Cá chép – "vàng" trong ao làng
Trong khi cá hồi vẫn thường được xem là “nữ hoàng” dinh dưỡng trong thế giới hải sản, thì ngay trong ao làng, ruộng vườn của người Việt, cá chép – một loài cá dân dã – lại sở hữu giá trị dinh dưỡng chẳng kém cạnh, thậm chí vượt trội ở một số chỉ tiêu. Theo dữ liệu từ Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), 100g thịt cá chép chứa khoảng 22,9g protein – cao hơn cá hồi (khoảng 20g/100g).
Điều này khiến cá chép trở thành lựa chọn lý tưởng cho những ai muốn bổ sung nguồn đạm tự nhiên vào thực đơn hàng ngày mà không cần chi trả quá nhiều chi phí. Bên cạnh đó, cá chép còn là nguồn cung cấp nhiều dưỡng chất quan trọng như kali, phốt pho, sắt, canxi, vitamin B12, A và D.
Tác dụng bổ thận, ích khí từ y học cổ truyền
Không chỉ dừng lại ở khía cạnh dinh dưỡng hiện đại, cá chép còn được xem như một vị thuốc quý trong y học cổ truyền phương Đông. Theo lương y Nguyễn Văn Tư, cá chép có vị ngọt, tính bình, không độc, vào tỳ, phế, thận. Dân gian thường dùng cá chép nấu canh gừng, hạt sen, đậu đỏ để bồi bổ cho phụ nữ sau sinh, người suy nhược hoặc bị phù nề.
“Cá chép có tác dụng bổ thận, lợi tiểu, thông sữa, thanh nhiệt, giải độc rất tốt. Đặc biệt là cá chép giòn, ăn vào vừa ngon lại vừa giúp cơ thể dễ tiêu hóa và hấp thụ dưỡng chất,” lương y chia sẻ.
Ngoài ra, các chuyên gia dinh dưỡng hiện đại cũng ghi nhận cá chép giàu axit béo omega-3 – có lợi cho tim mạch, giúp giảm cholesterol xấu, hỗ trợ hoạt động trí não, phòng ngừa viêm nhiễm.
Mô hình nuôi cá chép giòn – thu vài tỷ đồng mỗi năm
Không chỉ là món ngon trên mâm cơm, cá chép còn là "mỏ vàng" với nhiều hộ nông dân khi áp dụng mô hình nuôi cá chép giòn. Loại cá này được nuôi bằng công nghệ đặc biệt – cho ăn đậu tằm thay cám để thịt cá chắc, giòn và thơm ngon hơn hẳn cá chép thường.
Tại các tỉnh như Đồng Tháp, An Giang, Bắc Ninh, Hải Dương, Lào Cai…, hàng loạt hộ dân đã thành công với mô hình này. Tiêu biểu là hộ ông Lê Văn Dũng (Đồng Tháp), mỗi năm cung cấp ra thị trường gần 200 tấn cá chép giòn với giá bán dao động từ 100.000 đến 200.000 đồng/kg. Doanh thu hàng năm của gia đình ông đạt từ 10 đến 15 tỷ đồng, sau khi trừ chi phí còn lãi vài tỷ đồng.
“Tôi nuôi khoảng 5ha cá chép giòn, nhờ nguồn nước sạch và quy trình khép kín nên cá phát triển tốt, ít bệnh, thị trường tiêu thụ ổn định. Nhiều thương lái đặt mua cả tháng trước khi thu hoạch,” ông Dũng chia sẻ.
Giá trị kép: Thực phẩm sạch – sinh kế bền vững
Sự phát triển của mô hình nuôi cá chép không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần nâng cao nhận thức về an toàn thực phẩm. Người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến nguồn gốc, cách nuôi và giá trị dinh dưỡng của thực phẩm. Cá chép giòn – không sử dụng kháng sinh, ăn thức ăn tự nhiên – vì thế rất được ưa chuộng.
Tiến sĩ Trần Anh Tuấn, chuyên gia nuôi trồng thủy sản (ĐH Nông Lâm TP.HCM) nhận định: “Cá chép là loài có khả năng thích nghi cao, ít tốn công chăm sóc nhưng hiệu quả kinh tế lớn nếu biết đầu tư đúng kỹ thuật. Việc phát triển nuôi cá chép giòn không chỉ tạo ra sản phẩm sạch mà còn giúp nhiều vùng nông thôn thoát nghèo bền vững.”
Từ ao làng đến bàn ăn hiện đại
Trong thời đại mà người tiêu dùng đang ngày càng chú trọng đến chất lượng hơn là sự hào nhoáng, cá chép – một loài cá tưởng như “quê mùa” – đang chứng minh rằng, giá trị thật sự nằm ở sự bền vững, tự nhiên và gắn liền với văn hóa bản địa.
Hãy thử một lần đưa cá chép trở lại bàn ăn nhà mình – có thể là món canh cá chép nấu dọc mùng, cá chép kho tương hay đơn giản là hấp gừng – để cảm nhận sự tinh tế từ món ngon dân dã và đậm đà tình quê này.
