Trong văn hóa truyền thống, tang lễ không chỉ là nghi thức tiễn biệt người đã khuất, mà còn thể hiện lòng tưởng nhớ, sự tôn kính sâu sắc – đúng với quan niệm xưa: “người chết là lớn nhất”.
Trái lại, lễ cưới đại diện cho sự tiếp nối, di sản và khởi đầu mới của một gia đình. Cả hai nghi lễ – một bắt đầu, một kết thúc – đều đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và truyền thừa giá trị văn hóa.
Trong hai sự kiện này, người xưa thường coi tang lễ là nghi thức hệ trọng hơn. Dân gian có câu: “Đám cưới không mời không đến, nhưng đám tang thì khác”. Câu nói nhấn mạnh rằng, lễ cưới cần có lời mời chính thức, còn đám tang thì bất kỳ ai nghe tin cũng có thể đến chia buồn – như một hành động đạo nghĩa và gắn kết cộng đồng.
Liên quan đến tang lễ, còn một câu nói được lưu truyền từ lâu: “Nếu đám tang gặp ngũ tượng, đời sau sẽ có người hiển đạt.” Câu này mang hàm ý rằng nếu trong tang lễ xuất hiện 5 dấu hiệu đặc biệt, thì dòng tộc đó rất có thể sẽ đón chào một thế hệ kế thừa tài giỏi, thậm chí có quý nhân phù trợ.
Quan niệm này xuất phát từ niềm tin xưa rằng, linh hồn người mất vẫn hiện diện và có thể phù hộ cho con cháu. Vì thế, nhiều gia đình thời trước rất coi trọng việc tổ chức tang lễ chu toàn, đúng lễ nghi – đúng như lời dạy của Khổng Tử trong Luận Ngữ: “Tang lễ phải có lễ nghĩa đầy đủ”.
Vậy, “ngũ tượng” – tức 5 điềm báo trong tang lễ – là những gì và tại sao chúng lại được coi là tín hiệu thiêng liêng? Hãy cùng tiếp tục khám phá.
Năm điềm báo trong tang lễ: Tín hiệu cho sự tái sinh và thịnh vượng?
Theo quan niệm dân gian, có những hiện tượng đặc biệt xuất hiện trong tang lễ được xem là điềm lành, báo hiệu tương lai gia đình sẽ có người hiển đạt, phúc khí kéo đến. Dưới đây là 5 điềm báo thường được nhắc đến:
1. Sự trùng hợp giữa “lễ đỏ” và “lễ trắng”
Người xưa tin rằng, dù là cưới xin (lễ đỏ) hay ma chay (lễ trắng), đều cần chọn ngày tốt. Khi hai nghi lễ lớn này tình cờ diễn ra cùng ngày, đó được coi là điềm hiếm có – một sự “giao thoa âm dương” mang ý nghĩa phước lành của người đã khuất sẽ truyền lại cho hậu thế. Sự kiện này được xem là tín hiệu gia tộc sắp đón vận may, quý nhân phù trợ, và vận mệnh con cháu sẽ khởi sắc.
2. Trời đổ mưa ngay sau khi chôn cất
Trong nhiều vùng, mưa sau lễ chôn cất được ví như “lì xì trời ban”. Nước mưa tượng trưng cho sự thanh lọc, và còn được coi là dấu hiệu cho thấy đất trời chấp thuận việc tiễn biệt người đã mất. Mưa càng lớn, gia đình càng tin rằng người mất là người đức độ, để lại nhiều phúc khí cho con cháu.
3. Tuyết rơi trong ngày an táng
Tuyết là biểu tượng của sự thanh khiết và cát lành trong văn hóa Á Đông. Nếu tuyết phủ trắng phần mộ, người ta tin rằng thế hệ sau sẽ có người tài đức, địa vị cao sang. Tuyết cũng được xem là “nước trời”, hàm ý người mất được trời đất che chở, đồng thời mang đến mùa màng bội thu, gia đạo hưng vượng.
4. Sự xuất hiện của động vật linh thiêng
Trong quá trình an táng, nếu xuất hiện những sinh vật như rùa, rắn hiền lành, hạc hay thỏ… thì được xem là điềm báo phong thủy tốt. Những loài này biểu trưng cho sự trường thọ, an lành, thanh cao và sinh sôi – ngụ ý rằng dòng họ sẽ ngày càng phát triển và thịnh vượng.
Đặc biệt, có nơi quan niệm rằng nếu một con rắn bò vào khu vực mộ, đó là dấu hiệu cho thấy long mạch phát – tức nơi chôn cất tọa lạc tại vị trí cát địa, tụ khí tốt.
5. Xuất hiện hiện tượng thiên văn lạ
Nếu sau khi chôn cất mà trên trời hiện lên cầu vồng, mây hồng hoặc mây tím, người ta cho rằng đó là “tử khí Đông lai” – tín hiệu của sự thành công và quý nhân xuất hiện. Theo niềm tin cổ xưa, đây là thông điệp từ trời, báo hiệu rằng trong tương lai, gia đình sẽ có người thành đạt, rạng danh tổ tiên.
