Trong nhiều buổi livestream, các streamer tại Trung Quốc đã biến những viên đá bình thường thành “ngọc Hetian cao cấp”, kèm theo kịch bản giảm giá sốc và chứng chỉ giám định giả, khiến hàng trăm nghìn người theo dõi bị cuốn vào cuộc mua bán ảo.
Ngọc giả thành ngọc quý nhờ chiêu trò
Phóng viên chuyên mục Tài chính điều tra của CCTV đã có những ghi nhận trực tiếp tại thị trấn Thạch Phật Tự (tỉnh Hà Nam) – trung tâm chế tác và giao dịch ngọc Hetian lớn, nhiều cơ sở đã dùng đá từ Thanh Hải, Hàn Quốc hoặc Afghanistan để thay thế. Chúng được mài tạo hình, ngâm hóa chất, tẩy trắng rồi nhuộm màu để trông giống ngọc Hetian cao cấp. Ngoài ra, nhiều người còn dùng kĩ thuật tẩy bỏ tạp chất để nâng giá trị cho loại đá kém chất lượng.

Phóng viên phát hiện nhiều viên ngọc Afghanistan chỉ vài chục nhân dân tệ nhưng lại được gắn kèm chứng chỉ ghi là "ngọc Hetian thật". Một tờ chứng chỉ loại này chỉ mất khoảng 2 NDT (hơn 7.000 đồng) để làm, nhưng khi có nó, giá bán sản phẩm trong các buổi livestream có thể tăng lên gấp nhiều lần.
Trên giấy tờ chứng chỉ ghi tên "Trung tâm Giám định trang sức Quốc Thạch", kèm mã QR có thể quét để hiện thông tin. Tuy nhiên, khi kiểm tra trên hệ thống đăng ký tín dụng doanh nghiệp quốc gia, hoàn toàn không tồn tại tổ chức nào như vậy. Các chuyên gia khẳng định đây chỉ là một đơn vị giả mạo, được lập ra để đánh lừa người mua.
Livestream với thủ đoạn lừa đảo tinh
Sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử đã khiến thị trấn Thạch Phật Tự hình thành phong trào bán hàng qua livestream. Trong các buổi bán hàng trực tuyến được dàn dựng như một kịch bản hoàn chỉnh. Một tài khoản có tên là "Vạn Mỹ Jewelry" từng thu hút 13,4 vạn người theo dõi trong một buổi phát sóng. Nữ streamer giả vờ chọn mua 1 chiếc vòng tay ngọc 1.200 NDT (khoảng 4,3 triệu đồng) rồi giả vờ “mặc cả kịch liệt” với chủ quầy, cuối cùng chốt ở mức 660 NDT (hơn 2,4 triệu đồng). Màn giảm giá 50% này được tung hô như cơ hội hiếm, kích thích người xem chốt đơn ngay tại chỗ. Tuy nhiên, hậu trường cho thấy toàn bộ màn tranh giá chỉ là kịch bản đã được dàn dựng sẵn.

Nhiều kênh livestream lớn hiện nay cũng đang sử dụng các chiêu trò dàn dựng để thu hút người xem và thúc đẩy doanh số. Trước ống kính, streamer và chủ quầy thường giả vờ tranh cãi gay gắt về giá cả, nhưng thực chất hai bên đã thống nhất trước mức giá bán khoảng 200 NDT (hơn 700.000 đồng). Kịch bản này nhằm tạo cảm giác sản phẩm đang được bán với mức giá ưu đãi hiếm có, từ đó đánh vào tâm lý ham rẻ của người tiêu dùng.
Theo ghi nhận của phóng viên tại một công ty đặt trụ sở ở thành phố Tứ Hội (tỉnh Quảng Đông) một trong 20 doanh nghiệp trang sức trực tuyến có doanh thu lớn nhất Trung Quốc mỗi buổi livestream tại đây đều được chuẩn bị kỹ lưỡng với kịch bản chi tiết. Các chiêu trò bao gồm chia phe mặc cả, giả làm thương nhân nước ngoài cần “bán tháo”, hoặc thuê người đóng vai phiên dịch để tăng tính thuyết phục.
Công dụng thổi phồng, lợi nhuận khổng lồ
Không dừng lại ở việc làm giả nguồn gốc, nhiều streamer còn gắn thêm công dụng chữa bệnh, chẳng hạn, tài khoản "Bách Bách Phúc Jewelry" giới thiệu vòng ngọc có khả năng “thanh lọc cơ thể” lời quảng cáo hoàn toàn không có cơ sở khoa học nhưng dễ đánh trúng tâm lý khách hàng. Nhờ thủ đoạn tinh vi, các đơn vị livestream có thể thu về lợi nhuận hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu nhân dân tệ.

Các chuyên gia nhận định tình trạng livestream bán hàng gian dối đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến niềm tin thị trường và quyền lợi người tiêu dùng. Nếu không có sự giám sát chặt chẽ, những chiêu trò này sẽ tiếp tục hoành hành, biến những buổi mua sắm trực tuyến thành “cái bẫy” cho người mua nhẹ dạ.
Giao