Lộ trình tuổi nghỉ hưu của người lao động Việt Nam mỗi năm tăng lên 3 tháng với nam và 4 tháng với nữ để đảm bảo tới năm 2028 tuổi nghỉ hưu của nam đủ 62, năm 2035 tuổi nghỉ hưu của nữ là 60.
Từ ngày 1/7/2025 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 có hiệu lực quy định về thời điểm hưởng lương hưu, điều kiện hương lương. Do đó Bộ Nội Vụ đang lên dự thảo hướng dẫn thời điểm hưởng lương hưu.
Thời điểm hưởng lương hưu với người tham gia bảo hiểm tự nguyện
Đối với những người tham gia bảo hiểm tự nguyện thì thời điểm hưởng lương như sau:
- Thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm trở lên có thời điểm hưởng lương hưu được tính từ ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định của Bộ luật Lao động. (Trước đây là 20 năm)
Ví dụ người lao động A sinh ngày 5/4/1964 tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và có thời gian đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện là 19 năm. Như vậy, tính đến thời điểm tháng 7, ông A. tròn 61 tuổi 3 tháng, đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định thì tời điểm hưởng lương hưu của ông A được tính từ ngày 1/8 năm nay.
Nếu người lao động tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện sau khi đã đủ điều kiện hưởng lương hưu thì thời điểm hưởng lương hưu là ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng dừng đóng và có yêu cầu hưởng lương hưu.
Nếu người lao động đóng một lần cho những năm còn thiếu theo quy định thì thời điểm hưởng lương hưu là ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đóng đủ số tiền cho những năm còn thiếu.
Thời điểm hưởng lương hưu đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện trước ngày 1/1/2021 và đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện trở lên được tính từ ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đủ 60 tuổi đối với nam, đủ 55 tuổi đối với nữ, trừ trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có nguyện vọng hưởng lương hưu theo quy định tại Điều 98 của Luật Bảo hiểm xã hội.
Ví dụ, bà M. sinh ngày 16/8/1970, đến tháng 8, bà M. đủ 55 tuổi, có 20 năm 3 tháng đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện và có yêu cầu hưởng lương hưu. Thời điểm hưởng lương hưu của bà M. được tính từ ngày 1/9.
Nếu trường hợp người lao động được xác định thời điểm hưởng lương hưu trước ngày 1/7/2025 thì sẽ được tính từ ngày 1/7.
Trong trường hợp người lao động không xác định được ngày tháng sinh mà chỉ có năm sinh thì thời điểm hưởng lương hưu được tính từ ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định. (lưu ý trường hợp này thì tháng đủ tuổi nghỉ hưu được xác định trên cơ sở lấy ngày 1/1 của năm sinh để làm căn cứ xác định).
Điều kiện hưởng lương hưu
Điều kiện hưởng lương hưu đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được thực hiện theo quy định tại Điều 98 của Luật Bảo hiểm xã hội, cụ thể:
Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đã đóng theo phương thức 3 tháng một lần; 6 tháng một lần; 12 tháng một lần; hoặc một lần cho nhiều năm về sau quy định của Luật Bảo hiểm xã hội thì thời điểm xét điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội được dự thảo thông tư đề xuất hai phương án.
Phương án 1: Tháng cuối cùng của phương thức đóng mà người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đã đóng (cho dù trước đó người lao động đã đủ điều kiện về tuổi đời và thời gian đóng).
Ví dụ ông T.V.H sinh ngày 2.9.1965, tham gia BHXH tự nguyện, tại thời điểm tháng 8.2025 ông T.V.H đăng ký phương thức đóng một lần cho 3 năm về sau và đã đóng cho giai đoạn từ tháng 8.2025 đến tháng 7.2028. Tháng 6.2027, ông T.V.H đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định và có yêu cầu hưởng lương hưu. Thời điểm xét điều kiện về thời gian đóng BHXH để giải quyết chế độ hưu trí đối với ông T.V.H là thời gian đóng tính đến tháng 7.2028.
Phương án 2: Tháng người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đủ điều kiện về tuổi đời và có yêu cầu hưởng lương hưu. Khi đó phát sinh hai trường hợp: Ghi nhận thời gian đóng đến thời điểm đề nghị, hoàn trả lại số tháng đã đóng sau đó; hoặc ghi nhận thời gian đã đóng tính đến hết phương thức đóng.
Ví dụ: Trường hợp ông T.V.H sinh ngày 2.9.1965, tham gia BHXH tự nguyện, tại thời điểm tháng 8.2025 ông T.V.H đăng ký phương thức đóng một lần cho 3 năm về sau và đã đóng cho giai đoạn từ tháng 8.2025 đến tháng 7.2028.
Đến tháng 6.2027, ông T.V.H đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định và có yêu cầu hưởng lương hưu. Thời điểm xét điều kiện về thời gian đóng BHXH để giải quyết chế độ hưu trí đối với ông T.V.H là thời gian đóng tính đến tháng 7.2028.
