Trong dân gian Việt Nam cũng như một số nền y học cổ truyền châu Á, từng tồn tại quan niệm rằng móng tay hoặc bột móng tay người có thể dùng như một vị thuốc. Một vài bài thuốc truyền miệng cho rằng bột móng tay phơi khô có tác dụng cầm máu, giải độc, chữa động kinh hoặc làm đẹp da.
Y học cổ truyền Trung Quốc dùng móng tay để giải độc và hỗ trợ chữa lành vết thương.
Bác sĩ y học cổ truyền He Lan tại Bệnh viện Thứ Ba - Đại học Bắc Kinh cho biết móng tay vẫn được kê đơn tại các bệnh viện vào những năm 1960.
Thời nay khi nguyên liệu tương tự được thay thế thì móng tay ít được dùng.
Thông tin gom móng tay làm thuốc không dễ khả thi vì một người trưởng thành trung bình chỉ mọc khoảng 100g mỗi năm.
Một loại thuốc được cấp bằng sáng chế tại Trung Quốc năm 2918 dựa trên đơn thuốc y học cổ truyền điều trị viêm họng có thành phần móng tay đã thu hút sự chú ý dư luận. Giáo sư Li Jimin tại Đại học Y học Cổ truyền Trung Quốc ở Thành Đô cho biết các công ty y tế thường mua móng tay từ trường học và làng quê rồi làm sạch khử trùng, nghiền thành bột rồi mới dùng.
Thế nên việc thu mua có thể diễn ra trong thực tế nhưng gom được thì rất lâu.
Thành phần của móng tay gây tranh cãi
Móng tay được cấu tạo chủ yếu từ keratin – một loại protein cứng tương tự thành phần tạo nên tóc và lớp sừng ngoài da. Ngoài keratin, móng còn chứa lượng nhỏ canxi, lưu huỳnh và các khoáng chất vi lượng. Theo Hiệp hội Da liễu Hoa Kỳ (American Academy of Dermatology), các thành phần này hoàn toàn trơ về mặt sinh học khi ra khỏi cơ thể. Nói cách khác, móng tay sau khi cắt rời không có hoạt tính dược lý nào có thể tác động tích cực lên sức khỏe.
Vì sao lại xuất hiện quan niệm “móng tay chữa bệnh”?
Các nhà nhân học cho rằng quan niệm này bắt nguồn từ thời kỳ y học chưa phát triển, khi con người tin rằng mọi phần cơ thể đều chứa “sinh khí”. Một số tài liệu y học cổ Trung Hoa từng ghi chép việc sử dụng “nhân đan” (bột móng tay người) trong các bài thuốc giải độc. Tuy nhiên, những ghi chép này mang tính kinh nghiệm, chưa từng có kiểm chứng khoa học.
Ở Việt Nam, một số người lớn tuổi kể rằng trẻ bị co giật hay “lên máu nóng” có thể được cho uống bột móng tay. Thực chất, đây chỉ là kinh nghiệm dân gian truyền miệng, chưa hề có bằng chứng lâm sàng nào chứng minh hiệu quả.
Nguy cơ tiềm ẩn khi dùng móng tay làm thuốc
Các tổ chức y tế quốc tế như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Trung tâm Kiểm soát & Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đều cảnh báo rằng móng tay là nơi trú ngụ của nhiều vi khuẩn, nấm và ký sinh trùng. Dù đã rửa sạch, dưới lớp keratin vẫn có thể tồn tại mầm bệnh, bao gồm vi khuẩn Staphylococcus aureus hoặc nấm Candida. Việc nghiền móng tay thành bột rồi uống hoặc rắc lên vết thương có thể:
Gây nhiễm trùng hoặc kích ứng da.
Làm tăng nguy cơ lây lan bệnh truyền nhiễm, đặc biệt nếu móng tay chứa máu khô hay vi khuẩn.
Gây ngộ độc kim loại nặng nếu móng tay bị nhiễm bẩn bởi chì, thủy ngân từ môi trường.
Tạp chí Journal of Clinical Microbiology (2022) công bố nghiên cứu cho thấy móng tay người là nơi tích tụ vi khuẩn gấp 2–3 lần so với da tay, ngay cả khi đã rửa sạch bằng xà phòng.
Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH) cũng không ghi nhận bất kỳ hoạt chất sinh học nào trong móng tay có khả năng chữa bệnh.
Tổ chức Healthline và Medical News Today khuyến cáo việc nuốt hoặc dùng móng tay như một “dược liệu” có thể dẫn đến rối loạn tiêu hóa và nhiễm trùng đường ruột.
Do đó hãy chú ý phương pháp dùng móng tay cần đảm bảo vệ sinh và nghiền dạng bột. Đây cũng là phương pháp không phổ biến và khó thực hiện bởi nguồn nguyên liệu không dễ thu mua.
