Suy thận là một trong những bệnh lý thầm lặng nhưng cực kỳ nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống và khả năng sống sót của người bệnh. Theo thống kê mới nhất, hiện có hơn 10 triệu người Việt mắc bệnh thận mạn tính, trong đó hàng nghìn ca chuyển biến nặng mỗi năm. Việc phát hiện sớm suy thận ở giai đoạn đầu là yếu tố then chốt giúp điều trị hiệu quả, giảm thiểu biến chứng.
Suy thận là gì?
Thận có vai trò lọc máu, loại bỏ chất thải, điều hòa huyết áp, sản sinh hormone tạo hồng cầu và duy trì cân bằng nội môi. Khi thận suy yếu, các chức năng này bị ảnh hưởng nghiêm trọng, dẫn đến hàng loạt rối loạn chuyển hóa và biến chứng nguy hiểm. Suy thận có thể tiến triển âm thầm trong thời gian dài trước khi biểu hiện rõ rệt, vì vậy người bệnh thường chỉ phát hiện khi đã bước vào giai đoạn nặng.
Bác sĩ chuyên khoa I Dương Ngọc Vân, Bệnh viện Đa khoa Medlatec, cảnh báo: "Ngay từ giai đoạn đầu, cơ thể đã phát ra những tín hiệu rõ ràng nếu biết lắng nghe. Việc nhận biết sớm sẽ tăng cơ hội phục hồi chức năng thận và cải thiện chất lượng cuộc sống người bệnh."
Dưới đây là 8 dấu hiệu cảnh báo suy thận giai đoạn đầu bạn tuyệt đối không nên chủ quan bỏ qua:
1. Ngáy to, ngưng thở khi ngủ
Tình trạng ngưng thở khi ngủ là biểu hiện rối loạn hô hấp thường gặp ở người bị suy thận mạn. Người bệnh có thể ngưng thở trong vài giây đến cả phút, sau đó tiếp tục ngáy to và kéo dài. Tình trạng này lặp lại nhiều lần trong đêm, gây mất ngủ, mệt mỏi kéo dài.
2. Suy nhược, mệt mỏi dù nghỉ ngơi đầy đủ
Thiếu máu là biểu hiện phổ biến ở người suy thận do thận không còn sản xuất đủ erythropoietin – hormone kích thích tạo hồng cầu. Khi chức năng thận giảm xuống dưới 50%, người bệnh sẽ thấy mệt mỏi, uể oải kéo dài dù ngủ đủ giấc.
3. Da khô, ngứa, phát ban không rõ nguyên nhân
Khi thận không lọc hết độc tố ra khỏi máu, chất thải tích tụ lại gây dị ứng và phản ứng trên da như phát ban, ngứa dữ dội. Những vùng da khô, bong tróc kéo dài kèm theo ngứa nên được theo dõi và khám chuyên khoa.
4. Đau lưng vùng thận
Cơn đau thường âm ỉ ở vùng thắt lưng, có thể lan ra hông hoặc bụng dưới. Nhiều người nhầm lẫn với đau cột sống, đau cơ nên chủ quan không kiểm tra, bỏ qua thời điểm vàng trong điều trị.
5. Khó thở bất thường
Suy thận làm giảm lượng hồng cầu, gây thiếu oxy và tích nước trong phổi – nguyên nhân khiến người bệnh cảm thấy khó thở, đặc biệt khi vận động nhẹ. Nếu không phải do tim mạch hoặc phổi, triệu chứng này rất có thể là dấu hiệu của suy thận.
6. Hơi thở có mùi, miệng có vị kim loại
Khi urea tích tụ trong máu do thận không lọc tốt, cơ thể sẽ bài tiết qua đường thở, khiến hơi thở có mùi khó chịu (thường là mùi amoniac). Đồng thời, người bệnh cũng có thể cảm thấy vị kim loại trong miệng.
7. Phù nề tay chân, mặt
Thận yếu khiến chất lỏng và muối tích tụ trong cơ thể, gây phù nề ở các chi, đặc biệt là bàn chân, cổ chân và quanh mắt vào buổi sáng. Đây là biểu hiện điển hình nhưng thường bị nhầm lẫn với các bệnh về tim hay gan.
8. Tiểu tiện bất thường
Rối loạn tiểu tiện là dấu hiệu dễ nhận biết nhất khi thận gặp vấn đề. Người bệnh có thể đi tiểu nhiều lần trong đêm, nước tiểu có màu sậm, có bọt, mùi lạ hoặc tiểu ra máu. Một số trường hợp lại tiểu rất ít hoặc bí tiểu – tất cả đều cảnh báo chức năng thận suy giảm.
Cần làm gì khi có các dấu hiệu nghi ngờ?
Khi xuất hiện một hoặc nhiều dấu hiệu trên, người dân cần đến cơ sở y tế uy tín để làm các xét nghiệm đánh giá chức năng thận như: định lượng creatinine, ure máu, siêu âm thận, tổng phân tích nước tiểu...
Việc chủ động tầm soát định kỳ, nhất là với người trên 40 tuổi, có bệnh nền như tiểu đường, cao huyết áp, béo phì... sẽ giúp phát hiện sớm suy thận và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.
Suy thận giai đoạn đầu hoàn toàn có thể kiểm soát nếu được phát hiện và điều trị kịp thời. Đừng đợi đến khi thận "lên tiếng" bằng những cơn đau cấp tính, khi đó, việc điều trị sẽ khó khăn hơn rất nhiều. Hãy lắng nghe cơ thể và khám sức khỏe định kỳ để bảo vệ "bộ lọc" quý giá của mình.
