Từ bao đời nay, người Việt luôn tin rằng cây cối không chỉ mang lại bóng mát, nguồn thực phẩm mà còn chứa đựng yếu tố phong thủy, tâm linh. Ông bà từng căn dặn: “Trồng cây là trồng phúc, giữ cây là giữ lộc”. Trong khu vườn của nhiều gia đình xưa, có 3 loài cây nếu đã bén rễ thì nhất định không nên chặt bỏ – bởi chúng được xem là vật giữ lộc, hóa giải tai ương và thu hút may mắn.
Dưới đây là 3 loại cây dân dã nhưng mang ý nghĩa sâu sắc, mà gia đình nào cũng nên giữ gìn cẩn trọng.
1. Cây chuối – Lá mở lộc, thân giữ lành
Không chỉ là hình ảnh quen thuộc trong đời sống nông thôn, cây chuối còn là biểu tượng phong thủy được người xưa đánh giá cao. Lá chuối to bản, xòe rộng như bàn tay dang ra đón tài lộc và sự yên lành. Trong quan niệm truyền thống, việc trồng chuối phía sau nhà còn có công dụng như “tấm bình phong” trấn giữ hậu vận, giúp xua tan điều xui rủi và bảo vệ gia đạo.
Dù thân thuộc nhưng chuối không nên trồng bừa bãi. Nhiều gia đình giàu có kiêng trồng chuối trước nhà, bởi sợ cây che mất vượng khí, khiến tài lộc bị chắn ngang. Thay vào đó, vị trí lý tưởng là phía sau hoặc bên hông nhà, vừa hợp phong thủy, vừa thuận tiện chăm sóc.
Không dừng lại ở yếu tố tâm linh, cây chuối còn là “kho báu” trong ẩm thực và đời sống: hoa chuối dùng làm nộm, quả là nguồn cung cấp kali dồi dào, lá để gói bánh, thân làm thức ăn chăn nuôi. Với những gia đình còn khó khăn, chuối là biểu tượng cho sự bền bỉ, sinh sôi và no đủ.
2. Cây khế – Cho đi, nhận lại, giữ phúc bền lâu
Gắn liền với hình ảnh cổ tích “Ăn khế trả vàng”, cây khế từ lâu đã được xem là biểu tượng của sự công bằng và nhân quả. Trong văn hóa dân gian, cây khế trong vườn nhà tượng trưng cho việc biết vun đắp, sẻ chia, từ đó tích tụ phúc đức cho đời sau.
Nhiều người lớn tuổi tin rằng, nhà nào giữ được cây khế cổ thụ, nhất là loại đã ăn sâu bén rễ qua nhiều thế hệ, thì gia đạo sẽ an yên, con cháu đỗ đạt, làm ăn thuận lợi. Cây khế còn mang ý nghĩa như một “chứng nhân” cho sự phát triển bền vững của dòng họ.
Khế không chỉ mang ý nghĩa tinh thần mà còn rất hữu ích trong cuộc sống. Trái khế có thể dùng chế biến món ăn chua ngọt hấp dẫn, làm nước ép giải nhiệt, trong khi lá, hoa và rễ khế lại được dùng trong y học cổ truyền để hạ sốt, kháng viêm, chữa ho. Nhờ vậy, cây khế xứng đáng là loài cây “đa năng”, vừa có giá trị vật chất, vừa là biểu tượng của đạo lý sống.
3. Cây dâu tằm – Điều hòa âm dương, giữ yên gia đạo
Thường bị đánh giá thấp về mặt thẩm mỹ, cây dâu tằm hiếm khi được chọn làm cảnh. Tuy nhiên, theo quan niệm phương Đông, dâu tằm lại là loại cây đặc biệt có khả năng trừ tà, điều hòa âm dương, tạo thế cân bằng năng lượng trong nhà.
Trong phong thủy, dâu tằm được cho là giúp xua tan khí xấu, hóa giải sát khí, nhất là khi được trồng ở hướng Đông Bắc hoặc trước sân nhà. Đặc biệt với những gia đình đang gặp trắc trở, tài lộc bấp bênh, cây dâu được xem như “tấm khiên” vô hình bảo vệ cuộc sống và gìn giữ hòa khí.
Không chỉ có giá trị tinh thần, dâu tằm còn là cây thuốc quý. Lá dâu dùng pha trà giải nhiệt, quả bổ máu và giúp cải thiện giấc ngủ, trong khi vỏ rễ và cành dâu có tác dụng trừ phong, giảm đau nhức. Trong Đông y, cây dâu tằm được xem là “kho dược liệu” thiên nhiên cho sức khỏe cả gia đình.
Trong thời buổi hiện đại, không ít người chọn loại cây cảnh đắt đỏ để trang trí nhà cửa với mong muốn đổi vận. Thế nhưng, có những loại cây bình dị như chuối, khế, dâu tằm – tưởng chừng quá đỗi mộc mạc – lại là nơi khởi nguồn của vượng khí, phúc đức lâu bền.
