Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) vừa có văn bản thông tin về nguyên nhân ban đầu sự cố vỡ kênh Bắc sông Chu - Nam sông Mã, thuộc dự án Hồ chứa nước Cửa Đạt, tỉnh Thanh Hóa.
Theo đó, cơ quan chức năng cho rằng đoạn kênh nằm trên nền địa chất có cấu trúc phức tạp, một bên là núi, một bên là suối, đất đào và đất đắp không đồng nhất. Đặc biệt, đây là đoạn kênh đắp nổi, chiều cao lớn (khoảng 6-7 m), nằm trên lớp đá phong hóa và có cung trượt phức tạp.
Đó có thể là nguyên nhân gây trượt khối đất dưới đáy dẫn đến vỡ kênh vào lúc 9h45 ngày 27/12, tại vị trí K5+170 đến K5+240, khi đang vận hành cấp nước.
Sự cố này làm trôi khoảng 25.000 m3 đất, hư hỏng hoàn toàn 28 tấm bê tông mái và 14 tấm bê tông đáy. Dòng nước lẫn đất đá vùi lấp khoảng 3 ha ruộng (chưa trồng cây), 0,5 ha ao nuôi cá và cuốn trôi khoảng 200 con gà của người dân địa phương.
Đến sáng 29/12, đoàn công tác của Bộ NN&PTNT cùng UBND tỉnh Thanh Hóa và các chuyên gia đã đi kiểm tra, đánh giá tình hình thực tế. Tại đây, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp đã gửi lời xin lỗi lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa và người dân vì sự cố này.
Về giải pháp trước mắt, đoàn công tác giao đơn vị quản lý khai thác khẩn trương khắc phục ngay sự cố, đảm bảo đủ điều kiện cấp nước phục vụ sản xuất vụ xuân năm 2021 đúng thời vụ. Đồng thời, đơn vị này cần nhanh chóng phối hợp với chính quyền địa phương để rà soát, đánh giá, đền bù thiệt hại cho người dân.
Về lâu dài, đoàn công tác yêu cầu các đơn vị quản lý, vận hành thực hiện việc đánh giá lại toàn bộ tuyến kênh chính, cũng như công trình đầu mối, kịp thời phát hiện các vấn đề có nguy cơ, tránh xảy ra sự cố tương tự.
Mặt khác, các đơn vị này cần rà soát quy trình vận hành, chế độ bảo dưỡng, sửa chữa, duy tu và các điều kiện địa chất khí hậu, chế độ thủy văn, thủy lực tác động đến hệ thống.
Theo Bộ Nông nghiệp, dự án Hồ chứa nước nước Cửa Đạt gồm 2 hạng mục công trình: đập đầu mối và hệ thống kênh chính.
Hợp phần công trình đầu mối hoàn thành vào tháng 11/2010 và hợp phần hệ thống kênh chính hoàn thành toàn bộ vào năm 2017. Trong đó, hợp phần hệ thống kênh Bắc sông Chu - Nam sông Mã thuộc dự án Hồ chứa nước Cửa Đạt được Bộ NN&PTNT phê duyệt đầu tư ngày 26/10/2011. Đoạn kênh bị vỡ thuộc hạng mục Cầu máng sông Âm trên kênh chính Bắc sông Chu - Nam sông Mã.
Kênh Bắc sông Chu - Nam sông Mã có tổng chiều dài toàn tuyến hơn 370 km, vốn đầu tư hơn 4.300 tỷ đồng. Công trình có chức năng cung cấp nước tưới cho hơn 31.000 ha đất nông nghiệp, cấp nước sinh hoạt cho nhiều địa phương ở tỉnh Thanh Hóa.
