Đó không phải là thống kê nổi bật nhất, nhưng lại rất đáng chú ý. Mùa trước, chỉ có hai lần một đội Ngoại hạng Anh để đối thủ tung ra nhiều cú sút như vậy mà không có pha nào bị chặn: Chelsea gặp Fulham và Wolves gặp Crystal Palace.
Thông thường, việc chặn sút của một đội được đánh giá bằng tỷ lệ số pha dứt điểm bị ngăn cản. Nhưng không phải mọi cú chặn đều có giá trị như nhau. Một cú lăn xả cứu thua trong vòng cấm giá trị hơn nhiều so với việc ngăn cản một cú sút xa ít nguy hiểm. Để hiểu rõ hơn cách các đội chặn sút và điều đó phản ánh gì về lối chơi của họ, The Athletic đã phân tích chỉ số xG của những cú sút bị chặn so với tổng xG mà đội đó phải đối mặt.
Mùa trước, MU chỉ chặn được 10,7% số cú sút – giảm mạnh so với các năm trước và thấp nhất giải. Ngược lại, Brentford và Nottingham Forest biến khả năng chặn sút thành điểm mạnh, dẫn đầu danh sách trong khi cũng hạn chế đối thủ tạo ra những cơ hội chất lượng cao.
Điều này gắn liền với phong cách chơi. Brentford, theo Footovision, là đội dành nhiều thời gian nhất phòng ngự bằng khối thấp. Họ để đối phương sút nhiều (647 cú, chỉ kém Southampton) nhưng do đội hình dày đặc phía sau bóng, đa phần là cú sút không quá nguy hiểm.
Liverpool – nhà vô địch mùa trước – ở chiều ngược lại. Họ đứng thứ hai từ dưới lên về khả năng chặn sút, nhưng vẫn sở hữu hàng thủ tốt thứ hai giải (sau Arsenal) với chỉ 41 bàn thua. Trường hợp Liverpool cho thấy: chặn sút quan trọng, nhưng ngăn không cho sút ngay từ đầu còn quan trọng hơn.
Dưới thời Ruben Amorim, MU đã cải thiện đáng kể khả năng giảm số cú sút phải nhận. Mùa trước khi ông đến, họ để đối thủ tung ra tới 667 cú sút – nhiều nhất lịch sử CLB tại Ngoại hạng Anh. Lối chơi kiểm soát, chậm rãi với ba trung vệ đã giúp họ chắc chắn hơn. Tuy nhiên, sự thiếu những pha chặn sút vẫn khiến hàng thủ mong manh.
Đáng lo hơn, trong vòng cấm, MU chỉ chặn dưới 10% số xG đối mặt – thấp nhất giải. Điều này bất ngờ vì lẽ ra sơ đồ ba trung vệ phải giúp họ phòng ngự khu vực này tốt hơn. Nhưng vì wing-back dâng cao, trung vệ lệch biên phải dàn ra che phủ không gian rộng, tạo ra khoảng trống lớn, nhất là khi đối thủ phản công.
Một ví dụ điển hình là trước Chelsea mùa trước, khi Noni Madueke thoát xuống giữa hai trung vệ MU, tạo điều kiện cho Cole Palmer nhận đường chuyền cực nguy hiểm.
Ngoài vòng cấm, MU lại khá hơn, thậm chí đứng trên cả Man City, Chelsea và Liverpool. Nhưng Liverpool nhiều năm qua đã cố tình không ưu tiên chặn sút xa, bởi họ sẵn sàng để đối thủ thử vận may từ cự ly thấp xG, đổi lại là khả năng giành lại bóng nhanh.
Điều này cũng phản ánh phong cách của Virgil van Dijk: không lao vào cản phá, mà buộc đối thủ sút từ vị trí kém thuận lợi. Trận hòa 1-1 với Man City tháng 3/2024 là ví dụ rõ: Van Dijk kèm chặt Haaland, để tiền đạo Na Uy dứt điểm trong tư thế bị hạn chế, giúp Kelleher dễ dàng cản phá.
Tuy nhiên, quan điểm rằng cứ để sút xa là an toàn là sai lầm. Chính sự hiện diện của các cầu thủ chắn bóng mới khiến cú sút đó trở nên ít nguy hiểm. Nếu bỏ qua, rủi ro tăng cao.
Arsenal thì ngược lại hoàn toàn. Họ chặn gần một nửa số xG từ ngoài vòng cấm – tỷ lệ cao nhất trong 7 mùa gần đây. HLV Mikel Arteta cực kỳ tỉ mỉ, không cho phép đối thủ có cơ hội dứt điểm dễ dàng. “Chúng ta không thể để cầu thủ sút thoải mái vào khung thành. Phải ngăn chặn mọi tình huống có thể xảy ra trước đó,” Arteta nói với CBS Sports.
Sự quyết liệt này vẫn duy trì ở mùa hiện tại. Ngay cả khi dẫn 3-0 trước Nottingham Forest, Mikel Merino vẫn băng lên chặn cú sút của Nico Williams ở phút bù giờ.
Dù bóng đá hiện đại ngày càng thay đổi, “chặn bóng bằng cả thân mình” vẫn là đặc trưng của Ngoại hạng Anh. Giải đấu này luôn dẫn đầu châu Âu về tỷ lệ chặn sút, khoảng 18% tổng số cú sút.
Arsenal đã tận dụng triệt để. Liverpool thì đi theo hướng ngược lại. MU lại đang mắc kẹt ở lưng chừng. Ruben Amorim hiểu rõ vấn đề và thừa nhận trước trận gặp Chelsea tuần trước rằng đội “cần quyết liệt hơn trong vòng cấm”. Ông cho rằng một phần do cầu thủ vẫn thích nghi với chiến thuật, nhưng cũng nhấn mạnh: “Đôi khi đó là tinh thần – giống như bạn lao vào vòng cấm để ghi bàn, thì cũng phải lao về để bảo vệ khung thành. Đó không chỉ là chiến thuật, mà còn là tư duy.”
Với MU, thay đổi tư duy này có lẽ là nhiệm vụ dễ dàng nhất nhưng mang lại hiệu quả lớn nhất.
