Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 263/2025/NĐ-CP, quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo.
Nghị định tập trung vào việc tăng cường cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các tổ chức khoa học và công nghệ công lập; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thu hút nhân tài và ban hành chính sách khen thưởng trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Đáng chú ý, văn bản này đưa ra chính sách ưu đãi đặc biệt dành cho nhà khoa học trẻ tài năng và kỹ sư trẻ tài năng, nhằm khuyến khích thế hệ trẻ gắn bó, cống hiến lâu dài cho sự phát triển của khoa học Việt Nam.
Đối với nhà khoa học trẻ tài năng, nghị định quy định:
-
Tiêu chuẩn chung: Có lý lịch rõ ràng, phẩm chất đạo đức tốt; không vi phạm các hành vi bị nghiêm cấm theo Điều 14 của Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo.
-
Tiêu chuẩn cụ thể: Là công dân Việt Nam dưới 35 tuổi, có trình độ tiến sĩ, đang hoạt động trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, đồng thời đáp ứng một trong các điều kiện sau: a) Đạt giải thưởng uy tín trong nước hoặc quốc tế thuộc lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; b) Là tác giả chính của ít nhất 5 bài báo khoa học đăng trên tạp chí quốc tế có uy tín theo quy định của Bộ Khoa học và Công nghệ; c) Là chủ nhiệm nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thuộc chương trình quốc gia, đã được đánh giá hoàn thành với kết quả đạt mục tiêu đề ra; d) Trường hợp thuộc lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn: có tối thiểu 5 bài báo đăng trên tạp chí có mã số ISSN trong danh mục tính điểm của Hội đồng giáo sư ngành, liên ngành hằng năm, trong đó có ít nhất 3 bài được công bố trên tạp chí quốc tế có uy tín theo quy định của Bộ Khoa học và Công nghệ.
Chính sách ưu đãi quy định trong Nghị định 263/2025/NĐ-CP nêu rõ, nhà khoa học trẻ tài năng được hưởng nhiều quyền lợi nhằm khuyến khích nghiên cứu và cống hiến cho khoa học Việt Nam.
Cụ thể, họ được ưu tiên tuyển dụng vào viên chức; được tạo điều kiện hình thành nhóm nghiên cứu mạnh và bố trí kinh phí để triển khai các ý tưởng trong lĩnh vực chuyên môn; được ưu tiên cử đi thực tập, làm việc ngắn hạn ở nước ngoài; được cơ quan có thẩm quyền xem xét giao chủ nhiệm các nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; đồng thời được hưởng các chính sách ưu đãi khác theo quy định của Chính phủ.
Đối với kỹ sư trẻ tài năng, nghị định quy định tiêu chuẩn chung là có lý lịch rõ ràng, phẩm chất đạo đức tốt, không vi phạm các hành vi bị nghiêm cấm theo Điều 14 của Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo.
Về tiêu chuẩn cụ thể, kỹ sư trẻ tài năng là công dân Việt Nam dưới 35 tuổi, có trình độ từ đại học trở lên, đang làm việc trong các tổ chức hoặc doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, đồng thời đáp ứng một trong các điều kiện sau:
-
Là chủ nhiệm, thành viên chính hoặc kỹ sư trưởng của dự án nghiên cứu, phát triển, chuyển giao công nghệ hay đổi mới sáng tạo đạt hiệu quả kinh tế - xã hội cao, được cơ quan quản lý, hiệp hội nghề nghiệp hoặc tổ chức có thẩm quyền ghi nhận, khen thưởng;
-
Là tác giả của ít nhất một sáng chế được bảo hộ, đã được ứng dụng thực tế và mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội rõ rệt;
-
Giữ vai trò chủ chốt trong thiết kế, chế tạo, thử nghiệm thành công sản phẩm kỹ thuật có tính mới, tính ứng dụng cao; hoặc là tác giả chính của ít nhất ba bài báo khoa học đăng trên tạp chí quốc tế có uy tín theo quy định của Bộ Khoa học và Công nghệ;
-
Là người sáng lập hoặc đồng sáng lập doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo dựa trên công nghệ mới, đã gọi vốn thành công từ các quỹ đầu tư mạo hiểm hoặc có sản phẩm được thị trường chấp nhận, tạo ra doanh thu đáng kể.
Đối với kỹ sư trẻ tài năng được tuyển dụng vào viên chức, Nghị định 263/2025/NĐ-CP cũng quy định nhiều chính sách hỗ trợ cụ thể. Theo đó, họ được ưu tiên trong tuyển dụng và được hưởng phụ cấp tăng thêm bằng 150% mức lương theo hệ số hiện hưởng trong thời hạn 5 năm kể từ ngày có quyết định tuyển dụng. Khoản phụ cấp này không tính vào căn cứ đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp.
Ngoài ra, kỹ sư trẻ tài năng còn được tạo điều kiện thành lập nhóm nghiên cứu mạnh, được bố trí kinh phí để thực hiện các ý tưởng khoa học; được ưu tiên cử đi thực tập, làm việc hoặc đào tạo, nâng cao trình độ ở nước ngoài; và có thể được giao chủ nhiệm các nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.
Việc ban hành Nghị định 263/2025/NĐ-CP được xem là bước tiến quan trọng trong việc hiện thực hóa chủ trương của Chính phủ về phát triển đội ngũ trí thức trẻ, góp phần xây dựng hệ sinh thái khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo năng động, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới.
