Vì sao ung thư tuyến tụy được gọi là "vua" của ung thư?
Trong thế giới bệnh lý ung thư, ung thư tuyến tụy nổi bật không chỉ vì mức độ nguy hiểm mà còn bởi sự âm thầm của nó. Loại ung thư này ít phổ biến hơn so với ung thư gan, phổi hay vú, nhưng lại có tỷ lệ tử vong cao và khả năng chữa khỏi rất thấp.
Tuyến tụy là một cơ quan nằm sâu trong bụng, nằm sau dạ dày và gần gan, tá tràng. Chính vì vị trí "kín đáo" này, các khối u ở tụy thường phát triển mà không gây ra triệu chứng rõ rệt trong giai đoạn đầu. Khi người bệnh phát hiện, bệnh đã ở giai đoạn muộn, thậm chí không còn khả năng phẫu thuật.
Tỷ lệ sống sót sau 5 năm của người mắc ung thư tuyến tụy ở giai đoạn đầu đã thấp, nhưng nếu bệnh di căn xa, con số này chỉ còn khoảng 3%. Điều đáng buồn là phần lớn bệnh nhân chỉ phát hiện khi khối u đã lan rộng hoặc gây biến chứng.
Những triệu chứng dễ bị "đánh lừa"
Ung thư tuyến tụy thường khởi phát với những dấu hiệu liên quan đến hệ tiêu hóa – điều khiến nhiều người dễ nhầm lẫn với bệnh dạ dày hay rối loạn tiêu hóa. Dưới đây là 5 biểu hiện phổ biến nhưng rất dễ bị bỏ qua:
Đau bụng vùng thượng vị lan ra sau lưng
Một trong những triệu chứng dễ gặp nhất là đau âm ỉ ở vùng bụng trên, gần khu vực dạ dày. Điều này khiến không ít người nghĩ rằng mình đang bị viêm dạ dày hoặc đau bao tử. Tuy nhiên, điểm khác biệt là cơn đau do ung thư tuyến tụy thường lan ra sau lưng, rõ nhất khi nằm ngửa hoặc sau bữa ăn. Nhiều người mô tả cảm giác như bị "thắt chặt" trong bụng, chỉ dịu đi khi gập người về phía trước.
Đây là dấu hiệu đặc trưng nhưng rất hay bị bỏ qua, đặc biệt ở những người đã quen với các cơn đau dạ dày lâu ngày.
Đầy bụng, khó tiêu dù ăn ít
Chức năng của tuyến tụy là tiết ra enzyme hỗ trợ tiêu hóa. Khi tuyến tụy bị tổn thương, khả năng phân giải thức ăn giảm đi, khiến người bệnh thường xuyên cảm thấy đầy bụng, khó tiêu, ngay cả khi chỉ ăn một lượng nhỏ. Cảm giác nặng nề này kéo dài dai dẳng, không liên quan đến thực phẩm nạp vào, và dễ bị gán cho nguyên nhân như ăn uống không điều độ, rối loạn tiêu hóa.
Nếu bạn nhận thấy mình ăn rất ít mà vẫn cảm thấy chướng bụng, ăn xong là muốn nằm hoặc thấy mệt mỏi bất thường, hãy cẩn thận.
Sụt cân nhanh mà không rõ nguyên nhân
Một trong những dấu hiệu cảnh báo quan trọng của ung thư là sụt cân không kiểm soát. Với ung thư tuyến tụy, tình trạng này diễn ra nhanh và rõ rệt, ngay cả khi chế độ ăn không thay đổi. Điều này là do khối u làm rối loạn quá trình hấp thụ dưỡng chất, khiến cơ thể thiếu năng lượng nghiêm trọng.
Nếu bạn đột nhiên giảm vài ký trong thời gian ngắn, không ăn kiêng, không tập luyện nhiều nhưng vẫn tụt cân, thì đây là điều không thể chủ quan.
Buồn nôn, nôn mửa ngay sau bữa ăn
Khi khối u tụy phát triển, nó có thể chèn ép lên tá tràng – phần đầu của ruột non nối với dạ dày. Điều này gây tắc nghẽn đường tiêu hóa, dẫn đến buồn nôn, nôn ói ngay cả khi ăn các món nhẹ. Cảm giác này dễ bị nhầm lẫn với việc ăn phải thức ăn ôi thiu hoặc phản ứng với món lạ.
Nếu triệu chứng nôn mửa xảy ra thường xuyên, đặc biệt sau các bữa ăn đơn giản và không cải thiện dù đã thay đổi khẩu phần, bạn cần đi khám sớm.
Đi ngoài phân đen hoặc nôn ra máu
Khối u tụy có thể lan đến tá tràng và gây chảy máu đường tiêu hóa. Khi đó, phân sẽ có màu đen sẫm, mùi hôi bất thường hoặc người bệnh có thể nôn ra máu. Nhiều người vội cho rằng mình chỉ bị xuất huyết dạ dày – một tình trạng phổ biến hơn – nên chủ quan hoặc tự ý dùng thuốc tại nhà.
Thực tế, những dấu hiệu xuất huyết tiêu hóa này có thể là lời cảnh báo của một bệnh lý nghiêm trọng hơn rất nhiều.
Đừng đợi triệu chứng mới đi khám
Ung thư tuyến tụy là một trong những loại ung thư khó phát hiện và dễ bị bỏ sót nhất. Điều quan trọng là lắng nghe cơ thể mình. Nếu bạn thấy các biểu hiện tiêu hóa diễn ra liên tục, kéo dài trên 2 tuần và không đáp ứng với các biện pháp điều trị thông thường, hãy đến cơ sở y tế để kiểm tra chuyên sâu.
Nội soi tiêu hóa, chụp MRI hoặc xét nghiệm chức năng tuyến tụy là những công cụ giúp phát hiện bệnh sớm – dù là khi bạn chưa thấy biểu hiện rõ ràng nào.
Phòng bệnh vẫn hơn chữa bệnh. Hãy chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt khi đã bước vào độ tuổi trung niên hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư.
