“Quỹ Độc lập” và “Tuần lễ vàng” có một không hai…
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công dẫn tới sự ra đời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa non trẻ đứng trước những khó khăn, thách thức nghiệt ngã. Đó là quân đồng minh kéo vào, nền kinh tế kiệt quệ, nhân dân có tự do độc lập nhưng vừa trải qua nạn đói khủng khiếp. Giành được chính quyền khi Kho bạc trống rỗng, thuế chưa thu được, Ngân hàng Đông Dương người Pháp còn nắm giữ. Tiền mặt ở ngân khố Trung ương vỏn vẹn có 1.250.000 đồng Đông Dương, trong đó 580.000 đồng rách nát chờ tiêu hủy. Chính phủ bù nhìn tay sai để lại các món nợ 564 triệu đồng tiền Đông Dương. Quân đội Tưởng ép ta dùng tiền Quan kim, Quốc tế... Thế nước như “ngàn cân treo sợi tóc”. Vào thời điểm ấy, Chính phủ phải lo nhiều khoản chi tiêu cho công việc khẩn cấp để tổ chức, xây dựng bộ máy nhà nước, phục vụ chiến đẩu bảo vệ nền độc lập.
Theo sáng kiến của Bác Hồ, ngày 4/9/1945, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Võ Nguyên Giáp thay mặt Chính phủ lâm thời kí sắc lệnh số 04/SL-CP thành lập “Quỹ Độc lập”. Sắc lệnh nêu: “Quỹ Độc lập thành lập ở Hà Nội và các tỉnh trong cả nước, một quỹ thu nhận các món tiền và đồ vật mà nhân dânt sẵn lòng quyên giúp Chính phủ để ủng hộ nền độc lập của quốc gia”; và “ Mọi việc quyên tiền, đồ vật và việc tổ chức sẽ đặt dưới quyền kiểm soát của Bộ Tài chính…”. Hồ Chủ tịch chỉ đạo, thông qua “Quỹ Độc lập” tổ chức chương trình “Tuần lễ vàng” từ ngày 17 đến 24/9/1945. Bác Hồ gửi thư đồng bào cả nước, nhấn mạnh: “Tôi mong rằng toàn quốc đồng bào, nhất là các nhà giàu có, trong sự quyên góp này, sẽ xứng đáng với sự hi sinh, phấn đấu của các chiến sĩ ái quốc trên các mặt trận. Mong toàn quốc đồng bào làm tròn nghĩa vụ…” Bác cổ vũ: ”Người có ít giúp ít, người có nhiều giúp nhiều!...”
Ngày 17/9/1945, tại Nhà Hát lớn Hà Nội, Chính phủ tổ chức lễ ra mắt “Quỹ Độc lập”, kêu gọi nhân dân, các nhà giàu ủng hộ vàng. Sau lời khai mạc của cố vấn Vĩnh Thụy (vua Bảo Đại mới thoái vị), đoàn người nô nức xếp hàng tiến đến hòm lớn lần lượt đóng góp. Trong ngày lễ, Chính phủ nhận được 370kg vàng và 20 triệu đồng tiền Đông Dương.
Sau đó, nhân dân và các nhà giàu trong cả nước tích cực góp vàng, tiền cho Chính phủ.
Đông đảo các tầng lớp nhân dân thủ đô mít tinh ủng hộ Tuần lễ Vàng. (Ảnh tư liệu).
“Qũy Độc lập” và “Tuần lễ vàng” là một kì tích, giúp Chính phủ non trẻ vượt qua những khó khăn to lớn về tài chính, minh chứng cho sức mạnh vô địch của quần chúng nhân dân, là bài học quý báu về công tác dân vận.
“Quỹ Vaccine phòng, chống Covid-19”
Đại dịch Covid-19 gây thảm họa cho toàn nhân loại. Ở nước ta, từ đầu năm 2020 đến nay xuất hiện các đợt dịch lây lan khắp mọi miền, nghiêm trọng là các thành phố lớn (Hà Nội, Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh), các địa phương có nhiều khu công nghiệp, đông dân cư (Hải Dương, Bắc Ninh, Bắc Giang, Binh Dương, Đồng Nai, Long An, Khánh Hòa, Tiền Giang,v.v…). Mặc dù, Đảng, Nhà nước, nhân dân và cả hệ thống chính trị vào cuộc với tinh thần “Chống dịch như chống giặc”, quyết liệt ngăn chặn và nhanh chóng đẩy lùi các đợt bùng phát. Tuy nhiên, do đại dịch diễn biến phức tạp trên hầu hết các châu lục, virus SARS-CoV-2 biến thể khôn lường nên sự cần thiết, cấp bách là phải thực hiện tiêm chủng vaccine cho toàn dân. Đó là chìa khóa, là giải pháp căn cơ để dập dịch, bảo đảm sức khỏe, an toàn tính mạng cho người dân và giành thắng lợi “mục tiêu kép”.
Để có hàng trăm triệu liều vaccine, Chính phủ cần một nguồn kinh phí đáng kể. Tuy nhiên, nền kinh tế nước ta vẫn thuộc diện nhóm các quốc gia thu nhập thấp, nguồn lực có hạn. Ngoài 38,9 triệu liều vaccine quốc tế viện trợ, để có thêm 110 triệu liều vaccine tiêm cho 75% số dân từ nay đến quý 1 năm 2022 cần có 252.000 tỉ đồng. Ngân sách Nhà nước chi 120.000 tỉ đồng, còn phải huy động trong nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp trong, ngoài nước. Từ đó, Chính phủ chủ trương thành lập “Quỹ Vaccine phòng, chống covid-19”.
Ngày 26/5/2021, Thủ tướng Chính phủ kí Quyết định 779/QĐ-TTg về việc thành lập Quỹ này. Quỹ do Bộ Tài chính tiếp nhận, quản lí, sử dụng các nguồn tài trợ, hỗ trợ, đóng góp tự nguyện bằng tiền, bằng vaccine của các tổ chức, cá nhân trong nước, nước ngoài, các nguồn vốn hợp pháp khác để mua, nhập khẩu, nghiên cứu, sản xuất trong nước và tiêm chủng vaccine cho nhân dân.
Ngày 5/6/2021, tại Nhà hát lớn Hà Nội - nơi hơn 75 năm về trước ra mắt “Quỹ Độc lập” và chương trình “Tuần lễ vàng”- Chính phủ tổ chức lễ ra mắt “Quỹ Vaccine phòng, chống Covid-19”. Phát biểu, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: “Quỹ vaccine phòng, chống Covid-19 với sứ mệnh huy động tổng hợp nguồn lực đóng góp xã hội để chia sẻ với ngân sách nhà nước nhằm phục vụ cho hoạt động mua, nhập khẩu vaccine, nghiên cứu, sản xuất vaccine trong nước và sử dụng vaccine phòng Covid-19 cho người dân trên nguyên tắc bảo đảm sự tự nguyện đóng góp, hoạt động công khai, minh bạch, đúng quy định của pháp luật...”; “Đây là Quỹ của sự nhân ái, của tinh thần đoàn kết, của niềm tin, của trái tim kết nối trái tim để chúng ta cùng nhau vượt qua khó khăn, góp phần tạo nên một Việt Nam chiến thắng”.
Các đại biểu tại Lễ phát động chương trình nhắn tin “Toàn dân ủng hộ phòng, chống dịch bệnh COVID -19”
Tại buổi lễ, gần một trăm tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân đã cam kết đóng góp: Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam sẽ chuyển 1.016 tỉ đồng tiếp nhận được; Các tổ chức, doanh nghiệp đăng kí: Ngành ngân hàng 1.300 tỉ đồng, Thành phố Hà Nội 1.000 tỉ đồng, Công ty Gofl Long Thành 500 tỉ đồng, Tập đoàn Vingroup 480 tỉ đồng, Tập đoàn Viễn thông Viettel 450 tỉ đồng; các Tập đoàn Dầu khí, Điện lực, Bưu chính viễn thông mỗi nơi 400 tỉ đồng; Các Tổng công ty: Cao su, Cảng hàng không, Xăng dầu, Than-Khoáng sản, Mobifone mỗi nơi 200 tỉ đồng; “Quỹ Tấm lòng vàng” (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) 150 tỉ đồng; Âu Lạc Quảng Ninh 170 tỉ đồng; tỉnh Quảng Ninh 100 tỉ đồng; Khoảng 20 tổ chức, doanh nghiệp đóng góp từ 60 tỉ đến 120 tỉ đồng; Hơn 50 tổ chức, doanh nghiệp đóng góp từ 5 tỉ đồng đến 50 tỉ đồng; Một số cơ quan Trung ương đóng góp từ 200 triệu đồng đến 500 triệu đồng,v.v… Đồng thời, Chính phủ phát động nhắn tin qua cổng thông tin điện tử Nhân đạo quốc gia theo đầu số 1408 đã nhận được hàng triệu tin nhắn,v.v...
Tính đến nay, “Quỹ Vaccine phòng, chống Covid-19” thuộc Bộ Tài chính đã tiếp nhận được hơn 8.236 tỉ đồng, trong đó có gần 120 tỉ đồng từ tin nhắn. Việc huy động nguồn lực chia sẻ với khó khăn của ngân sách nhà nước vẫn tiếp tục nhằm bảo đảm có nguồn vaccine phục vụ chương trình tiêm chủng quốc gia chưa từng có trong lịch sử. Kết quả to lớn này, chứng minh “khi đất nước lâm nguy”, thì tinh thần đoàn kết, sức dân là vũ khí tối tân nhất, sắc bén nhất để chúng ta chiến thắng mọi kẻ thù và viết nên mốc son chói lọi của dân tộc như lời căn dặn “Dễ trăm lần không dân cũng chịu/ Khó vạn lần dân liệu cũng xong…”
