Từ loài rau mọc dại đến “ngôi sao” của mùa nước nổi
Kèo nèo còn được gọi là cù nèo, mọc nhiều ở vùng trũng ngập nước tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long. Người dân bản địa vốn quen thuộc với hình ảnh những bụi kèo nèo luôn vươn thẳng lên khỏi mặt nước, lá dài màu xanh sáng, mép hơi quăn, thân chắc và dai. Trong những tháng nước nổi, khi nhiều loại cây bị cuốn trôi, kèo nèo vẫn bám chặt vào đất, tiếp tục đâm chồi và xanh mướt.
Điều đặc biệt làm người miền Tây khó quên chính là vẻ ngoài giống lục bình nhưng lại “ở yên một chỗ”. Rễ kèo nèo bám sâu, không trôi theo dòng nước. Xưa kia, mỗi lần ra bờ ruộng mò cá, chỉ cần cúi xuống là thấy cả bụi kèo nèo mọc um tùm - xanh tốt đến mức nhiều gia đình còn chặt bỏ để tránh lan rộng.
Thế rồi thời thế đổi thay. Khi những món ăn quê bắt đầu “lên ngôi”, kèo nèo cũng theo đó mà trở nên có giá. Mùa nước nổi chưa về, nhiều người đã trông chờ để mua được những bó rau tươi non, mang vị đặc trưng của miền sông nước.
Hương vị dân dã đánh thức ký ức bữa cơm quê
Kèo nèo không phải loại rau dễ “yêu” ngay từ lần đầu. Cọng rau giòn, có chút nhẩn đắng nơi đầu lưỡi nhưng lại để lại hậu vị ngọt rất lạ. Ai từng sống ở miền Tây đều nhớ những nồi canh chua cá lóc nóng hổi, bỏ thêm ít kèo nèo cho dậy mùi đồng ruộng. Hoặc những bữa cơm có đĩa rau luộc chấm nước tương thơm mát đến giản dị.
Từ vài món quen thuộc của người quê, kèo nèo nay bước vào thực đơn của nhiều quán ăn ở thành phố. Có nơi biến tấu thành gỏi, nơi xào tỏi, nơi nấu lẩu cá linh… Món nào cũng giữ được độ giòn và hương vị rất riêng của loài rau sông nước.
Kèo nèo thành “mỏ tiền” khi nhu cầu thị trường tăng mạnh
Khi người thành phố bắt đầu tìm mua, người dân miền Tây cũng dần nhìn nhận lại giá trị của loại rau này. Từ chỗ chỉ hái để ăn hoặc biếu nhau, kèo nèo trở thành nguồn thu ổn định. Nhiều gia đình tận dụng bờ mương, ruộng trũng để thu hoạch mỗi ngày rồi đem ra chợ bán, hoặc gom lại giao cho thương lái.
Kèo nèo bán theo bó, thường chỉ lấy phần nõn non nhất. Sau khi cắt, người thu hoạch rửa sạch bùn đất, bó gọn rồi đưa ra chợ sáng. Nhờ nguồn cung không nhiều mà nhu cầu lại tăng, giá rau có thời điểm dao động từ 100.000 đến 120.000 đồng/kg - mức giá khiến nhiều người bất ngờ đối với một loại cây từng mọc hoang.
Sức hút ấy khiến một số nông hộ mạnh dạn chuyển sang trồng chuyên canh. Kèo nèo hợp nhiều loại đất, sống khỏe, ít sâu bệnh và gần như không đòi hỏi quá nhiều công chăm sóc. Từ khi gieo đến lúc thu hoạch chỉ khoảng hơn một tháng. Sau đó, cây tiếp tục đâm đọt liên tục, có thể hái bán mỗi ngày. So với nhiều loại rau màu phải trông chờ theo vụ, kèo nèo đem lại nguồn thu đều đặn hơn.
Với chi phí thấp, tốn ít phân bón, ít rủi ro và lại bán được giá tốt, loại rau này trở thành sinh kế phù hợp với nhiều hộ dân vùng trũng phèn. Có nhà trồng vài công đất, mỗi ngày thu vài chục ký cũng đủ cải thiện thu nhập đáng kể.
Không chỉ ngon mà còn tốt cho sức khỏe
Ngoài giá trị ẩm thực, kèo nèo còn được nhiều người ưa chuộng bởi tính mát và khả năng hỗ trợ cơ thể thanh nhiệt. Trong dân gian, loại rau này thường được dùng khi cơ thể nóng, bí tiểu, hoặc cảm thấy khó chịu do thời tiết oi bức. Một số người cũng sử dụng kèo nèo trong các món canh để giúp tiêu hóa dễ hơn.
Dù chưa được nghiên cứu sâu như nhiều loại dược liệu khác, kèo nèo vẫn được xem như món rau vừa ngon vừa có lợi cho cơ thể - điều giúp nhu cầu thị trường ngày càng tăng.
Từ bờ mương lên bàn ăn thành phố: Hành trình của một loài rau quê
Kèo nèo là minh chứng cho hành trình “thay vận” của nhiều loại rau quê miền Tây. Từng là loài mọc dại, không ai để ý, nhưng khi được nhìn nhận đúng giá trị, nó trở thành món đặc sản khiến người xa quê phải tìm bằng được để thưởng thức.
Giữa nhịp sống hiện đại, những món ăn giản dị như kèo nèo nấu canh cá, rau luộc chấm mắm vẫn giữ được sức hút đặc biệt. Không chỉ vì hương vị chân chất, mà còn vì gợi nhớ đến sự mộc mạc của miền sông nước, nơi có những con người gắn bó với ruộng đồng và biết trân trọng từng loại rau dại ở quê nhà.
Dù tương lai thị trường còn nhiều biến động, kèo nèo chắc chắn vẫn giữ vị trí riêng: Một loại rau dân dã nhưng đầy giá trị, vừa là thức quà của mùa nước nổi, vừa là “mỏ tiền” mới của vùng quê trũng nước miền Tây.
