Trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng phát triển. Thị trường lao động cũng có sự biến đổi lớn. Con người đứng trước câu hỏi liệu bản thân có bị thay thế bằng máy móc không. Câu trả lời có thể là có hoặc không, tùy thuộc theo từng đối tượng cụ thể. Những người không còn đáp ứng được các yêu cầu mới, không có sự thay đổi, thích nghi, tất nhiên là sẽ sớm bị loại khỏi thị trường lao động. Trong khi đó, những người liên tục cập nhật kiến thích, trau dồi thêm các kỹ năng mới sẽ sớm tìm được chỗ đứng phù hợp với mình.
Để không trở thành người bị loại trong "cuộc chơi" khi có sự xuất hiện của AI, bạn cần phải trang bị cho mình nhiều kỹ năng quan trọng.
Bà Catherine Fisher, chuyên gia nghề nghiệp của LinkedIn, cho biết, hiện nay, trong tuyển dụng, sự tự tin và thành thạo trong việc sử dụng AI còn quan trọng hơn cả kinh nghiệm làm việc. Các vị trí như chuyên gia tư vấn AI, kỹ sư AI xuất hiện ngày một nhiều. Theo dự đoán, 70% kỹ năng công việc hiện nay sẽ thay đổi vào năm 2030. Điều này xảy ra chủ yếu do tác động của trí tuệ nhân tạo.
Tuy nhiên, sự phát triển của máy móc, trí tuệ nhân tạo cũng khiến các kỹ năng của con người như giao tiếp, trí tuệ cảm xúc, đạo đức, tư duy phản biện... trở nên quý giá hơn. Ưu điểm của AI là có tốc độ xử lý dữ liệu cao. Tuy nhiên, nó không thể thay thế mặt đạo đức, cảm xúc của con người.
Trong giai đoạn này, con người sẽ cần đến meta skills (tạm dịch là kỹ năng siêu năng lực). Đây là tập hợp các kỹ năng giúp bạn học hỏi nhanh chóng, thích nghi kịp thời, phát triển dài hạn trong bối cảnh thị trường lao động luôn thay đổi. Một số meta skills mà bạn cần có là sáng tạo, thích nghi, trực giác, tự nhận thức, tư duy phản biển, kiên cường, trí tuệ cảm xúc.
Để phát triển được meta skills, bạn cần làm được 4 việc sau:
Thường xuyên đánh giá và rèn luyện bản thân
Vấn đề đầu tiên mà bạn cần nắm được chính là điểm mạnh và điểm yếu của mình. Đừng ngại hỏi ý kiến của những người xung quanh như cấp trên, đồng nghiệp, bạn bè để biết rằng mình đang thiếu sót điều gì, cần phải học hỏi thêm gì.
Ngoài ra, các kỹ năng đều cần phải rèn luyện mới có thể thành thạo. Vì vậy, đừng ngại dấn thân vào những công việc mới, dự án mới, chủ động đưa ra các ý tưởng của bản thân, bảo vệ ý tưởng đó... để bước ra khỏi vùng an toàn. Việc này sẽ giúp bạn có chỗ đứng vững chắc hơn trong tương lai.
Thể hiện đúng lúc
Bạn có năng lực và đừng ngại thể hiện điều đó trước mặt người khác. Tuy nhiên, cần lựa chọn đúng thời điểm, đúng đối tượng để bộc lộ bản thân. Chẳng hạn như khi phỏng vấn tìm việc, chắc chắn bạn sẽ phải thể hiện ra những thứ mà mình làm được, thành tích mình đã có để thuyết phục nhà tuyển dụng. Trong khi đó, lúc làm việc với đồng nghiệp, hãy khiêm tốn một chút để tránh người khác ghen ghét đố kỵ.
Là chính mình
Điều này nghe có vẻ hơi sáo rỗng, sách vở nhưng lại là chìa khóa rất quan trọng. Là chính mình sẽ giúp bạn cảm thấy thoải mái trong công việc và cuộc sống. Tự tin với bản thân, với con người thật của mình giúp bạn tạo ra sự khác biệt trong thời buổi AI phát triển mạnh.
Hãy giữ kết nối với đồng nghiệp, cộng sự, những người đã từng hợp tác với mình. Đừng ngại chia sẻ những câu chuyện liên quan đến nghề nghiệp, những sai lầm mà mình từng mắc phải để tất cả mọi người đều có thể học hỏi và tránh mắc phải lỗi tương tự. Điều này giúp bạn có được mối quan hệ xã hội bền vững đồng thời rèn luyện kỹ năng cảm xúc, giữ bình tĩnh trong các tình huống khác nhau.
Không vội vàng
Việc học hỏi các kỹ năng và sử dụng chúng như thế nào cho phù hợp đều cần có thời gian. Mỗi ngày, chúng ta có thể cải thiện bản thân một chút, học thêm một chút, không cần đốt cháy gia đoạn. Dục tốc bất đạt, vội vàng quá sẽ khó đạt được thành công.
Sự thay đổi do làn sóng công nghệ mang tới là không thể ngăn chặn được. Tuy nhiên, thay vì ngồi một chỗ lo lắng về nó, chúng ta nên chủ động học cách thích ứng, trang bị thêm kiến thức, kỹ năng để đáp ứng các yêu cầu mới, trở thành người làm chủ được công nghệ. Bạn hoàn toàn có thể trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình, tránh để bị AI thay thế trong công việc dù ở bất cứ giai đoạn nào.
