Yana Santos đã lên tiếng gay gắt về một vấn đề nhức nhối tại UFC sau khi đối thủ của cô, Macy Chiasson, không thể hoàn thành hạng cân quy định. Cô tiết lộ một sự thật trần trụi: UFC gây áp lực buộc các võ sĩ phải chấp nhận trận đấu, nếu không chính họ mới là người phải chịu hình phạt nặng nề.
Trong sự nghiệp của mình, Yana Santos đã quá quen với việc đối thủ không thể hoàn thành nghĩa vụ cân nặng. Cụ thể, trong bảy trận đấu gần nhất tại UFC, có đến bốn lần cô phải đối mặt với tình huống này. Tuy nhiên, sự việc mới đây với Macy Chiasson tại sự kiện UFC 320 dường như đã đẩy sự chịu đựng của cô đến giới hạn.
Trước thềm trận đấu, Chiasson bước lên bàn cân với trọng lượng 137,5 pound, vượt quá 1,5 pound so với giới hạn của một trận đấu hạng gà không tranh đai. Hình phạt dành cho cô chỉ là nộp 25% tiền thù lao. Ngay sau đó, Santos đã lập tức kêu gọi những chế tài cứng rắn hơn dành cho các võ sĩ lố cân.
Nhưng điều khiến Santos cảm thấy bất lực nhất chính là cảm giác bị dồn vào chân tường, không có lựa chọn nào khác ngoài việc phải chấp nhận thi đấu, bất kể đối thủ của cô nặng hơn bao nhiêu.
“Vài trận đấu trước đây, khi đối thủ của tôi lố cân rất nhiều và chúng tôi đã cân nhắc việc có nên thi đấu hay không, UFC đã nói rất rõ ràng rằng người bị trừng phạt sẽ là tôi nếu tôi từ chối trận đấu,” Santos chia sẻ với MMA Fighting. “Điều đó có nghĩa là tôi sẽ không được trả tiền, có nguy cơ bị cắt hợp đồng và đủ thứ chuyện khác.”
Cô nói thêm với giọng điệu đầy chua chát: “Cứ như thể người lố cân thì chẳng gặp vấn đề gì, còn mọi rắc rối lại đổ lên đầu tôi. Vì vậy, tôi không xem việc từ chối là một lựa chọn. Sự thật phũ phàng là vậy. Nếu muốn giữ công việc này, tôi buộc phải thi đấu.”
Tiền lệ đáng báo động
Mặc dù không nêu đích danh, người hâm mộ có thể nhớ lại trận đấu của Santos với Chelsea Chandler vào năm 2024. Khi đó, Chandler nặng tới 141 pound, vượt mức cho phép đến 5 pound. Dù Santos đã thắng trận đó bằng quyết định đồng thuận của giám định, kết quả này cũng không thể xoa dịu cảm giác bất công khi phải đối đầu với một đối thủ có lợi thế thể chất rõ rệt.
Đáng buồn hơn, nỗi lo của Santos không phải là vô căn cứ. Cô biết rõ có ít nhất một trường hợp một võ sĩ đã bị chấm dứt sự nghiệp ở UFC chỉ vì từ chối một trận đấu tương tự.
Đó là câu chuyện của Leslie Smith vào tháng 4 năm 2018. Smith dự kiến đối đầu với Aspen Ladd, nhưng Ladd đã lố 1,8 pound. Sau những nỗ lực thương thảo bất thành, Smith đã từ chối thượng đài. Kết quả là cô được trả cả tiền có mặt và tiền thắng trận cho trận đấu cuối cùng trong hợp đồng, và sau đó bị loại khỏi danh sách võ sĩ của UFC.
“Tôi đã thấy ví dụ này quá nhiều lần rồi,” Santos nói. “Một người lố cân, người kia từ chối thi đấu và rồi họ bị cắt hợp đồng. Chuyện này lặp đi lặp lại nhiều lần nên tôi không muốn rơi vào tình thế đó. Thật quá sai trái, người làm đúng mọi thứ lại là người bị trừng phạt, nhưng đành phải chấp nhận thôi.”
Khi hình phạt không đủ sức răn đe
Theo quan điểm của một nhà chuyên môn, vấn đề nằm ở chỗ các hình phạt hiện tại, như việc trừ 25% hay 30% thù lao, dường như không đủ sức nặng để ngăn chặn tình trạng này. Santos tin rằng một số võ sĩ đang cố tình “lách luật”, chấp nhận bị phạt tiền để đổi lấy lợi thế về thể trạng trong trận đấu, thay vì phải trải qua một quá trình cắt cân khắc nghiệt có thể làm họ suy kiệt.
“Bạn thắng trận, bạn được xếp hạng cao hơn, bạn nhận đủ tiền thưởng, và thù lao cho trận tiếp theo cũng tăng lên... Tôi khá chắc rằng nếu có một hình phạt nào đó mạnh tay hơn, chúng ta sẽ thấy ít người lố cân hơn,” Santos phân tích. “Tôi hiểu có những người gặp sự cố, trục trặc và thực sự không thể cắt cân. Chúng ta đã thấy nhiều người run rẩy trên bàn cân, ngã quỵ, mất trí khi ép cân, nhưng không phải ai cũng như vậy.”
“Như tôi thấy đối thủ của mình, cô ấy đi lại khá ổn, vẫn tràn đầy năng lượng, cô ấy vẫn còn cân để cắt và có thời gian để làm điều đó, nhưng cô ấy đã từ chối. Tôi tin rằng nếu hình phạt nặng hơn, cô ấy đã vào phòng xông hơi và cắt nốt một pound đó. Chỉ cần 15 phút thôi, chỉ cần cố gắng thêm một chút. Nếu hình phạt cứng rắn hơn, mọi người sẽ có trách nhiệm hơn.”
Điều làm Santos phiền lòng hơn cả là thái độ của Chiasson. Cô cho biết đối thủ chưa bao giờ xin lỗi vì đã lố cân, mà thay vào đó lại chỉ ra rằng việc bị trừ 25% thù lao đã là đủ.
“Cách họ xử lý vấn đề mới là điều khiến tôi thực sự tức giận,” Santos nói. “Sau trận đấu, tôi đã phải đến gặp cô ấy và nói, ‘Ít nhất thì cô cũng nên xin lỗi’. Nhưng lời xin lỗi đó đã không đến từ bất kỳ ai trong đội của cô ấy hay từ phía UFC. Mọi thứ cứ như thể việc đối thủ của tôi lố cân và tôi phải thi đấu đã trở thành một điều bình thường. Điều đó khiến tôi cảm thấy mọi thứ đang đi sai hướng.”
Santos thừa nhận rằng cô từng rất tôn trọng Chiasson trước trận đấu, nhưng quan điểm của cô đã thay đổi hoàn toàn sau sự cố cân nặng và cách hành xử thiếu chuyên nghiệp này. Đây không chỉ là câu chuyện của riêng Yana Santos, mà còn là một lời cảnh tỉnh cho UFC về lỗ hổng trong các quy định, vốn đang vô tình trừng phạt người làm đúng và tạo ra sự bất công ngay từ trước khi tiếng chuông bắt đầu trận đấu vang lên.
