Huyền thoại Wanderlei Silva, 49 tuổi, bị knock-out trong một cuộc ẩu đả sau trận đấu, dấy lên lo ngại về sức khỏe não bộ. Cựu võ sĩ UFC Matt Brown đã đưa ra lời cảnh báo đanh thép, kêu gọi các võ sĩ phải tìm một mục đích sống mới ngoài võ đài để bảo vệ tương lai của chính mình.
Cuối tuần qua, thế giới võ thuật đã chứng kiến một hình ảnh đáng buồn. Wanderlei Silva, huyền thoại của UFC và PRIDE, không chỉ bị xử thua vì phạm lỗi liên tục trong trận boxing với Acelino Freitas, mà còn gục ngã sau một cú knock-out tàn bạo trong cuộc ẩu đả hỗn loạn sau đó, phải nhập viện với nhiều chấn thương. Sự việc này là một hồi chuông cảnh tỉnh, không chỉ vì tính bạo lực của nó, mà còn vì người gục xuống là một tượng đài đã ở tuổi 49.
Điều đáng lo ngại hơn cả là chỉ mới năm ngoái, trong vụ kiện chống độc quyền của UFC, Silva đã đệ trình một lá thư bày tỏ nỗi sợ hãi rằng ông có thể đã “bị chấn thương sọ não” trong sự nghiệp và đang có các triệu chứng của CTE (bệnh não mãn tính do chấn thương). Việc ông vẫn bước lên võ đài, bất chấp những rủi ro hiện hữu, đã khiến nhiều người phải đặt câu hỏi về cái giá của việc không thể từ bỏ.
Chứng kiến cảnh tượng đó, Matt Brown, một cựu binh UFC đã giải nghệ vào năm 2024 sau 15 năm cống hiến, không khỏi chạnh lòng. Anh đã đưa ra một lời cảnh báo đanh thép, không chỉ cho Silva, mà cho cả một thế hệ võ sĩ đang và sẽ đối mặt với ngã rẽ của sự nghiệp.
Tâm lý 'chứng tỏ' và cái bẫy của người võ sĩ
Matt Brown hiểu rõ tâm lý đã đưa các võ sĩ lên đỉnh vinh quang cũng chính là thứ có thể hủy hoại họ. Đó là khao khát chứng minh người khác đã sai.
“Thật không may, chẳng có võ sĩ nào chịu nghe lời huấn luyện viên, bạn bè hay gia đình khuyên ‘cậu không nên làm thế’ đâu. Phản ứng của họ sẽ luôn là ‘tôi sẽ chứng minh các người sai’,” Brown chia sẻ trên podcast The Fighter vs. The Writer. “Chính điều đó đã đưa các võ sĩ lên đẳng cấp của họ. Khi bạn bắt đầu trận MMA nghiệp dư đầu tiên, cũng chẳng ai tin bạn sẽ trở thành nhà vô địch UFC cả. Chúng tôi sống bằng cảm giác đó.”
Tuy nhiên, Brown nhấn mạnh rằng sự tập trung tuyệt đối này chỉ nên tồn tại khi họ còn thi đấu. Khi đến lúc dừng lại, việc bám víu vào danh tính “võ sĩ” sẽ trở nên nguy hiểm.
“Tôi chỉ muốn khích lệ tất cả các võ sĩ, bất cứ ai đang lắng nghe, rằng bạn phải là một cái gì đó lớn hơn một võ sĩ. Danh tính của bạn phải vượt ra ngoài phạm vi đó. Khi bạn đang thi đấu, cố gắng hướng tới chức vô địch, tâm trí bạn không được phân tâm và tất cả trứng phải đặt trong một giỏ. Nhưng khi đến lúc treo găng, bạn phải tìm một thứ khác. Bạn buộc phải làm vậy.”
Ảo tưởng về tiền bạc và thực tế phũ phàng
Tất nhiên, lý do tài chính là một yếu tố không thể bỏ qua. Wanderlei Silva chắc chắn đã nhận được một khoản thù lao đáng kể cho lần thượng đài này. Matt Brown thừa nhận chính anh cũng đã vật lộn với áp lực này sau khi giải nghệ, với cảm giác “quá giỏi để làm một công việc khác” và những hiểu lầm của công chúng về sự giàu có của các võ sĩ.
“Mọi người nghĩ tôi nên sống ở Miami, đeo Rolex và vây quanh bởi những người đẹp, nhưng thực tế không phải vậy,” Brown thẳng thắn. “Chúng tôi không được trả nhiều như họ nghĩ. Mọi người không theo dõi sát sao những tin tức như vụ kiện (UFC) để biết chúng tôi thực sự được trả bao nhiêu. Họ thấy những người như Conor McGregor trên mạng xã hội và nghĩ rằng cuộc sống của ai cũng như vậy.”
Brown cho rằng, dù số tiền Silva nhận được có lớn đến đâu, nó cũng không bao giờ đáng để đánh đổi với những tổn thương vĩnh viễn. Một cú đấm nữa có thể đã khiến huyền thoại người Brazil không bao giờ gượng dậy được nữa.
'Bạn chỉ có một bộ não'
Lời cảnh báo của Brown trở nên đanh thép nhất khi anh nói về sức khỏe, thứ tài sản quý giá không thể mua lại.
“Có một điều gì đó ở những võ sĩ này khiến họ không thể vượt qua được việc mình là một võ sĩ,” Brown nói. “Chúng ta phải nhận ra đây không phải là một môn thể thao trọn đời. Võ thuật thì có thể. Tôi cống hiến cho võ thuật cả đời. Nhưng bạn không thể làm một võ sĩ quá lâu. Bạn chỉ có một bộ não. Tay chân bạn có thể bị gãy, nhưng khi bộ não của bạn bắt đầu có vấn đề, bạn chẳng còn lại gì cả.”
Anh kết luận bằng một triết lý sâu sắc: “Chúng ta hy sinh toàn bộ sức khỏe để theo đuổi tiền tài, và rồi khi có được tiền tài, tôi không nghĩ có một ai mà lại không muốn đánh đổi tất cả để lấy lại sức khỏe của mình.”
Tìm một danh tính mới: Con đường tất yếu
Cuối cùng, Matt Brown đưa ra một lời khuyên mang tính xây dựng. Anh kêu gọi các võ sĩ hãy dùng chính năng lượng, sự tập trung và đam mê đã giúp họ thành công trên võ đài để chinh phục một lĩnh vực mới. Việc giải nghệ không phải là dấu chấm hết, mà là một sự chuyển hóa.
“Thật tệ. Bạn phải tìm một danh tính khác. Tôi không có ý định lên đây diễn thuyết như mấy cái TED talk vớ vẩn đâu, nhưng sự thật nó là như vậy. Chúng ta bị mắc kẹt với danh tính mình là một võ sĩ, và cảm thấy như chẳng còn giỏi ở bất cứ điều gì khác,” Brown nói.
“Hãy nhớ lại khi bạn mới bắt đầu, bạn đã tệ đến mức nào và rồi đã đạt được những điều phi thường ra sao. Bạn có thể dùng năng lượng đó và đặt nó vào một thứ khác, và bạn cũng có thể làm những điều tuyệt vời ở nơi khác. Đừng giới hạn bản thân chỉ là một võ sĩ. Chúng ta có thể làm được nhiều hơn thế.”
Bi kịch của Wanderlei Silva là một bài học đau đớn. Nhưng qua đó, lời nói của Matt Brown vang lên như một lời chỉ dẫn cần thiết, một lời nhắc nhở rằng cuộc chiến lớn nhất của một võ sĩ đôi khi lại là cuộc chiến tìm thấy chính mình sau khi ánh đèn võ đài đã tắt.
