Trong đó, có lời dặn truyền đời rằng: “Nằm ngủ chân chớ để hướng Tây, đầu không quay về hướng Đông.” Vậy tại sao lại có lời khuyên này? Liệu đây là mê tín hay ẩn chứa những lý do sâu xa về khoa học và tâm linh?
1. Quan niệm phong thủy: Âm – Dương và ngũ hành
Theo phong thủy, phương hướng có ảnh hưởng đến trường khí mà con người hấp thụ khi ngủ. Trong đó:
-
Hướng Đông tượng trưng cho sự khởi đầu, mặt trời mọc, mang hành Mộc, là nguồn năng lượng dương mạnh mẽ.
-
Hướng Tây lại đại diện cho sự kết thúc, mặt trời lặn, hành Kim, tượng trưng cho sự tĩnh lặng, âm khí nhiều hơn.
Việc ngủ mà đầu quay về hướng Đông đồng nghĩa với việc phần "chủ" của cơ thể (đầu) hướng về nơi dương khí mạnh nhất – dễ gây mất cân bằng âm dương, khiến người ngủ có cảm giác khó chịu, mất ngủ hoặc hay mộng mị. Ngược lại, chân để về hướng Tây – nơi âm khí tụ lại – lại tạo ra thế ngủ không thuận, bị cho là dễ dẫn đến mệt mỏi, uể oải khi thức dậy.
2. Lý giải từ văn hóa tâm linh và tín ngưỡng
Trong tín ngưỡng của nhiều quốc gia Á Đông, đặc biệt là trong Phật giáo, khi người mất thường được đặt đầu quay về hướng Tây, tức là hướng về cõi Tây Phương Cực Lạc. Do đó, người sống nếu ngủ mà đầu quay về hướng Tây dễ bị cho là "tư thế của người đã khuất", bị coi là không may mắn, làm ảnh hưởng đến vượng khí và trường năng lượng sống.
3. Khoa học hiện đại nói gì?
Tuy chưa có nghiên cứu chính thức nào khẳng định việc ngủ theo hướng Đông hay Tây gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, nhưng một số nhà nghiên cứu về sinh học và từ trường Trái đất cho rằng:
-
Hướng ngủ có thể tác động đến tuần hoàn máu. Trái đất có từ trường, và đầu người có cực dương, nếu nằm không thuận với từ trường sẽ khiến máu khó lưu thông, dễ dẫn đến nhức đầu, mất ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ.
-
Một số nghiên cứu cho thấy, người ngủ với đầu quay về hướng Bắc hoặc Nam thường có giấc ngủ sâu hơn và tâm lý ổn định hơn, do hướng này tương thích với từ trường tự nhiên.
4. Vậy nên nằm ngủ theo hướng nào?
Từ quan điểm dân gian lẫn khoa học, nhiều người khuyên rằng:
-
Nên nằm ngủ với đầu quay về hướng Bắc hoặc hướng Tây Bắc để đón dương khí, tăng cường sức khỏe, trí lực.
-
Tránh để đầu quay về hướng Đông nếu cảm thấy hay mất ngủ hoặc có tâm lý bất an.
-
Chân không nên quay về hướng Tây, nhất là trong các gia đình theo Phật giáo hoặc có bàn thờ Phật hướng Tây.
Tuy nhiên, điều này còn phụ thuộc vào mệnh của từng người theo ngũ hành bát quái. Với người mệnh Mộc hoặc Hỏa, có thể hợp với hướng Đông – Nam; trong khi người mệnh Kim hoặc Thủy lại hợp với hướng Tây – Bắc.
Lời dặn “Nằm ngủ chân chớ để hướng Tây, đầu không quay về hướng Đông” không chỉ mang ý nghĩa phong thủy mà còn chứa đựng yếu tố văn hóa và tâm linh đặc trưng của người Á Đông. Dù tin hay không, việc chọn hướng nằm ngủ nên hài hòa giữa tín ngưỡng, sự thoải mái cá nhân và điều kiện thực tế trong không gian sống. Quan trọng nhất là giấc ngủ phải đảm bảo sự yên tĩnh, thư giãn và cảm giác an toàn – đó mới là nền tảng để tái tạo năng lượng và duy trì sức khỏe bền vững.
