Cái ngu “Làm mai”
Theo quan niệm xưa, làm mai mối được xem là cái ngu lớn nhất trong các điều ngu ngốc của con người. “Làm mai” không phải là dịch vụ chuyên nghiệp, mà là việc một người trong làng đứng ra làm cầu nối giúp hai gia đình hoặc bạn bè quen biết nhau để kết hôn. Trước khi có các dịch vụ mai mối hiện đại, những người này thường làm việc vì tình nghĩa hoặc nhận chút tiền trà nước từ gia đình.
Tuy nhiên, việc làm mai không phải lúc nào cũng thuận lợi. Nếu đôi bên hạnh phúc, mọi chuyện tốt đẹp, nhưng khi có mâu thuẫn hoặc gia đình không hòa thuận, người làm mai sẽ bị chỉ trích vì cung cấp thông tin không đầy đủ hoặc không chính xác.
Bởi thực tế, người làm mai không thể hiểu hết mọi khía cạnh trong gia đình của cả hai bên. Nhiều trường hợp người làm mai bị trách móc, chỉ trích thậm chí bị “ném đá” từ cả hai gia đình. Vì thế, ông bà ta mới xem làm mai là một trong những điều ngu dốt nhất.
Ngày nay, khi xã hội phát triển, việc tìm hiểu giữa nam nữ thường diễn ra tự nguyện trước khi tiến tới hôn nhân, người làm mai chỉ giữ vai trò kết nối. Dù vậy, họ vẫn cần cẩn trọng vì không phải lúc nào cũng tránh khỏi những rắc rối không đáng có.
Cái ngu “Lãnh nợ”
Cái ngu thứ hai là lãnh nợ, tức là đứng ra bảo lãnh cho người khác vay tiền. Nếu mọi chuyện suôn sẻ, khoản vay được trả đúng hạn thì không vấn đề gì. Nhưng thực tế, người vay thường gặp khó khăn về tài chính và khả năng trả nợ đúng hạn rất thấp.
Khi đó, người đòi nợ sẽ trách bạn vì không giúp đỡ, trong khi người vay lại đổ lỗi cho bạn vì đã đứng ra bảo lãnh, khiến bạn rơi vào thế khó xử, mất lòng cả hai bên. Cuối cùng, bạn phải đối mặt với sự đổ vỡ trong các mối quan hệ, khiến mọi thứ trở nên căng thẳng, không còn thoải mái như trước. Vì vậy, các bậc tiền bối dạy rằng bảo lãnh nợ là hành động ngu dốt, chỉ tự mang họa vào mình.
Cái ngu “Gác cu”
Từ xưa đến nay, “gác cu” luôn là một thú vui dân gian phổ biến, dù chỉ là trò giải trí nhưng lại tốn nhiều thời gian và công sức. Người chơi phải đầu tư không ít tiền bạc, thời gian để chọn lựa, nuôi dưỡng và thuần hóa chim mồi nhằm bẫy được chim cu.
Tuy nhiên, trò chơi này tiềm ẩn nhiều rủi ro; có khi người chơi không bắt được con chim nào, hoặc con chim mồi cũng bay mất, khiến người nuôi bị cho là “ngu ngốc” vì sự bạc bẽo, vô ơn của loài chim.
Cái ngu “Cầm chầu”
“Cầm chầu” là phong tục trong ca trù hay hát ả đào, nơi người tham gia có thể trực tiếp khen chê nghệ sĩ biểu diễn. Người cầm chầu ngồi trước trống chầu, đánh dấu từng câu hát, khổ đàn và nhận xét giọng hát của ca nương hoặc kép đàn.
Tuy nhiên, công việc này tốn kém và dễ gây phiền lòng bởi lời khen, chê có thể làm mất lòng người khác. Vì vậy, ông bà ta thường khuyên nếu muốn giữ cuộc sống bình yên thì không nên dại dột tham gia vào việc này, vì nó mang lại nhiều phiền toái hơn là lợi ích.
