Từ ngày 1/7/2024, mức lương cơ sở chính thức tăng lên 2,34 triệu đồng/tháng theo quy định tại Nghị định 73/2024/NĐ-CP của Chính phủ. Sự thay đổi này kéo theo hàng loạt điều chỉnh liên quan đến mức đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) và bảo hiểm tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp (TNLĐ-BNN). Theo Công văn số 2156/BHXH-TST của BHXH Việt Nam, 3 nhóm đối tượng chính sẽ thực hiện đóng bảo hiểm dựa trên mức lương cơ sở mới.
1. Những ai sẽ áp dụng mức đóng theo lương cơ sở 2,34 triệu đồng?
BHXH Việt Nam yêu cầu BHXH các địa phương, đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng, Công an nhân dân tổ chức triển khai việc thu bảo hiểm theo mức lương cơ sở mới từ ngày 1/7/2024. Ba nhóm đối tượng chịu tác động trực tiếp gồm:
Nhóm 1: Người lao động hưởng lương theo khung Nhà nước
Đây là nhóm người lao động đang làm việc trong hệ thống cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, lực lượng vũ trang, cán bộ công chức, viên chức... Mức tiền lương dùng làm căn cứ đóng các loại bảo hiểm của nhóm này được xác định dựa trên mức lương cơ sở. Với mức lương mới 2,34 triệu đồng/tháng, tổng số tiền đóng bảo hiểm hàng tháng của người lao động và người sử dụng lao động trong nhóm này cũng sẽ thay đổi tương ứng.
Nhóm 2: Người tham gia BHXH tự nguyện
Người dân tham gia BHXH tự nguyện được quyền chọn mức thu nhập làm căn cứ đóng, nhưng có giới hạn tối đa. Từ ngày 1/7/2024, mức trần thu nhập được chọn là 20 lần mức lương cơ sở, tương đương 46.800.000 đồng/tháng. Mức đóng bảo hiểm của người tham gia BHXH tự nguyện vì thế cũng sẽ tăng theo mức lương cơ sở.
Nhóm 3: Người tham gia BHYT theo nhóm đặc thù
Bao gồm các trường hợp:
- Do cơ quan BHXH đóng BHYT.
- Do ngân sách Nhà nước đóng BHYT toàn phần.
- Người được hỗ trợ mức đóng từ ngân sách.
- Người tham gia BHYT theo hộ gia đình.
- Người lao động được doanh nghiệp đóng BHYT.
Với các nhóm này, mức đóng bảo hiểm y tế cũng được tính dựa trên mức lương cơ sở. Do đó, kể từ 1/7/2024, các mức đóng đều sẽ được điều chỉnh theo mức 2,34 triệu đồng.
2. Các cơ quan BHXH triển khai như thế nào?
BHXH Việt Nam đã chỉ đạo Trung tâm Công nghệ Thông tin thực hiện nâng cấp phần mềm quản lý thu và các công cụ kỹ thuật liên quan nhằm đảm bảo đồng bộ dữ liệu, hỗ trợ hiệu quả cho BHXH các tỉnh, thành phố và các đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng, Công an nhân dân triển khai nhanh chóng, đúng quy định.
Nếu trong quá trình thực hiện có phát sinh vướng mắc, các đơn vị được yêu cầu phản ánh kịp thời về BHXH Việt Nam để được hướng dẫn và xử lý phù hợp.
3. Doanh nghiệp cần làm gì khi người lao động nghỉ việc?
Theo quy định tại Điều 48 Bộ luật Lao động 2019, khi người lao động chấm dứt hợp đồng, doanh nghiệp phải hoàn tất nghĩa vụ liên quan đến các khoản bảo hiểm. Cụ thể:
Trong 14 ngày làm việc kể từ ngày hợp đồng lao động kết thúc, doanh nghiệp phải thanh toán đầy đủ các khoản liên quan đến BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động.
Trong trường hợp đặc biệt, thời hạn này có thể được gia hạn tối đa 30 ngày, gồm các tình huống:
- Doanh nghiệp giải thể, ngừng hoạt động.
- Thay đổi cơ cấu, chuyển đổi loại hình, chia tách, sáp nhập.
- Thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh hoặc lý do bất khả kháng khác.
Nếu doanh nghiệp rơi vào tình trạng phá sản, các khoản BHXH, BHYT, BHTN sẽ được ưu tiên thanh toán theo quy định pháp luật.
Ngoài ra, doanh nghiệp cũng có trách nhiệm xác nhận thời gian đóng BHXH, BHTN và trả lại các giấy tờ gốc cho người lao động nếu đang giữ.
4. Lưu ý dành cho người lao động
Người lao động cần lưu ý cập nhật thông tin mức lương đóng bảo hiểm từ ngày 1/7/2024 để đảm bảo quyền lợi được tính chính xác khi hưởng các chế độ như ốm đau, thai sản, hưu trí, thất nghiệp...
Đặc biệt, đối với người đang tham gia BHXH tự nguyện, việc nắm rõ mức trần thu nhập mới giúp lựa chọn mức đóng phù hợp với khả năng tài chính và mục tiêu hưu trí trong tương lai.
Việc điều chỉnh mức lương cơ sở lên 2,34 triệu đồng từ ngày 1/7/2024 không chỉ là bước tiến trong cải cách tiền lương, mà còn tác động trực tiếp đến cách tính mức đóng của các loại bảo hiểm. Người lao động và doanh nghiệp cần theo dõi kỹ lưỡng để thực hiện đúng quy định, đảm bảo quyền lợi lâu dài trong quá trình tham gia bảo hiểm.
