Sự việc đang diễn ra tại Trung Quốc. Mạng xã hội Trung Quốc xôn xao trước thông tin hàng loạt mẫu dép nhựa dành cho trẻ em bị phát hiện chứa lượng lớn chất hóa dẻo phthalate – một hợp chất có thể gây rối loạn nội tiết, dậy thì sớm và ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ hô hấp.
Phát hiện chấn động từ các mẫu thu thập trên nền tảng thương mại điện tử
Theo báo cáo từ Trung tâm phát triển phúc lợi công cộng bảo vệ môi trường không rác thải Thâm Quyến (Non-Toxic Pioneer) tại Quảng Đông, 10 mẫu dép trẻ em bán chạy trên 5 nền tảng thương mại điện tử lớn đã được gửi đi kiểm nghiệm. Kết quả kiểm tra cho thấy, trong số 50 đôi dép sandal trẻ em làm từ PVC, có tới 25 đôi chứa hàm lượng phthalate vượt mức cho phép.
Đáng chú ý, lượng phthalate trong các sản phẩm vi phạm cao gấp trung bình 365 lần so với giới hạn an toàn, có mẫu cao nhất vượt chuẩn tới 509 lần. Một mẫu đã bán hơn một triệu đôi bị phát hiện có hàm lượng phthalate cao gấp 496 lần so với quy định. Đặc biệt, trong số các sản phẩm vượt chuẩn, 20 mẫu hoàn toàn không có nhãn mác, gây khó khăn cho việc truy xuất nguồn gốc.
Phthalate là gì và vì sao nguy hiểm?
Phthalate là chất hóa dẻo phổ biến được sử dụng để làm mềm nhựa PVC. Tuy nhiên, đây cũng là hợp chất gây rối loạn nội tiết nghiêm trọng. Khi tiếp xúc qua da hoặc hít phải, phthalate có thể đi vào cơ thể và gây ra nhiều hậu quả như:
- Dậy thì sớm, rối loạn nội tiết
- Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD)
- Suy giảm hệ miễn dịch và chất lượng tinh trùng ở nam giới
- Rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ
- Nguy cơ hen suyễn, dị ứng và nhiễm độc kim loại nặng mãn tính
Một số thương hiệu bị "điểm mặt"
Cơ quan giám sát thị trường Trung Quốc cũng xác nhận gần đây có một số vi phạm về chất lượng trong đồ dùng trẻ em và đồ dùng học sinh. Trong đó có dép Crocs Sanrio của Công ty TNHH Giày dép Thượng Hải Tongying không đạt tiêu chuẩn về phthalate. Ngoài ra, dép trẻ em mang thương hiệu Ultraman và Hello Kitty cũng bị phát hiện có chứa hàm lượng kim loại nặng (asen, chì, cadmium) và phthalate vượt mức cho phép.
Trong ba năm liên tiếp (2023–2025), nhóm Non-Toxic Pioneer đã tiến hành các đợt kiểm tra đột xuất với dép trẻ em được bày bán trên nền tảng thương mại điện tử. Tỷ lệ sản phẩm chứa phthalate vượt mức qua các năm lần lượt là:
- Năm 2023: 88%
- Năm 2024: 82%
- Năm 2025: 50%
Mặc dù có xu hướng giảm nhẹ, nhưng mức độ vi phạm vẫn ở mức đáng báo động.
Cha mẹ nên làm gì khi mua dép, đồ dùng cho con?
Để bảo vệ sức khỏe cho trẻ nhỏ, các chuyên gia đưa ra một số khuyến nghị quan trọng như sau:
- Ưu tiên sản phẩm có chứng nhận an toàn: Chỉ nên mua giày dép qua các kênh chính thức, có nguồn gốc rõ ràng và chứng nhận hợp quy.
- Tránh mùi hóa chất nồng nặc: Nếu phát hiện mùi nhựa cháy hoặc hóa chất mạnh khi mở sản phẩm, nên trả lại ngay.
- Không chọn dép PVC: Chất liệu PVC thường chứa nhiều chất hóa dẻo. Hãy ưu tiên vật liệu an toàn hơn như EVA hoặc TPU, vốn bền và ít độc hại hơn.
- Tránh giày màu sắc quá sặc sỡ: Các sản phẩm màu quá sáng có nguy cơ chứa chì, cadmium và các kim loại nặng gây hại cho hệ thần kinh và gan.
- Phơi giày dép mới: Trước khi cho trẻ sử dụng, nên để giày dép ở nơi thoáng khí ít nhất 3 ngày để hạn chế chất độc bay hơi.
