Người xưa cho rằng đây là mẫu người không nên kết giao lâu dài.
Câu nói “Lưng rùa và eo rắn không thể kết bạn” có ý nghĩa gì?
Mặc dù người xưa đã cảnh báo không nên đánh giá con người qua vẻ bề ngoài, họ cũng nhắc nhở rằng "vẻ ngoài phản ánh tâm hồn". "Ngoại hình" chỉ là hình dáng bên ngoài, còn "tấm lòng" chính là suy nghĩ, thái độ sống và thói quen hình thành từ tâm lý mỗi người. Cụm từ "lưng rùa" trong câu này ám chỉ những người có lưng gù, có thể do bẩm sinh hoặc do thói quen xấu hình thành theo thời gian.
Tại sao lại nói “lưng rùa không nên kết bạn”? Lý do là vì lưng gù không chỉ là vấn đề về ngoại hình mà còn là dấu hiệu của thói quen xấu trong sinh hoạt. Nếu một người có lưng gù do thói quen, điều này chứng tỏ họ thiếu tự tin và có thể đã chịu đựng sự dè bỉu từ người khác, gây ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý. Họ có thể trở nên nhạy cảm, rụt rè, và dễ có hành vi ích kỷ như con rùa tự thu mình lại khi gặp nguy hiểm. Chính vì thế, người xưa khuyên không nên kết bạn với những người như vậy, để tránh ảnh hưởng xấu.
Còn đối với người có "eo rắn", đây là cách người xưa dùng để chỉ những người phụ nữ có vẻ ngoài quá phóng khoáng, không giữ được vẻ dịu dàng, đoan chính. Họ thường chỉ trích những phụ nữ hay lắc hông hoặc có những cử chỉ thiếu đoan trang. Trong xã hội xưa, tiêu chuẩn đánh giá phụ nữ là sự trang nhã, e ấp, không quá tự do hay tùy tiện. Nếu một người phụ nữ thể hiện tính cách lẳng lơ, không có phẩm hạnh, sẽ không được coi là hình mẫu lý tưởng.
Tóm lại, câu nói này không chỉ phân biệt ngoại hình mà sâu xa là lời nhắc nhở về cách nhìn nhận bản chất con người. Đây là những kinh nghiệm sống quý báu mà người xưa truyền lại.
Câu tiếp theo “Liếc mắt nhìn người chẳng cần dao”
Câu nói “Liếc mắt nhìn người chẳng cần dao” được nối tiếp từ câu trước “Lưng rùa eo rắn chớ kết bạn”, mang một thông điệp sâu sắc về cách đánh giá con người qua vẻ bề ngoài và thái độ giao tiếp.
Leonardo da Vinci đã từng nói: “Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn”, vì vậy, qua ánh mắt của một người, chúng ta có thể hiểu phần nào về thế giới nội tâm của họ. Người xưa tin rằng đôi mắt là công cụ thể hiện tâm tư, và chỉ cần quan sát ánh mắt, ta có thể nhận ra nhiều đặc điểm của một người.
Tuy nhiên, câu nói "liếc mắt nhìn người chẳng cần dao" không phải đề cập đến hình dáng mắt mà ám chỉ những người có thói quen liếc nhìn người khác một cách lén lút, không dám đối diện trực tiếp. Những người này thường không thành thật, dễ có tâm địa bất chính, nói một đằng làm một nẻo, và vì thế, họ không đáng tin tưởng cũng như không phù hợp để kết giao lâu dài.
Trong giao tiếp xã hội, hành động “liếc xéo” cũng là biểu hiện của sự thiếu tôn trọng, bởi khi trò chuyện, phép lịch sự cơ bản là nhìn thẳng vào mắt người đối diện để thể hiện sự quan tâm và tôn trọng.
Tóm lại, câu tục ngữ này không chỉ đơn thuần là lời khuyên về việc kết bạn mà còn là một bài học về cách đối xử và lựa chọn những người xứng đáng để kết giao. Trên đời có rất nhiều người, nhưng không phải ai cũng phù hợp để trở thành bạn bè. Vì vậy, việc chọn bạn mà chơi, tránh xa những người không đáng tin, là một phần quan trọng trong việc xây dựng mối quan hệ lâu dài và lành mạnh.