Nhìn vào mắt cá – bí quyết đầu tiên và quan trọng nhất
Một con cá tươi thường có đôi mắt trong veo, lồi nhẹ và sáng long lanh như vừa được bắt lên từ biển. Nếu thấy mắt cá bị lõm xuống, đục mờ hoặc ngả màu vàng thì rất có thể đó là cá đã để lâu hoặc bị ươn.
“Mắt cá là nơi phản ánh rõ nhất độ tươi. Cá mới đánh bắt bao giờ cũng có ánh mắt sáng rõ như gương” – ông Bảy Lý, một ngư dân 35 năm kinh nghiệm ở Phan Thiết chia sẻ.
Lưu ý nhỏ: một số loại cá có đặc điểm mắt hơi nhỏ hoặc không lồi rõ rệt, nhưng điều đó không đồng nghĩa là cá không tươi. Hãy kết hợp thêm các dấu hiệu khác để chắc chắn hơn.
Quan sát mang cá – nơi tố cáo tuổi đời con cá
Mang cá cũng là nơi bạn nên để ý thật kỹ. Cá tươi có mang màu đỏ hồng, tươi sáng, không có nhớt và không có mùi hôi lạ. Trong khi đó, cá đã cũ thường có mang chuyển sang màu xám, nâu sẫm hoặc thậm chí là có mùi tanh khó chịu.
Hãy dùng tay vạch nhẹ mang cá, nếu thấy có nhớt bám hoặc cảm giác trơn tuột thì nên tránh xa. Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy cá không còn giữ được độ tươi vốn có.
Thân cá săn chắc, da sáng bóng
Một mẹo đơn giản nữa là dùng ngón tay ấn nhẹ vào phần thân cá. Nếu thịt cá đàn hồi tốt, không để lại vết lõm là cá còn tươi. Ngược lại, nếu phần thịt bị lõm xuống, mất độ đàn hồi thì có thể cá đã để lâu, bị đông lạnh nhiều lần.
Da cá cũng nên còn nguyên vẹn, sáng bóng, có lớp nhớt mỏng tự nhiên – chứ không bị tróc vảy hay thâm đen. Những vết xước, rách da, tróc vảy loang lổ thường cho thấy cá đã bị va đập hoặc bảo quản không đúng cách.
Đuôi và vảy cá – đừng bỏ qua chi tiết nhỏ
Nhiều người bỏ qua phần đuôi, nhưng đây lại là một chi tiết rất đắt giá. Cá tươi thường có phần đuôi còn nguyên vẹn, không bị quăn hoặc khô queo. Đuôi cá mềm mại, linh hoạt khi cầm là dấu hiệu tốt.
Vảy cá cũng phải bám chặt, sáng bóng và đều màu. Một mẹo nhỏ từ các bà nội trợ là vuốt nhẹ theo chiều vảy – nếu vảy rơi ra quá dễ thì có thể cá đã được trữ đông lâu ngày.
Ngoài ra, bạn có thể ngửi thử mùi cá ở phần bụng hoặc mang – nếu có mùi thơm nhẹ đặc trưng của biển là dấu hiệu tốt. Nếu mùi nồng, lạ hoặc quá tanh, hãy mạnh dạn bỏ qua.
Cá sống hay cá đông lạnh – loại nào nên chọn?
Nếu bạn không thể mua cá tươi sống ngay sau khi đánh bắt, cá đông lạnh cũng là lựa chọn hợp lý – với điều kiện được bảo quản đúng cách. Cá đông lạnh chất lượng thường được cấp đông ngay tại tàu hoặc nhà máy, đảm bảo giữ được độ ngọt thịt.
Khi chọn cá đông lạnh, hãy ưu tiên những con còn nguyên hình dạng, đóng gói kỹ, không có dấu hiệu rã đông rồi cấp đông lại (bằng chứng là bề mặt có nhiều lớp đá vụn không đều, cá bị mềm hoặc mất màu). Nên mua ở các cửa hàng có tủ đông chuyên dụng, nhiệt độ ổn định và nhãn mác rõ ràng.
Mua cá ở đâu để yên tâm?
Nếu có điều kiện, hãy chọn mua cá ở những khu chợ sớm, nơi có cá vừa được chuyển từ ghe vào bờ. Ngoài ra, những cửa hàng hải sản uy tín, có tủ trưng bày lạnh và bảo quản đúng quy trình cũng là lựa chọn an toàn.
Tại các chợ hải sản nổi tiếng như chợ Mũi Né (Bình Thuận), chợ Gành Hào (Bạc Liêu) hay chợ Cửa Lò (Nghệ An), bạn còn có thể hỏi mua cá theo từng mẻ lưới – cá vừa lên bờ, còn dính cả mùi muối biển.
“Cá biển ngon nhất là lúc vừa lên bờ. Nếu thấy người bán vẫn đang gỡ lưới hay còn dính vài hạt cát biển là yên tâm mà mua ngay” – chị Thanh, tiểu thương ở chợ Lạch Quèn (Nghệ An) bật mí.
Kết lời
Chọn được cá tươi không khó, chỉ cần bạn tinh ý một chút và nhớ những mẹo đơn giản mà các ngư dân làng chài đã truyền lại. Với mỗi bữa cơm gia đình, việc chọn đúng nguyên liệu tươi ngon chính là bước đầu tiên để tạo nên những món ăn tròn vị, trọn yêu thương.
