Từ ngày 1/1/2026, Luật Việc làm 2025 (số 74/2025/QH15) sẽ chính thức được áp dụng, mang theo nhiều điều chỉnh quan trọng liên quan đến chính sách trợ cấp thất nghiệp (TCTN). Những thay đổi này không chỉ nhằm bảo vệ quyền lợi người lao động (NLĐ), mà còn hướng tới mục tiêu duy trì tính bền vững của Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) trong bối cảnh thị trường lao động đầy biến động.
Chính sách TCTN được điều chỉnh theo hướng minh bạch và công bằng hơn
Luật Việc làm sửa đổi lần này đặt trọng tâm vào tăng tính công khai, minh bạch và công bằng trong quy trình chi trả trợ cấp thất nghiệp. Qua đó, Nhà nước thể hiện quyết tâm cải thiện hệ thống an sinh xã hội, phù hợp với thực tiễn và nhu cầu của người lao động trong giai đoạn mới.
Một trong những nội dung quan trọng của Luật là giữ nguyên cách tính mức trợ cấp thất nghiệp hằng tháng, đồng thời bổ sung giới hạn trần mức hưởng, nhằm đảm bảo sự công bằng giữa các nhóm lao động có mức thu nhập khác nhau.
Mức hưởng giữ nguyên, nhưng bổ sung trần tối đa
Cụ thể, theo khoản 1 và 2 Điều 39 của Luật mới, mức trợ cấp thất nghiệp vẫn được tính bằng 60% mức lương trung bình đóng bảo hiểm của 6 tháng gần nhất trước khi nghỉ việc. Tuy nhiên, một điểm mới đáng lưu ý là trợ cấp không vượt quá 5 lần mức lương tối thiểu vùng tại thời điểm người lao động chấm dứt hợp đồng lao động.
Điều này khác với Luật Việc làm 2013 (số 38/2013/QH13), vốn không quy định mức trần, dẫn đến thực tế một số lao động có thu nhập cao được nhận mức trợ cấp quá lớn so với mặt bằng chung. Điều đó vô tình tạo áp lực không nhỏ lên Quỹ BHTN, vốn đã phải gánh nhiều chính sách hỗ trợ ngoài TCTN trong thời gian qua.
Việc áp dụng mức trần mới không chỉ bảo vệ quỹ mà còn tạo sự cân bằng giữa các nhóm thu nhập, tránh tình trạng trợ cấp bị lợi dụng hoặc phân bổ không hợp lý.
Rút ngắn thời gian chờ nhận trợ cấp: Hỗ trợ kịp thời hơn
Ngoài điều chỉnh về mức hưởng, Luật Việc làm 2025 cũng rút ngắn thời gian chi trả trợ cấp, giúp người lao động sớm nhận được hỗ trợ sau khi mất việc.
Cụ thể, theo khoản 3 Điều 39 của luật, người lao động sẽ được nhận trợ cấp từ ngày làm việc thứ 11 kể từ khi nộp đầy đủ hồ sơ. Trong khi đó, theo quy định cũ, thời gian chờ là 16 ngày. Việc rút ngắn 5 ngày chờ không chỉ tăng tính kịp thời mà còn mang ý nghĩa rất lớn về an sinh xã hội, nhất là với những lao động không có tích lũy tài chính hoặc mất nguồn thu đột ngột.
Thời gian hưởng trợ cấp vẫn giữ nguyên
Luật mới không thay đổi cách tính thời gian hưởng TCTN. Người lao động có thời gian đóng bảo hiểm thất nghiệp từ 12 tháng đến dưới 36 tháng sẽ được hưởng 3 tháng trợ cấp. Sau đó, cứ mỗi 12 tháng đóng thêm sẽ được cộng thêm 1 tháng hưởng, tối đa là 12 tháng.
Có thể thấy, Luật Việc làm 2025 không thay đổi toàn diện chính sách TCTN, nhưng những điều chỉnh nhỏ, sát thực tế đã giúp hệ thống này trở nên linh hoạt, nhân văn và bền vững hơn. Đặc biệt, trong thời điểm nền kinh tế còn nhiều biến động, việc cải cách chính sách TCTN kịp thời sẽ là điểm tựa cho hàng triệu người lao động.
Việc đặt trần mức hưởng không chỉ tạo sự công bằng giữa các nhóm thu nhập mà còn bảo vệ nguồn quỹ khỏi nguy cơ mất cân đối. Trong khi đó, việc rút ngắn thời gian chờ nhận trợ cấp lại thể hiện rõ tinh thần “hỗ trợ khẩn cấp” của chính sách an sinh, giúp người lao động ổn định cuộc sống sớm hơn trong giai đoạn tìm việc làm mới.
