Tạm biệt miền Tây sông nước hữu tình, "Gia Đình Haha" tiếp tục hành trình đến với núi rừng Tây Nguyên khoáng đạt và hùng vĩ, nơi đất đỏ bazan đẹp như cổ tích. Điểm dừng chân lần này là Đắk Lắk cũng là quê hương của Ba Nam, nơi cả nhóm bắt đầu chuỗi ngày khám phá thế giới của người Ê-đê, M’nông. Ở đó, mỗi nếp nhà, bếp lửa và câu hát đều lưu giữ mạch nguồn văn hóa được truyền qua nhiều thế hệ.
“Khung cảnh cổ tích” mở đường vào nếp sống người M’nông - Ê-đê
Núi rừng Tây Nguyên mở ra chặng đường mới nhiều ngỡ ngàng “như cổ tích”, từ con đường đất đỏ uốn lượn theo triền đồi, những chú voi sải bước chậm rãi, ánh nắng lấp lánh trên mặt hồ, đến đàn trâu thảnh thơi gặm cỏ non...
Lần này, Gia đình Haha với hai khách mời là “Chị Đẹp” Tóc Tiên và “Anh Tài” (S)TRONG cùng nhau khám phá địa điểm tiếp theo, theo lời mời của một người dân tộc M’nông bản địa: “Mời các bạn về nhà tôi chơi. Tôi là Y Xim N-du.”
Ngôi nhà mới của Gia đình Haha là một ngôi nhà sàn truyền thống rộng rãi, khang trang, tựa lưng vào đồi xanh, mặt hướng ra dòng suối, treo chuông gió trước cổng nhà, được ví như “phong linh” của các ngôi nhà ở vùng này. Đi vào bên trong, mỗi chi tiết đều ẩn chứa tri thức văn hóa, nổi bật là hai chiếc cầu thang, trong đó cầu thang truyền thống mang biểu tượng bầu sữa mẹ.
Ở vùng đất này, người dân sống theo chế độ mẫu hệ, nơi người phụ nữ giữ vai trò quan trọng trong gia đình và xã hội. Một chi tiết nhỏ, nhưng mở ra cả một thế giới quan độc đáo về tập quán nơi đây, khiến các thành viên lần đầu nghe qua đều phải trầm trồ.
Âm nhạc - “đặc sản” của Gia đình Haha trong mỗi hành trình lao động
Nếu miền Tây gắn liền với sông nước, thì Tây Nguyên mang nhịp sống của đất đỏ bazan. Cả nhóm cùng nhau hái bơ, chanh, cấy đất trồng bắp, hòa nhịp trong công việc lao động của người dân địa phương.
Một trong những “đặc sản” của Gia đình Haha ở mọi hành trình chính là âm nhạc. Khi (S)TRONG và Tóc Tiên cao hứng cất lên tiếng hát, cùng nhau nhảy điệu “cha cha cha” giữa ruộng bắp, giai điệu vui tươi xen lẫn tiếng cười rộn rã đã biến cánh đồng trở nên sống động, đúng với tinh thần "làm nông” của “Gia Đình Haha”, dù đi đến đâu hay công việc là gì thì không khí lao động cũng luôn rộn vang tiếng cười.
Văn hóa mẫu hệ và di sản voi nhà
Bữa cơm tối của gia đình người M'nông diễn ra trong không khí đầm ấm, với những món ăn truyền thống như canh vếch bò và rượu cần. Khán giả tiếp tục khám phá phong tục đặt tên độc đáo của người dân ở đây: ngoài tên của bản thân, khi có con, người đó sẽ được gọi bằng tên con trưởng; tương tự, nếu có cháu thì sẽ được gọi bằng tên cháu trưởng. Vì vậy, mọi người hay đùa vui rằng “Một đời người ở đây có tới 3 cái tên.”
Bên cạnh đó, câu chuyện về loài voi, linh vật được gọi bằng từ gio” (ông/bà) càng khiến hành trình trở nên ý nghĩa. Thực tế, ở Đắk Lắk chỉ còn khoảng 33 con voi nhà, riêng tại buôn nơi anh Xim sinh sống chỉ vỏn vẹn 9 con và mỗi cá thể voi đều vô giá, được yêu thương, chăm sóc như báu vật.
Xuyên suốt hành trình, anh Xim đã giới thiệu Gia đình Haha những “tri thức dân gian” quý báu mà anh được truyền lại từ thế hệ trước. Từ cách người dân sử dụng phân voi phơi khô làm phân bón, cho đến việc tận dụng lá cây rừng để chữa đau bụng hay đắp lên vết thương.
Đặc biệt, “Gia Đình Haha” còn truyền tải thông điệp bảo tồn qua mô hình “Ngừng cưỡi voi – Để voi trở về rừng”. Trước khi tập 12 lên sóng, dàn cast đã xuất sắc giành cú đúp giải nhất tại cuộc thi do Animals Asia tổ chức. Thành tích này khẳng định nỗ lực và sức ảnh hưởng nhân văn của chương trình trong việc lan tỏa ý thức bảo vệ môi trường, bảo tồn loài voi và thiên nhiên Tây Nguyên.
“Gia Đình Haha” không chỉ mang đến những thước phim giải trí mà còn mở ra hành trình khám phá kho tàng tri thức và văn hóa của mỗi vùng đất Việt Nam. Tại Tây Nguyên, vùng đất với núi rừng nguyên sơ và những di sản vô giá, giá trị chuyến đi được khắc họa rõ nét qua thông điệp gìn giữ nghề nông, trân trọng văn hóa truyền thống và nâng cao ý thức bảo vệ thiên nhiên cũng như các loài động vật. Chính sự nhân văn ấy đã làm nên nét đẹp riêng biệt mà chương trình gửi gắm đến khán giả mỗi cuối tuần.
Quỳnh Trâm
