“Làng Du lịch tốt nhất” là giải thưởng của Tổ chức Du lịch Liên hợp quốc (UN Tourism) với mong muốn nâng cao vai trò của du lịch trong việc bảo vệ các làng quê vùng nông thôn. Trong đó có thể thấy các cảnh quan, hệ thống tri thức, sự đa dạng sinh học và văn hóa, các hoạt động địa phương bao gồm nông, lâm, chăn nuôi, thủy sản và ẩm thực đều được bảo tồn và phát triển.
Trên thế giới hiện tại đã có 130 làng du lịch đạt giải UN Tourism, trong đó có 3 làng của Việt Nam được công nhận qua các năm 2022, 2023, 2024, gồm có: làng Thái Hải (Thái Nguyên), làng Tân Hóa (Quảng Bình) và làng rau Trà Quế (Quảng Nam).
Làng Thái Hải - Thái Nguyên: Làng văn hóa Tày độc đáo
Ngôi làng này cách Hà Nội hơn 70 km, Khu Bảo tồn làng nhà sàn dân tộc sinh thái này còn được biết với tên gọi khác là "Bản làng Thái Hải", "Gia đình Thái Hải" nằm ở xóm Mỹ Hào, xã Thịnh Đức, Thái Nguyên.
 |
| Không gian sinh hoạt chung của làng. |
Theo đó, ngày 29/12/2022, UNWTO công bố danh sách 32 làng du lịch tốt nhất thế giới 2022. Khu bảo tồn làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải ở Thái Nguyên là đại diện duy nhất của Việt Nam. Làng Thái Hải đáp ứng tiêu chí nổi bật về tài nguyên thiên nhiên và văn hóa, đồng thời có các hành động đổi mới, cam kết phát triển du lịch phù hợp với các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) của Liên Hợp Quốc.
 |
|
Khu bảo tồn Thái Hải được bao quanh bởi thiên nhiên tươi đẹp. |
Làng Thái Hải nằm trên diện tích 25 hecta, với đồi núi, hồ nước lớn, cây cối cùng 30 ngôi nhà sàn có tuổi đời hàng trăm năm. Các nhà sàn này được phục dựng nguyên bản để bảo tồn. Xung quanh nhà sàn là khung cảnh đồi núi, không gian yên tĩnh.
 |
| Trang phục dân tộc Tày. |
Ngoài khung cảnh yên bình của ngôi làng nằm giữa đại ngàn, điểm đặc biệt ở ngôi làng còn là các gia đình nhỏ không có sự riêng biệt. Người dân ăn chung nồi cơm, tiêu chung túi tiền, cùng nuôi dạy con cái và làm du lịch cộng đồng.
Sản phẩm mỗi người làm ra đều được tập hợp lại, sau đó phục vụ cho nhu cầu của từng người và cộng đồng làng. Toàn bộ hoạt động sản xuất ở Thái Hải đều mang tính tự cung tự cấp.
Làng Tân Hóa - Quảng Bình: Nét đẹp mộc mạc giữa đại ngàn
 |
Tân Hoá được biết đến là một xã miền núi vùng sâu của huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình. Xã có diện tích tự nhiên là 7.427,20 ha, nằm ở giữa các dãy núi đá vôi, có nhiều hệ thống hang động được kiến tạo qua hàng triệu năm như: Hang con Chuột, hang Dơi, hang Tụng, hang Tú Làn… Đây là nguồn lợi lớn về du lịch sinh thái và du lịch hang động.
 |
| Ngày 19/10/2023 Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO) đã vinh danh Tân Hóa (xã Tân Hoá, huyện Minh Hoá, Quảng Bình) là Làng du lịch tốt nhất thế giới 2023. |
Nơi đây có vị trí địa lý độc đáo, mang tính chất đặc thù của địa hình, Tân Hóa nằm ở phía Tây án ngự bởi các dãy núi đá vôi nên mang đậm tính chất khí hậu cận nhiệt đới, thể hiện rõ bốn mùa xuân, hạ, thu, đông. Quanh năm khí hậu nóng, ẩm ướt, mưa nhiều và rét đậm.
 |
Bên cạnh đó, núi rừng Tân Hoá cũng có nhiều loại gỗ, dược liệu quý như: dạ hương, huệ, lim, sến, gỗ mun, lát, kiền kiền và các loại tre nứa, song mây…, sa nhân, hà thủ ô, ngũ da bì, sâm trần, mật ong và các loại cây thuốc nam khác.
 |
Chèo thuyền vượt sông Rào Nan, băng qua những bản làng, nương ngô và cảnh đẹp núi rừng Tân Hoá. |
Về nét văn hóa dân tộc, nơi đây tập trung chủ yếu là người Nguồn là tên gọi cộng đồng dân tộc thuộc nhóm Việt - Mường. Theo lời kể của những người lớn tuổi và gia phả của các dòng họ trong làng cho thấy tổ tiên của người Nguồn ở Tân Hoá đã đến khu vực này sinh sống từ khoảng 300 - 320 năm về trước.
Làng rau Trà Quế: Làng du lịch xanh, nông sản tươi xứ Quảng
 |
| Ngày 14/11/2024, làng rau Trà Quế thuộc thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam được công nhận là Làng Du lịch tốt nhất năm 2024 của Tổ chức Du lịch Liên Hợp Quốc (UN Tourism). |
Làng được hình thành từ thế kỷ XVI, nằm cách Khu phố cổ Hội An 3km về hướng Đông Bắc. Làng rau Trà Quế mang tính đặc thù của một đảo sông gần biển, được bao bọc bởi sông Cổ Cò và đầm Trà Quế mang đến khí hậu ôn hòa, thổ nhưỡng tươi tốt, tạo điều kiện thuận lợi để người dân nơi đây sáng tạo và phát triển nghề trồng rau theo phương thức hữu cơ lâu đời.
 |
Hiện nay, làng Trà Quế có 202 hộ dân tham gia hoạt động trồng rau với 326 lao động trực tiếp trên diện tích 18 hecta đất canh tác mang lại nguồn thu nhập ổn định. Tháng 4/2022, nghề trồng rau tại Trà Quế đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận và đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, thuộc loại hình tri thức dân gian, nghề thủ công truyền thống.
Tại làng Trà Quế, các di tích mang tính lịch sử như: giếng đá Chăm, Miếu Thổ thần, Miếu Ngũ hành, Mộ ông Nguyễn Văn Điển,… hay Lễ cúng Cầu Bông cùng các phong tục, tập quán, tín ngưỡng, văn hóa ẩm thực đang được bảo tồn và phát huy một cách hiệu quả, là minh chứng cho quá trình phát triển lâu đời của làng.
 |
Đến với làng rau Trà Quế, du khách có thể đi bộ tham quan, trải nghiệm làm nông dân, chế biến, thưởng thức các món ăn từ rau, đạp xe dạo quanh làng để tận hưởng không gian thanh bình, yên ả tại Trà Quế.
