Dù là Jurgen Klopp, Pep Guardiola hay Hansi Flick, tất cả đều khen ngợi sự thông minh chiến thuật của Gundogan, cách anh dẫn dắt và tổ chức đội bóng trên sân. Đây là một cách tiếp cận với bóng đá giúp anh nổi bật như một huấn luyện viên tương lai.
Sau khi trưởng thành từ Vfl Bochum và FC Nurnberg, Gundogan gia nhập Borussia Dortmund dưới tay Klopp vào năm 2011 và đóng vai trò quan trọng trong chiến thắng của Dortmund trước Bayern Munich trong mùa giải 2011-12 để giành cú đúp quốc nội. Năm sau, họ đã lọt vào chung kết Champions League. Vào thời điểm đó, anh đã là một tuyển thủ quốc gia Đức.
Vào năm 2016, Gundogan chuyển đến Manchester City, là bản hợp đồng đầu tiên dưới thời Guardiola. Anh đóng vai trò then chốt trong việc giúp Manchester City giành bốn chức vô địch Ngoại hạng Anh liên tiếp và làm đội trưởng của đội bóng giành cú ăn ba lịch sử vào năm 2023. Sau một năm chơi cho Barcelona, anh trở lại City vào mùa giải trước, mang lại khả năng lãnh đạo cho phòng thay đồ.
Mùa hè này, ở tuổi 34, Gundogan chuyển đến Thổ Nhĩ Kỳ, quê hương của cha mẹ anh, để chơi cho Galatasaray. Nhân dịp kỳ nghỉ quốc tế tháng 10, Gundogan đã ngồi xuống với The Athletic để nói về sự phát triển của trận đấu dưới sự dẫn dắt của Klopp và Guardiola, và cách những gì anh học được có thể định hình sự nghiệp huấn luyện viên tiềm năng của mình.
“Tôi tưởng tượng cảm giác đó giống như khi bạn ở trong một tòa nhà đang cháy và ai đó nhấn nút báo động. Cả đám hoảng loạn. Mọi người chạy tán loạn,” Gundogan chia sẻ cảm xúc khi xem lại những đoạn clip về đội Borussia Dortmund của mình đã đánh bại Real Madrid dưới thời Jose Mourinho ở bán kết Champions League năm 2013.
Mười hai năm sau, khi xem lại những đoạn clip, tiếng còi báo động vẫn vang lên. Lấy cảm hứng từ triết lý gegenpressing của Jurgen Klopp, khi đội bóng lao vào tấn công ngay khi mất bóng, đội Dortmund ấy đã quá mạnh so với Madrid. Chỉ trong bốn phút đầu, đã có một ví dụ kinh điển về Dortmund siết chặt không gian ngay lập tức để giành lại bóng, mất bóng, rồi lại giành lại bóng qua sự chạy không mệt mỏi của Gundogan.
Chỉ cần nhìn thấy cảnh tấn công ấy đã làm tăng tốc lời nói của Gundogan. “Cảm giác như chúng tôi đã nhấn nút báo động ngay khi mất bóng. Chúng tôi chỉ chạy với một cường độ mạnh mẽ đến mức chúng tôi đã áp đảo họ.”
“Vào một lúc nào đó, chúng tôi chỉ đang chờ để mất bóng, chờ đợi để phản ứng lại. Nó gần như là ‘Thôi nào, ai đó làm mất bóng đi’. Cách chơi bóng rất khác. Nó trẻ trung, nhanh nhẹn, chuyển đổi và có cường độ cao. Giống như cách Liverpool của Klopp mà mọi người đều biết. Phải mất thời gian để tôi thích nghi vì tôi đến từ một đội bóng nhỏ như Nurnberg, nhưng một khi đã hiểu, tôi hiểu.”
Klopp đã huấn luyện các cầu thủ của mình trở thành một tập thể đầy khát khao khi không có bóng, nhưng Gundogan chưa bao giờ bị lo lắng với điều đó. Những màn trình diễn trong hai trận đấu đó đã thể hiện những phẩm chất kỹ thuật thuyết phục Pep Guardiola rằng Gundogan là một tiền vệ toàn diện hoàn hảo cho Manchester City ba năm sau đó.
Có một pha chạy vượt qua ba cầu thủ sau khi anh ta chạm vào bóng mất kiểm soát. Sau đó, anh ta rê bóng vượt qua bốn cầu thủ vào khu vực cấm và kết thúc bằng một pha cứu thua tuyệt vời của Diego Lopez để ngăn một bàn thắng tuyệt vời.
Chàng trai 22 tuổi như pin Duracell đã vượt qua các đồng đội người Đức Mesut Ozil và Sami Khedira, trước khi lừa qua Sergio Ramos. Điều kỳ lạ là anh ta di chuyển như thể đang chạy chậm lại.
“Bạn có thể kiểm soát tốt hơn khi không chạy hết tốc độ,” Gundogan nói.
“Trước giờ tôi không phải là người nhanh lắm, nhưng càng chạy chậm, bạn sẽ càng ra quyết định tốt hơn. Bạn chỉ cần biết đúng thời điểm để chạy qua (khe hở).”
Mỗi khi nhận bóng, tôi luôn cố gắng mở rộng cơ thể. Ở đây, tôi đang cố thực hiện một pha chọc khe ngắn vì Mario Gotze đã lao về phía tôi. Sau đó tôi thấy không gian mở ra ở bên trái.
“Chạy về phía bốn cầu thủ không phải là kế hoạch, nhưng chúng tôi muốn chạy vào không gian mở ở Dortmund. Đôi khi bạn chỉ làm mọi thứ một cách bản năng. Tôi cố gắng lên kế hoạch cho hầu hết mọi thứ, nhưng có những lúc bạn đưa mình vào những tình huống mà bạn phải phản ứng lại những gì ở trước mặt.”
Một khoảnh khắc khác trong trận đấu đó, Gundogan đã thực hiện một pha quay người mượt mà để thoát khỏi áp lực. Xabi Alonso đã cố gắng gây áp lực lên anh khi bóng đến, nhưng Gundogan đã thoát ra chỉ trong tích tắc.
“Trước khi bóng đến, tôi đã quét mắt qua vai phải để xem điều gì đang xảy ra phía sau mình,” anh nói.
Tầm nhìn và sự quét mắt vẫn là yếu tố cốt lõi trong trò chơi của anh. Dưới đây là một ví dụ trong chiến thắng 1-0 của Galatasaray trước Liverpool tại Champions League gần đây. Quay quanh anh là ba cầu thủ đối phương, Gundogan đã quay đi quay lại vài lần cho đến khi thấy bức tranh hoàn chỉnh. Khoảnh khắc đó đã khởi xướng một pha phản công dẫn đến quả penalty chiến thắng của Victor Osimhen.
“Lúc đó tôi biết hầu hết đồng đội của mình vẫn đang ở phía sau bóng, vì vậy tôi phải bình tĩnh và chờ họ thoát ra. Sau đó, tôi phải nhìn xem Liverpool tái tổ chức như thế nào và không gian mở ra cho (Lucas) Torreira. Có thể tôi đã có thể đưa ra quyết định sớm hơn, nhưng đó sẽ là quyết định sai. Bạn phải hiểu trò chơi: đôi khi nó không cho bạn thêm khả năng nào và đôi khi lại có.”
Trong những phẩm chất này, từ việc pressing không ngừng đến việc sử dụng bóng một cách tỉ mỉ, bạn có thể thấy ảnh hưởng của hai huấn luyện viên đã tôi luyện anh thành một cầu thủ hoàn hảo như vậy.
Gundogan là một trong năm cầu thủ duy nhất đã được huấn luyện bởi cả Klopp và Guardiola. Mario Gotze, Xherdan Shaqiri, Robert Lewandowski và Thiago Alcantara là những người còn lại. Như là hai huấn luyện viên quan trọng nhất của thế hệ này, triết lý khác biệt của họ đã thể hiện rõ trong hai cuộc đối đầu: Borussia Dortmund vs Bayern Munich, và Liverpool vs Manchester City.
Shaqiri và Thiago đã trải qua cả hai nhưng không thể đạt được số lần ra sân trăm trận tại Liverpool, và không một trong hai người đã đạt đỉnh cao vào những thời điểm quan trọng trong các thời kỳ của Bayern hoặc Liverpool. Gundogan đứng riêng biệt như là cầu thủ đã đóng vai trò quan trọng trong việc hiện thực hóa tầm nhìn của cả hai huấn luyện viên này.
Gundogan hiện tại đã đủ thời gian để nhìn nhận về vị trí độc đáo của mình trong cuộc cạnh tranh huấn luyện viên giữa Klopp và Guardiola.
Vậy, một câu hỏi dễ dàng: Sau 118 trận với Klopp và 358 trận với Guardiola, triết lý bóng đá nào gần gũi với anh nhất? Gundogan thở dài, nụ cười của anh chuyển thành một nét nhăn.
“Tôi cần phải thành thật và trả lời là Pep vì những gì chúng tôi đã đạt được cùng nhau, sự thống trị. Tôi rất trân trọng Jurgen như một huấn luyện viên và con người. Mỗi lần gặp nhau, dù là với Liverpool, chúng tôi vẫn ôm nhau mạnh mẽ như cha và con.
Cả hai đã có ảnh hưởng lớn đến cách tôi trở thành như ngày hôm nay, nhưng với Pep, tôi cảm thấy góc độ chiến thuật, trò chơi kiểm soát bóng rõ ràng hơn với tôi so với bóng đá chuyển đổi.”
Những kinh nghiệm quý báu từ các chiến lược gia hàng đầu, cùng với khả năng lãnh đạo và hiểu biết sâu sắc về bóng đá, hy vọng rằng, chúng ta sẽ được chứng kiến một HLV thiên tài trong tương lai.
