Từ rau thơm quen thuộc thành “vị thuốc” tự nhiên
Từ Bắc chí Nam, hành lá đều có mặt trong bữa cơm gia đình Việt. Nó đi cùng tô canh chua miền Tây, bát bún bò Huế, hay chén trứng hấp Hà Nội. Mùi thơm nồng nhẹ, ngọt hậu và sắc xanh mướt của hành khiến món ăn vừa ngon mắt vừa kích thích vị giác.
Nhưng đằng sau sự bình dị đó là một kho báu dinh dưỡng mà ít người chú ý. Hành lá chứa nhiều hợp chất hoạt tính sinh học quý hiếm như allicin, quercetin, flavonoid, beta-carotene, vitamin K, A, C và folate – những chất nổi tiếng với khả năng chống oxy hóa, giảm viêm và ngăn ngừa tổn thương tế bào.
Các nhà nghiên cứu dinh dưỡng gọi hành lá là “rau chống viêm tự nhiên”. Khi cơ thể được cung cấp đủ các chất này, quá trình phát triển bất thường của tế bào – tiền đề hình thành ung thư – sẽ bị kìm hãm đáng kể.
Bức tường bảo vệ chống lại ung thư dạ dày, miệng và thực quản
Các hợp chất trong hành lá không chỉ giúp tăng cường miễn dịch mà còn tác động trực tiếp đến quá trình phát triển của tế bào ung thư. Allicin, thứ tạo nên mùi hăng đặc trưng, có khả năng ức chế sự nhân đôi của tế bào ung thư. Trong khi đó, flavonoid và quercetin lại giúp trung hòa gốc tự do – “kẻ thù” gây lão hóa sớm và đột biến tế bào.
Nhờ đó, hành lá được cho là có tác dụng phòng ngừa các dạng ung thư thường gặp ở hệ tiêu hóa như ung thư miệng, thực quản, dạ dày. Một số nghiên cứu còn cho thấy nhóm rau họ hành – gồm hành lá, hành tây, hẹ, tỏi – giúp giảm nguy cơ nhiễm vi khuẩn HP, nguyên nhân hàng đầu gây viêm loét và ung thư dạ dày.
Không chỉ dừng ở việc phòng bệnh, hành lá còn hỗ trợ thải độc gan, giảm cholesterol, bảo vệ tim mạch. Beta-carotene trong hành giúp ngăn ngừa xơ vữa động mạch, trong khi selenium lại kích hoạt enzyme chống oxy hóa, tăng khả năng tự phục hồi của tế bào.
Một câu chuyện nhỏ từ thói quen ăn uống giản dị
Ở nhiều vùng nông thôn, bữa cơm có thể đơn sơ, nhưng gần như không bao giờ thiếu bát canh rắc hành hoặc dĩa trứng chiên thơm nức mùi hành lá. Thói quen này tưởng chừng chỉ là cách nêm nếm cho ngon, nhưng vô tình lại giúp người Việt hấp thụ lượng lớn chất chống oxy hóa mỗi ngày.
Nhiều người từng mắc bệnh tiêu hóa chia sẻ rằng, từ khi duy trì thói quen ăn hành lá sống hoặc thêm hành vào món ăn, họ cảm thấy nhẹ bụng, dễ tiêu, da dẻ sáng hơn, ít ốm vặt. Những điều tưởng nhỏ bé ấy, theo lý giải của khoa học, chính là nhờ hành lá giúp cơ thể giảm viêm âm ỉ và tăng khả năng đề kháng tế bào.
Ăn hành lá sao cho đúng để không mất chất quý
Điều đáng tiếc là nhiều người lại vô tình “giết chết” các dưỡng chất trong hành khi nấu. Allicin và flavonoid đều nhạy cảm với nhiệt độ cao, vì vậy không nên nấu hành quá chín hay chiên xào với nhiều dầu mỡ.
Cách tốt nhất là thêm hành lá vào món ăn khi đã tắt bếp, hoặc rắc lên món súp, phở, bún… vừa để giữ hương vị, vừa bảo toàn các hoạt chất có lợi. Với những ai thích trứng chiên hành, chỉ nên đảo nhẹ tay, để hành còn hơi xanh.
Ngoài ra, việc ăn quá nhiều hành sống có thể khiến hơi thở có mùi hoặc kích ứng nhẹ dạ dày. Vì vậy, chỉ cần một lượng nhỏ mỗi bữa – tầm 10g hành lá/ngày – là đủ mang lại lợi ích cho sức khỏe.
Kết hợp gia vị tự nhiên để tăng hiệu quả bảo vệ cơ thể
Không chỉ hành lá, các loại gia vị Việt như gừng, tỏi, nghệ, tiêu, húng quế, bạc hà cũng đều chứa hợp chất chống viêm và kháng khuẩn mạnh. Khi kết hợp khéo léo trong bữa ăn, chúng sẽ tạo nên “lá chắn tự nhiên” giúp cơ thể chống lại gốc tự do, cải thiện tuần hoàn máu, giảm nguy cơ mắc bệnh mạn tính.
Rau vài nghìn, lợi ích nghìn vàng
Giữa thời buổi con người ngày càng quan tâm đến thực phẩm chức năng, “superfood”, hay các loại thuốc bổ đắt đỏ, thì hành lá – nắm rau vài nghìn ở chợ – lại âm thầm góp phần kéo dài tuổi thọ, giảm bệnh tật cho người Việt suốt bao thế hệ.
Chẳng cần phải tìm kiếm ở đâu xa, đôi khi “thần dược” lại nằm ngay trong bữa cơm hàng ngày. Chỉ một ít hành lá rắc lên món ăn cũng đủ khiến mùi thơm lan tỏa và cơ thể nhận về vô số lợi ích.
Ăn hành lá không giúp bạn “miễn nhiễm” với ung thư, nhưng nếu biết tận dụng hợp lý, nó có thể trở thành người bạn đồng hành thầm lặng trong hành trình giữ gìn sức khỏe. Và biết đâu, chính những thói quen giản dị như vậy lại là bí quyết để người Việt có được tuổi thọ cao và cuộc sống bền bỉ qua từng bữa cơm xanh mát, thơm nồng mùi hành.
