Từ Hi Thái hậu, một trong những người phụ nữ quyền lực nhất lịch sử Trung Hoa, đã qua đời như thế nào? Suốt nhiều năm, cái chết của bà được bao phủ bởi những bí ẩn.
Bí ẩn xung quanh cái chết của Từ Hi Thái hậu
Tháng 9 năm 1908, khi Hoàng đế Quang Tự qua đời, Từ Hi Thái hậu nhanh chóng thực hiện thúy vương kế, lập Phổ Nghi làm vị hoàng đế mới. Nhiều người đều cho rằng với vị trí Thái hoàng thái hậu, bà sẽ tiếp tục thao túng quyền lực tại triều đình nhà Thanh. Tuy nhiên, chỉ một ngày sau sự kiện trọng đại này, Từ Hi Thái hậu cũng bất ngờ trút hơi thở cuối cùng.
Điều này đã dấy lên không ít hoài nghi về cái chết của bà. Thời điểm đó, triều đình nhà Thanh vẫn đang tồn tại, vì vậy không ai dám công khai thảo luận vấn đề nhạy cảm này. Đến năm 1912, khi nhà Thanh sụp đổ, câu chuyện mới được đưa ra ánh sáng, đặc biệt là từ lời của chị gái Lý Liên Anh. Khi được hỏi về cái chết của Từ Hi, bà đã dõng dạc nói: "Từ Hi Thái hậu không chết vì bệnh!".
Tại thời điểm này, 74 tuổi được xem là tuổi thọ đáng kính. Dù vậy, sự ra đi đột ngột của Từ Hi đã khiến mọi người cảm thấy bất thường, vì chỉ một ngày trước, Hoàng đế Quang Tự đã qua đời và tân đế vừa mới lên ngôi. Sự trùng hợp kỳ lạ này đã khiến dân gian không thể không nghi ngờ về những gì thực sự xảy ra.
Ai mới thực sự là kẻ chủ mưu?
Theo những ghi chép trong "Thanh sử cảo", Từ Hi thường xuyên gặp phải rối loạn tiêu hóa, dẫn đến tình trạng tiêu chảy kéo dài. Việc tiêu thụ quá nhiều món ăn cao lương mỹ vị đã khiến hệ tiêu hóa của bà rơi vào tình trạng quá tải. Hệ quả là sức khỏe của bà ngày càng yếu dần, cho dù có biết bao thái y tài giỏi cũng không thể cứu chữa. Nếu tình trạng tiêu chảy của bà không chỉ đơn thuần là triệu chứng mà còn là dấu hiệu của một căn bệnh nghiêm trọng như viêm nhiễm đường ruột hay ung thư, thì cái chết của Từ Hi càng trở nên bí ẩn hơn bao giờ hết. Vào năm Quang Tự thứ 34 (1908), tình trạng bệnh của bà trở nặng và cuối cùng, bà qua đời.
Tuy nhiên, đã có nhiều lời đồn đại trong dân gian cho rằng bà bị đầu độc. Những lời đồn này không phải không có cơ sở. Khi các nhà khoa học tiến hành nghiên cứu hài cốt của Từ Hi và hoàng đế Quang Tự, họ đã phát hiện một số chất độc. Tất cả những yếu tố này dường như đủ để gợi ý khả năng Từ Hi là nạn nhân của một vụ ám sát. Nhưng nếu bà qua đời vì ngộ độc, thì ai thực sự là kẻ đứng sau? Cần nhớ rằng, vào thời điểm đó, Từ Hi là người nắm giữ quyền lực tuyệt đối, khiến cho bất cứ ai tiếp cận bà đều phải kiêng nể.
Dù cuộc sống của mình đầy rẫy xung đột, sau khi qua đời, cả Từ Hi Thái hậu lẫn Hoàng đế Quang Tự đều không thể thoát khỏi những hoài nghi của lịch sử liên quan đến cái chết của họ. Mối quan hệ căng thẳng giữa hai nhân vật này đã kéo dài từ lâu, và sự bất đồng giữa họ là điều ai cũng nhận thấy. Khi Quang Tự vừa đăng quang, mặc dù mang danh hiệu hoàng đế, nhưng thực quyền trong triều đều nằm trong tay Từ Hi Thái hậu.
Thời gian trôi đi, Quang Tự đã trưởng thành và không còn chấp nhận sự thống trị đó. Ông bắt đầu chủ động phản kháng lại Từ Hi Thái hậu, tích cực đấu tranh để giành lại quyền lực cho bản thân. Cuộc cách mạng cải cách của ông chính là minh chứng cho cuộc xung đột giữa hai người. Tuy nhiên, sức mạnh của Quang Tự không thể sánh bằng Từ Hi, và kết quả tất yếu là ông đã thất bại, thậm chí mất hoàn toàn tự do. Chắc chắn rằng, khi ở trong tình trạng ốm yếu, Từ Hi đã nghĩ đến vị hoàng đế mà bà từng phải đối mặt. Để không phải nhường quyền lực cho ông, bà đã quyết định dùng biện pháp độc ác, cùng ông đến với cái chết.
Lý Liên Anh - Người đồng hành hay kẻ thù ẩn dấu?
Đây chỉ là một giả thuyết được lưu truyền trong dân gian. Từ Hi Thái hậu qua đời do bệnh nặng, điều này đã khiến không ít người nghi ngờ, bởi lẽ bà rất chú trọng đến việc chăm sóc sức khỏe của bản thân và thường không dễ dàng mắc phải những căn bệnh nghiêm trọng. Có ý kiến cho rằng, rất có thể Từ Hi đã bị đầu độc một cách lén lút, dẫn đến tình trạng sức khỏe bộc phát nghiêm trọng. Chị gái của Lý Liên Anh từng chia sẻ rằng em trai bà đã nghe Từ Hi Thái hậu dùng nhiều loại thuốc độc trong thời gian dài, điều này khiến thể trạng của bà suy yếu đi trầm trọng. Khi sự thật được phát hiện, mọi chuyện đã quá muộn màng, không còn cơ hội cứu chữa.
Vì Lý Liên Anh là người thân cận với Từ Hi, cũng như chị gái của ông từng phục vụ bên cạnh Từ Hi Thái hậu, nên những lời họ nói có thể xem như khá đáng tin. Rất có thể, như lời chị gái của Lý Liên Anh khẳng định, Từ Hi đã bị đầu độc. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là, ai dám thể hiện sự nhẫn tâm đến mức đó với Từ Hi?
Vào thời điểm đó, nhiều người trong nước đang âm thầm tìm cách loại bỏ Từ Hi, nhưng cần nhớ rằng xung quanh bà có không ít người phụ trách công việc hàng ngày. Nếu không thận trọng, âm mưu đầu độc có thể bị phát hiện. Theo đó, một điều kỳ lạ đã xảy ra: Lý Liên Anh, người đáng được Từ Hi tin tưởng, lại trở thành nhân vật số một trong giới nghi ngờ.
Lý Liên Anh, với vai trò là đại thái giám luôn đứng bên cạnh Từ Hi Thái hậu, được xem như là cánh tay phải đắc lực của bà. Hơn nữa, quyền lực của Lý Liên Anh chủ yếu đến từ Từ Hi, vì vậy hành động chống lại bà thực sự khiến mọi người băn khoăn. Tuy nhiên, nếu xem xét việc Lý Liên Anh có thể hành động này vì lý do cầu mong quyền lợi lớn hơn, thì cũng không phải điều không thể. Dù ông sẵn lòng phục vụ bên cạnh một Từ Hi nổi tiếng với tính cách thất thường, điều đó cũng xuất phát từ mong muốn nắm giữ quyền lực để đứng trên mọi người.
Vậy Từ Hi Thái hậu có thực sự bị đầu độc? Thực tế không hoàn toàn như vậy. Mặc dù các học giả đã phát hiện một mức độ độc tố nhất định trong cơ thể bà, nhưng lượng độc tố này không đáng kể. Câu nói “thuốc nào cũng có ba phần độc” có thể giải thích rằng, những độc tố này có thể đã xâm nhập vào cơ thể Từ Hi thông qua các loại thuốc. Hơn nữa, nguy cơ tử vong của bà do bị đầu độc có lẽ thấp hơn nhiều so với việc gặp phải một căn bệnh đường ruột. Với sự hỗ trợ y tế ngày nay, bệnh đường ruột thường không gây nguy hiểm, nhưng trong quá khứ, nó có thể dẫn đến cái chết.
Trong cuộc sống hàng ngày, với vai trò Thái Hậu và sở thích sống xa hoa, Từ Hi thường xuyên thưởng thức những món ăn ngon miệng và ít khi vận động. Hơn nữa, với tư cách là người đứng đầu triều đình nhà Thanh, bà phải đối mặt với áp lực lớn từ chính trị để duy trì quyền lực. Theo thời gian, việc bà mắc bệnh đường ruột trở nên áp lực hơn bao giờ hết. Bệnh tình kéo dài trở thành mãn tính, và mặc dù các ngự y đã nỗ lực chữa trị, nhưng tình trạng sức khỏe của Từ Hi rất khó khắc phục. Hơn nữa, với độ tuổi cao, các thái y không thể áp dụng những phương pháp chữa trị nhanh chóng. Tất cả yếu tố này góp phần vào sự ra đi của Từ Hi Thái Hậu, và điều đó cũng có thể hiểu được. Tuy nhiên, bất kể lý do nào, thì cuối cùng mọi suy đoán cũng chỉ là giả thuyết của thế hệ sau.