Việc sử dụng Căn cước công dân (CCCD) không chỉ đơn thuần là chứng minh danh tính cá nhân mà còn phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật. Theo các quy định hiện hành, có những hành vi liên quan đến CCCD nếu vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính nặng, thậm chí lên tới 6 triệu đồng.
Danh sách các hành vi bị nghiêm cấm liên quan đến CCCD
Căn cứ theo Luật Căn cước công dân, các hành vi sau đây tuyệt đối bị cấm khi liên quan đến việc sử dụng, cấp phát hoặc xử lý thông tin liên quan đến CCCD:
- Thực hiện việc cấp, đổi hoặc thu hồi thẻ căn cước không đúng quy trình, trái quy định pháp luật.
- Cố tình giữ lại thẻ CCCD hoặc giấy chứng nhận căn cước không thuộc quyền sở hữu.
- Lợi dụng thủ tục hành chính để gây phiền hà, phân biệt đối xử với công dân khi thực hiện các giao dịch liên quan đến căn cước hoặc cơ sở dữ liệu dân cư.
- Cung cấp thông tin sai lệch, không đầy đủ hoặc không đúng quy định khi làm các thủ tục về căn cước.
- Không thực hiện nghĩa vụ đăng ký cấp thẻ CCCD lần đầu khi đủ 14 tuổi, theo quy định tại Điều 19 của Luật Căn cước.
- Can thiệp trái phép vào hệ thống lưu trữ và xử lý thông tin như cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, định danh và xác thực điện tử.
- Làm giả, sử dụng CCCD giả, sửa chữa, cạo sửa thông tin trên thẻ CCCD hoặc giấy tờ liên quan để sử dụng trái phép.
- Truy cập, chỉnh sửa, xóa, phát tán thông tin cá nhân trong hệ thống dữ liệu CCCD mà không được phép.
- Giao dịch, mua bán, cho thuê hoặc chiếm đoạt thông tin cá nhân trong cơ sở dữ liệu quốc gia.
Mức phạt cụ thể theo quy định hiện hành
Theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP, các hành vi vi phạm liên quan đến CCCD sẽ bị xử phạt hành chính với mức phạt từ cảnh cáo đến tối đa 6 triệu đồng, tùy vào mức độ và tính chất vi phạm:
Mức phạt từ 300.000 – 500.000 đồng
- Không xuất trình CCCD khi có yêu cầu kiểm tra từ người có thẩm quyền.
- Không thực hiện đúng thủ tục cấp mới, cấp đổi hoặc cấp lại CCCD.
- Không bàn giao CCCD cho các cơ quan chức năng khi có quyết định tạm giữ, giam hoặc chấp hành án.
Mức phạt từ 1 – 2 triệu đồng
- Chiếm giữ, sử dụng CCCD hoặc giấy chứng nhận căn cước của người khác.
- Cố tình chỉnh sửa, tẩy xóa thông tin trên CCCD làm sai lệch nội dung.
- Cố ý hủy hoại hoặc làm hư hỏng thẻ căn cước.
- Không nộp lại thẻ CCCD khi không còn quốc tịch Việt Nam hoặc bị tước quốc tịch.
- Không trả lại giấy tờ căn cước khi đã xác định được quốc tịch mới hoặc xác định có quốc tịch Việt Nam.
Mức phạt từ 2 – 4 triệu đồng
- Làm giả giấy tờ để được cấp CCCD.
- Cung cấp thông tin sai sự thật nhằm mục đích được cấp thẻ căn cước hoặc giấy xác nhận liên quan đến số CMND cũ.
Mức phạt từ 4 – 6 triệu đồng
- Làm giả hoặc sử dụng thẻ CCCD giả.
- Cầm cố, thế chấp hoặc nhận cầm cố CCCD để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.
- Mua bán, cho thuê hoặc cho mượn thẻ CCCD nhằm thực hiện hành vi gian lận.
- Sử dụng CCCD giả để lừa đảo hoặc che giấu danh tính thật.
Cần lưu ý khi sử dụng CCCD
Việc sử dụng Căn cước công dân đúng quy định không chỉ giúp người dân thuận lợi trong giao dịch hành chính, mà còn tránh được những rắc rối pháp lý không đáng có. Các hành vi như thế chấp CCCD để vay tiền, chỉnh sửa thông tin tùy tiện hoặc sử dụng CCCD của người khác đều có thể bị xử lý nghiêm khắc.
Cơ quan chức năng cũng khuyến cáo người dân tuyệt đối không cho người khác mượn CCCD với bất kỳ lý do gì, đặc biệt trong các giao dịch tài chính, vay mượn, thuê xe, ký hợp đồng… Việc để lộ thông tin cá nhân có thể bị kẻ xấu lợi dụng, gây ra hậu quả nghiêm trọng như bị giả mạo danh tính, làm tín dụng đen hoặc phạm pháp.
Căn cước công dân là giấy tờ pháp lý quan trọng trong việc xác định nhân thân của mỗi cá nhân. Do đó, việc sử dụng CCCD cần được thực hiện nghiêm túc, đúng quy định và có trách nhiệm. Hãy là người dân hiểu luật và hành xử đúng pháp luật để bảo vệ bản thân cũng như tránh khỏi những rủi ro về pháp lý.
