Người xưa cho rằng đây là 4 cái ngu trong đời người, nên tránh xa.
Ngày xưa, khi chữ viết chưa phát triển, những kinh nghiệm sống và quan niệm về cuộc đời thường được truyền lại qua lời nói, dưới dạng những câu hát không theo điệu thức cố định, chủ yếu là thể thơ lục bát để dễ nhớ. Một trong những câu ca dao nổi tiếng đã đúc kết rằng: "Ở đời có bốn cái ngu/Làm mai, nhận nợ, gác cu, cầm chầu."
Cái ngu “Làm mai”
Theo quan niệm xưa, việc làm mai mối được coi là một trong những điều ngu ngốc nhất trong cuộc đời con người. "Làm mai" ở đây không phải là dịch vụ mai mối chuyên nghiệp mà là khi một người trong làng đứng ra kết nối hai gia đình hay bạn bè để họ tiến đến hôn nhân. Trong thời chưa có dịch vụ mai mối, những người làm mai thường làm công việc này chỉ vì sự quen biết, và đôi khi chỉ nhận chút tiền trà nước từ gia đình.
Tuy nhiên, không phải lúc nào việc làm mai cũng mang lại kết quả tốt đẹp. Nếu hai bên kết duyên hạnh phúc, mọi chuyện sẽ ổn, nhưng nếu xảy ra mâu thuẫn, gia đình không hòa thuận, người làm mai sẽ bị chỉ trích vì cung cấp thông tin không đầy đủ hoặc không chính xác.
Theo quan niệm xưa, việc làm mai mối được coi là một trong những điều ngu ngốc nhất trong cuộc đời con người.
Thực tế, người làm mai không thể biết hết mọi điều trong gia đình của cả hai bên, và có những trường hợp họ bị trách móc từ cả hai gia đình, thậm chí bị “ném đá”. Vì thế, ông bà ta cho rằng làm mai là một trong những điều ngu ngốc nhất trong cuộc sống.
Ngày nay, với sự phát triển của xã hội, việc tìm hiểu giữa trai gái thường diễn ra tự nguyện trước khi kết hôn, và người làm mai chỉ đóng vai trò là cầu nối. Tuy nhiên, người làm mai vẫn cần thận trọng, vì không phải lúc nào cũng tránh được những rắc rối không đáng có.
Cái ngu “Lãnh nợ”
Cái ngu thứ hai là lãnh nợ, tức là đứng ra bảo lãnh cho người khác vay mượn. Nếu mọi việc diễn ra thuận lợi, khoản vay được trả đúng hạn thì không có vấn đề gì. Tuy nhiên, trong thực tế, người vay mượn thường gặp khó khăn tài chính, và khả năng trả nợ đúng hạn thường không cao.
Khi đó, người đòi nợ sẽ trách móc bạn vì không giúp đỡ, trong khi người vay lại đổ lỗi cho bạn vì đã đứng ra bảo lãnh, khiến bạn rơi vào tình thế khó xử, mất lòng cả hai bên. Cuối cùng, bạn sẽ phải đối mặt với những mối quan hệ bị rạn nứt, khiến mọi thứ trở nên căng thẳng và không còn thoải mái như trước. Vì thế, các bậc tiền bối đã dạy rằng bảo lãnh nợ là hành động dại dột, chỉ tự rước họa vào thân.
Cái ngu thứ hai là lãnh nợ, tức là đứng ra bảo lãnh cho người khác vay mượn. Nếu mọi việc diễn ra thuận lợi, khoản vay được trả đúng hạn thì không có vấn đề gì.
Cái ngu “Gác cu”
Ngày xưa, "gác cu" là một thú chơi điền viên phổ biến của người dân, mặc dù chỉ là trò giải trí, nhưng lại tiêu tốn rất nhiều thời gian và công sức. Để bẫy được chim cu, người chơi phải dành nhiều thời gian, tiền bạc và công sức để chọn lựa, nuôi dưỡng và thuần hóa chim mồi.
Tuy nhiên, trò chơi này không thiếu rủi ro; có khi người chơi không bắt được con chim nào, hoặc thậm chí chim mồi cũng có thể bay mất, khiến cho người nuôi chim bị coi là “ngu ngốc” vì sự vô ơn, bạc bẽo của loài chim này.
Cái ngu “Cầm chầu”
“Cầm chầu” là một phong tục trong ca trù, hoặc hát ả đào, nơi người tham gia có thể trực tiếp khen, chê nghệ sĩ biểu diễn. Người cầm chầu ngồi trước trống chầu, dùng trống để đánh dấu sau mỗi câu hát, khổ đàn và đưa ra nhận xét về giọng hát của ca nương hoặc kép đàn.
Tuy nhiên, công việc này thường tiêu tốn nhiều tiền bạc và dễ gây ra những mâu thuẫn, bởi những lời khen chê có thể làm mất lòng người khác. Chính vì vậy, ông bà ta thường khuyên rằng nếu muốn cuộc sống yên bình, tốt nhất đừng tham gia vào những việc này, vì chúng sẽ mang lại nhiều phiền phức hơn lợi ích.
