Chiến thắng 3-0 trước một đối thủ sừng sỏ như Paris Saint-Germain trong trận chung kết Club World Cup không chỉ mang về cho Chelsea một danh hiệu.
Quan trọng hơn, nó đã phác thảo một bản kế hoạch chi tiết, một triết lý phòng ngự đầy hứa hẹn mà HLV Enzo Maresca có thể xây dựng để phục vụ cho tham vọng lớn lao trong mùa giải mới. Nền tảng của chiến thắng ấn tượng đó chính là khả năng phòng ngự linh hoạt, một bản lề vững chắc cho cỗ máy The Blues.
Trong phòng họp báo sau trận đấu, Maresca tuyên bố: “Chúng tôi đã thắng trận đấu trong 10 phút đầu tiên”. Đây không phải là một lời nói suông về tinh thần hay sự hung hãn đơn thuần.
Đó là lời khẳng định cho một hệ thống phòng ngự chủ động, thông minh và được thực thi với kỷ luật sắt. Thay vì một hệ thống kèm người cố định hay một khối phòng ngự lùi sâu thụ động, Chelsea đã đối chọi với sự biến ảo của PSG bằng chính sự linh hoạt của mình.
Điểm cốt lõi trong chiến thuật của Maresca là cách các trung vệ dũng cảm dâng cao và đeo bám quyết liệt đối thủ, ngay cả khi điều đó có nghĩa là họ phải rời khỏi vị trí tự nhiên của mình.
Trevoh Chalobah và Levi Colwill đã trở thành những ví dụ điển hình cho triết lý này. Người ta đã thấy Chalobah theo sát Ousmane Dembele ra tận biên trái, tạm thời biến hệ thống của Chelsea thành hàng thủ ba người. Tương tự, Colwill không ngần ngại bước ra khỏi tuyến phòng ngự để ngăn chặn nguy hiểm từ trong trứng nước.
Tuy nhiên, sự linh hoạt này sẽ trở thành con dao hai lưỡi nếu không có sự bọc lót và giao tiếp thông minh. Và đây là lúc vai trò của Moises Caicedo trở nên tối quan trọng.
Tiền vệ người Ecuador đã hoạt động như một “mỏ neo” di động, liên tục lùi về trám vào những khoảng trống mà Colwill hay Chalobah bỏ lại khi dâng cao. Có những thời điểm trên sân, người xem có thể lầm tưởng rằng Colwill đang chơi như một tiền vệ phòng ngự, còn Caicedo mới là trung vệ lệch trái.
Sự hoán đổi vị trí nhịp nhàng này đã vô hiệu hóa hoàn toàn khả năng di chuyển và tạo không gian của PSG, biến những pha phối hợp phức tạp của họ trở nên vô hại.
Sự kỷ luật không chỉ dừng lại ở trung lộ. Ở hai hành lang cánh, nơi PSG vốn rất mạnh, các cầu thủ Chelsea cũng thể hiện một sự tuân thủ chiến thuật đáng kinh ngạc.
Hình ảnh Pedro Neto, một cầu thủ chạy cánh, lùi về tận vòng cấm địa đội nhà để theo kèm Achraf Hakimi và đánh đầu phá bóng cho thủ môn Robert Sanchez là minh chứng rõ nét nhất. Sự hy sinh và quyết tâm của các cầu thủ tấn công trong nhiệm vụ phòng ngự đã giúp Chelsea có thời điểm tạo ra một khối phòng ngự 5 người chắc chắn, bịt kín mọi lối vào khung thành.
Chiến thắng này càng trở nên ý nghĩa hơn khi đặt cạnh trận bán kết với Fluminense. Nếu như trước đối thủ Brazil, Chelsea của Maresca thể hiện khả năng pressing tầm cao ấn tượng, thì trước PSG, họ lại cho thấy một bộ mặt khác: một lối phòng ngự thích ứng, chấp nhận đối đầu 1 chọi 1 và sẵn sàng “đón nhận sự hỗn loạn” do đối thủ tạo ra. Điều này chứng tỏ Maresca không phải là một HLV chỉ có một bài. Ông có khả năng nghiên cứu đối thủ và đưa ra những đối sách chiến thuật đa dạng và phù hợp.
Maresca từng nói: "Thành tựu lớn nhất mùa này là giờ đây, người ta nói về cách chúng tôi chơi bóng, cách chúng tôi chiến thắng, chứ không còn bàn tán về một đội hình đắt giá". Quả thật, chiến thắng trước PSG đã cho thấy điều đó. Nó không chỉ là một chiếc cúp, mà là sự xác lập một bản sắc, một lối chơi có chiều sâu.
Trong bối cảnh các giải đấu ngày càng khốc liệt, khả năng phòng ngự vững chắc luôn là nền tảng cho mọi thành công. Nhưng một hệ thống phòng ngự linh hoạt, thông minh và có thể biến đổi tùy theo đối thủ còn đáng giá hơn thế.
Nó không chỉ giúp đội bóng đứng vững trước áp lực mà còn tạo ra một bệ phóng vững chắc cho các phương án tấn công. Với những gì đã thể hiện, hệ thống phòng ngự linh hoạt này chính là bản lề quan trọng nhất, hứa hẹn sẽ nâng tầm tham vọng của Chelsea trong mùa giải đầy thử thách sắp tới.
