Bánh mì và các loại bánh nướng: không mặn nhưng chứa muối ẩn
Bánh mì, donut hay croissant thường được xem là lựa chọn nhanh gọn cho bữa sáng. Tuy nhiên, ít người nhận ra rằng bột nở và các chất tạo xốp dùng trong bánh thực chất chứa lượng natri đáng kể. Khi ăn thường xuyên, lượng natri này khiến thận phải làm việc liên tục để đào thải, dù vị giác không hề cảm nhận được độ mặn rõ ràng.
Không chỉ vậy, nhiều loại bánh công nghiệp còn chứa phốt pho – chất thường được thêm vào để kéo dài thời gian bảo quản. Với người có chức năng thận suy giảm, phốt pho khó được đào thải hết, lâu ngày có thể gây rối loạn chuyển hóa khoáng chất và làm bệnh tiến triển nhanh hơn. Việc ưu tiên bánh mì nguyên cám hoặc bánh mì lên men tự nhiên được xem là giải pháp an toàn hơn cho thận.
Trà sữa và đồ uống ngọt: “kẻ thù ngọt ngào” của thận
Trà sữa, cà phê sữa hay các loại đồ uống đá xay đã trở thành thói quen khó bỏ của nhiều người, đặc biệt là giới trẻ. Một ly đồ uống tưởng chừng đơn giản nhưng có thể chứa lượng đường vượt xa nhu cầu khuyến nghị mỗi ngày.
Khi đường được nạp vào cơ thể liên tục, đường huyết tăng cao và kéo dài sẽ làm tổn thương các mạch máu nhỏ, trong đó có hệ mạch nuôi thận. Theo thời gian, thận phải hoạt động quá tải để lọc máu, dẫn đến suy giảm chức năng mà không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu. Đây cũng là lý do tiểu đường trở thành nguyên nhân hàng đầu gây suy thận mạn trên toàn cầu.
Tinh bột tinh chế: quen thuộc nhưng gây áp lực lớn cho thận
Cơm trắng, bún, mì, pasta là những món ăn xuất hiện hằng ngày trong nhiều gia đình. Tuy nhiên, tinh bột tinh chế lại làm đường huyết tăng nhanh hơn so với tinh bột nguyên hạt. Khi đường huyết dao động mạnh và kéo dài, thận phải tăng cường lọc lượng đường dư thừa và chất thải trong máu.
Về lâu dài, sự quá tải này khiến thận suy yếu dần, đặc biệt ở những người ít vận động hoặc ăn tinh bột nhiều vào buổi tối – thời điểm cơ thể không còn tiêu hao nhiều năng lượng. Việc thay thế một phần bằng gạo lứt, gạo tím than hoặc giảm khẩu phần tinh bột vào cuối ngày được xem là cách giảm gánh nặng cho thận.
Nước chấm và các loại sốt: “thủ phạm thầm lặng”
Xì dầu, nước mắm, tương ớt, tương cà, sốt BBQ hay nước chấm lẩu thường bị xem nhẹ vì chỉ dùng với lượng nhỏ. Tuy nhiên, chính những loại gia vị này lại chứa hàm lượng natri rất cao, cùng với đường, bột ngọt và chất bảo quản.
Khi sử dụng thường xuyên, thận phải liên tục làm việc để đào thải muối và các chất phụ gia. Đáng lo ngại hơn, nhiều loại sốt còn chứa phốt pho ẩn – yếu tố có thể làm trầm trọng thêm tình trạng suy thận nếu dùng kéo dài. Việc chọn các sản phẩm ít natri hoặc tự pha nước chấm tại nhà giúp kiểm soát tốt hơn nguy cơ này.
Trái cây nhiều đường và nước ép: không phải lúc nào cũng tốt
Trái cây được xem là thực phẩm lành mạnh, nhưng không phải loại nào cũng phù hợp nếu ăn quá nhiều. Những loại trái cây có hàm lượng đường cao như sầu riêng, mít, nhãn hay xoài chín có thể khiến đường huyết tăng nhanh, đặc biệt khi dùng với lượng lớn.
Ngoài ra, nước ép trái cây gần như không còn chất xơ, khiến đường được hấp thụ nhanh vào máu, tạo áp lực lớn cho thận. Với người đã có vấn đề về thận, một số loại trái cây giàu kali còn tiềm ẩn nguy cơ rối loạn nhịp tim nếu thận không đào thải kịp. Ưu tiên ăn trái cây tươi, chọn loại ít đường và kiểm soát khẩu phần là điều cần thiết.
Bảo vệ thận từ những thói quen nhỏ
Những cảnh báo trên cho thấy thận không chỉ “sợ mặn” mà còn dễ tổn thương bởi đồ ngọt, tinh bột tinh chế và các loại thực phẩm chứa phụ gia ẩn. Suy thận thường tiến triển âm thầm, đến khi phát hiện thì việc điều trị đã rất tốn kém và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống.
Việc điều chỉnh thói quen ăn uống, đọc kỹ nhãn thực phẩm, hạn chế đồ uống ngọt và các loại sốt mặn chính là cách bảo vệ thận hiệu quả ngay từ hôm nay. Bởi đôi khi, những gì quen thuộc nhất trong bữa ăn hằng ngày lại chính là yếu tố khiến thận suy yếu lúc nào không hay.
