Đó là nơi các thuật toán, mô hình và chỉ số thống kê đang định hình lại cách đội bóng hoạt động, dưới sự dẫn dắt của những bộ óc từng được thấy nhiều hơn ở hội nghị vật lý hơn là cabin huấn luyện.
Liverpool và tương lai dựa trên dữ liệu, vật lý và sự chính xác
Như The Athletic tiết lộ, Liverpool đã củng cố thêm triết lý ra quyết định dựa trên dữ liệu bằng việc bổ nhiệm Laurie Shaw – cựu trưởng bộ phận AI của City Football Group, người sở hữu bằng Tiến sĩ Vật lý Thiên văn tính toán tại Đại học Cambridge. Ông gia nhập một đội ngũ nghiên cứu vốn đã toàn những cái tên xuất thân từ các trường đại học danh tiếng Anh quốc.
Cốt lõi trong triết lý dữ liệu của Liverpool là William Spearman – Giám đốc nghiên cứu của CLB, một nhà vật lý từng học tại Harvard. Spearman mang đến cái nhìn rõ ràng và ám ảnh với “không gian” – không phải kiểu vũ trụ, mà là không gian chiến thuật, linh hoạt và khó lường trên sân bóng.
Ông xây dựng mô hình “kiểm soát sân đấu” (Pitch Control) – cho phép đo lường mức độ kiểm soát của từng cầu thủ và toàn đội ở từng khu vực trên sân. Mô hình này được ứng dụng trong cả tuyển dụng cầu thủ lẫn lập kế hoạch chiến thuật, biến cái tưởng như hỗn loạn thành bức tranh có thể tính toán.
Trở lại quỹ đạo dữ liệu
Sự xuất hiện của Laurie Shaw đánh dấu sự trở lại với phương pháp luận khoa học sau giai đoạn ảnh hưởng từ cá nhân HLV Klopp, với các thương vụ như Darwin Nunez hay Cody Gakpo được cho là dựa vào đánh giá cảm tính của HLV nhiều hơn là khuyến nghị từ mô hình dữ liệu. Nay với việc Michael Edwards quay lại làm Giám đốc Bóng đá và Shaw tham gia, thông điệp đã rõ: dữ liệu một lần nữa trở thành trung tâm trong mọi quyết định.
Spearman từng mô tả: “Trên sân có 22 cầu thủ, và các tương tác giữa họ mang độ gắn kết cao. Tuy nhiên, chính khoảnh khắc xuất thần cá nhân mới thường quyết định cục diện.” Chính vì thế, từ chiến thuật đá phạt góc hợp tác cùng Google DeepMind cho tới phân tích chuyển động qua mô hình pitch control, đội ngũ hậu trường Liverpool đang thay đổi cách nhìn nhận về bóng đá.
Laurie Shaw, qua blog EightyFivePoints và kênh YouTube Friends of Tracking, đã giúp truyền tải kiến thức học thuật sang ngôn ngữ bóng đá dễ hiểu. Giờ đây, ông là mảnh ghép chiến lược trong giai đoạn chuyển giao mới của Liverpool.
Tác động lan rộng khắp châu Âu
Liverpool khởi xướng, và các đội bóng lớn đang nối gót. Chelsea ký hợp đồng với Javier Fernandez, Arsenal đưa Karun Singh về – người khai sinh khái niệm “expected threat”. Aston Villa, Brighton... đều đang đổ tiền đầu tư cho các nhà phân tích có nền tảng học thuật.
Nhưng Liverpool vẫn là hình mẫu. Những bản hợp đồng giá trị nhất của họ có thể không mang giày thi đấu, nhưng lại ảnh hưởng đến mọi diễn biến trên sân.
Dữ liệu không tự mình giành chiến thắng, nhưng khi nó hậu thuẫn cho các quyết định – như những gì từng xảy ra với Liverpool – kết quả sẽ lên tiếng. Đó là sự kết hợp giữa khoa học và bóng đá đã làm nên một Liverpool - đội độc chiếm ngôi đầu bảng Premier League - ở thời kỳ đỉnh cao.
