Việc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phê duyệt “Đề án phát triển bóng đá Việt Nam” với mục tiêu tham dự World Cup 2034 cho đội tuyển nam đã một lần nữa thắp lên ngọn lửa hy vọng trong lòng hàng triệu người hâm mộ.
Đây không phải lần đầu tiên giấc mơ vươn ra biển lớn được đặt lên bàn nghị sự, nhưng để biến khẩu hiệu thành hiện thực, để một thập kỷ nữa chúng ta không phải tiếc nuối "lỡ hẹn", cần một cuộc cách mạng toàn diện và bền bỉ, chứ không chỉ là những mục tiêu trên giấy.
Con đường đến World Cup không bắt đầu từ vòng loại cuối cùng, mà phải được xây dựng từ mười năm trước đó tại các sân bóng học đường và các trung tâm đào tạo trẻ. Đây chính là trụ cột đầu tiên và quan trọng nhất. Dù đã có những mô hình thành công như PVF, Viettel hay Hoàng Anh Gia Lai, bóng đá trẻ Việt Nam vẫn còn manh mún, thiếu một hệ thống đồng bộ trên toàn quốc.
Đề án đã nêu rõ mục tiêu "gắn kết đào tạo các tuyến", nhưng để làm được điều đó, chúng ta cần một giáo trình huấn luyện chuẩn quốc gia, áp dụng từ cấp cơ sở đến các đội tuyển trẻ. Bóng đá học đường phải được xem là mỏ vàng tài năng cần khai thác, thay vì bị bỏ ngỏ. Cần có thêm nhiều giải đấu U13, U15, U17 chất lượng, tạo môi trường cọ xát liên tục để các tài năng không bị thui chột.
Trụ cột thứ hai, và là thước đo sức khỏe của cả nền bóng đá nằm ở giải vô địch quốc gia (V.League). Một đội tuyển mạnh không thể tồn tại trên một giải đấu quốc nội yếu kém. V.League đã có những bước tiến, nhưng vẫn còn đó những vấn đề cố hữu: chất lượng mặt sân chưa đảm bảo, tài chính CLB thiếu bền vững, công tác trọng tài còn gây tranh cãi.
Để không lỡ hẹn với World Cup, V.League phải thực sự trở thành một "lò luyện" khắc nghiệt. Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF) cần siết chặt hơn nữa các tiêu chí cấp phép chuyên nghiệp, yêu cầu các CLB phải có hệ thống đào tạo trẻ bài bản, cơ sở vật chất đạt chuẩn và một mô hình kinh doanh bền vững, thay vì phụ thuộc vào một "ông bầu".
Khi chất lượng giải đấu được nâng cao, các cầu thủ sẽ có môi trường tốt nhất để phát triển, và đội tuyển quốc gia sẽ là người hưởng lợi sau cùng.
Cuối cùng, tất cả những nỗ lực trên cần được dẫn dắt bởi một chiến lược nhất quán, kiên định và dài hạn. "Bệnh thành tích" ở các giải đấu khu vực như SEA Games đôi khi đã trở thành rào cản cho những mục tiêu lớn hơn.
Chúng ta cần dũng cảm chấp nhận hy sinh những thành công ngắn hạn để theo đuổi một triết lý bóng đá xuyên suốt từ các đội tuyển trẻ lên đội tuyển quốc gia.
Vai trò của VFF và các chuyên gia là phải xây dựng được một lối chơi mang bản sắc Việt Nam, phù hợp với tố chất con người và xu hướng của bóng đá hiện đại. Lộ trình này cần sự kiên nhẫn, không thể thay đổi xoành xoạch sau một vài thất bại. Hãy nhìn vào hành trình của đội tuyển nữ, việc kiên trì theo đuổi mục tiêu đã giúp họ làm nên lịch sử tại World Cup 2023, đó là bài học quý giá.
Mục tiêu World Cup 2034 là một hành trình marathon, không phải một cuộc đua nước rút. Nó đòi hỏi sự chung tay của cả hệ thống, từ các nhà hoạch định chính sách, VFF, các câu lạc bộ, cho đến chính người hâm mộ.
Bản đề án đã vẽ ra một con đường, nhưng con đường đó sẽ chỉ tồn tại trên giấy nếu thiếu đi những bước chân cụ thể. Để không lỡ hẹn với giấc mơ lớn, đã đến lúc chúng ta phải hành động một cách quyết liệt, đồng bộ và kiên trì, bắt đầu từ việc xây dựng những viên gạch nền móng vững chắc nhất ngay từ hôm nay.
