Phát biểu của Gennaro Gattuso được đưa ra trong thời điểm đội tuyển Ý khủng hoảng. Trận thua 1-4 trước Na Uy khiến họ chỉ đứng nhì bảng và phải bước vào hai trận play-off để giành vé dự World Cup 2026.
Với ký ức đau đớn sau hai kỳ World Cup liên tiếp bị loại, tâm lý bất an của Gattuso là điều dễ hiểu. Nhưng câu hỏi đặt ra là liệu lập luận của ông có thực sự thỏa đáng hay không.
Hệ thống vòng loại châu Âu có bất công?
Trọng tâm lời phàn nàn của Gattuso là châu Âu sở hữu nhiều đội mạnh nhưng chỉ có 16 suất dự World Cup, chiếm 33,33%, trong khi Nam Mỹ chỉ có 10 đội nhưng lại có sáu suất trực tiếp và một suất play-off. Xét đơn thuần theo tỷ lệ, cơ hội của Nam Mỹ rõ ràng lớn hơn.
Tuy nhiên, Gattuso đã bỏ qua một thực tế quan trọng. 9/10 đại diện Nam Mỹ nằm trong top 50 thế giới, biến khu vực này thành nơi có mật độ đội bóng mạnh cao nhất. Việc phân bổ suất nhiều hơn cho Nam Mỹ phản ánh chất lượng của khu vực này chứ không phải ưu ái.
Ở châu Âu, số lượng đội tuyển tăng lên 54, buộc UEFA phải tối ưu thời gian thi đấu. Các bảng bốn hoặc năm đội giúp giảm tải lịch trình và không ảnh hưởng đến Nations League. Điều này khiến vị trí nhì bảng trở nên rủi ro hơn nhưng đó là hệ quả của cấu trúc giải, không phải sự bất công.
Gattuso và những thông tin chưa chính xác
Một số luận điểm của Gattuso thiếu tính chính xác. World Cup 1994 có ba đại diện châu Phi, không phải hai. Vòng loại Nam Mỹ cũng không đảm bảo đội đứng thứ bảy sẽ gặp đội châu Đại Dương. Thậm chí tại World Cup 1990, không phải tất cả đội nhì bảng châu Âu đều có vé trực tiếp, và Đan Mạch là ví dụ điển hình bị loại dù đứng thứ hai. Những dữ kiện sai này làm suy yếu lập luận của Gattuso.
Châu Phi, châu Á và câu chuyện phân bổ suất
FIFA mở rộng World Cup nhằm tăng tính toàn cầu. Chín suất của châu Phi tạo nên tranh luận nhưng các đại diện đều có vị thế ổn định như Maroc, Senegal, Ai Cập hoặc Bờ Biển Ngà. Ngược lại, châu Á mới là khu vực được xem là hưởng lợi nhiều nhất. Dù chỉ có bốn đội nằm trong top 50 thế giới, họ lại được trao tám suất trực tiếp, tỷ lệ vượt quá tương quan thực lực.
Kết luận: Thất vọng nhiều hơn bất công
Lập luận của Gattuso không phải hoàn toàn vô lý, đặc biệt khi xét đến sự chênh lệch giữa số lượng đội châu Âu và số suất tham dự. Tuy vậy, bức tranh tổng thể cho thấy hệ thống hiện tại phản ánh cả yếu tố chuyên môn lẫn định hướng mở rộng của FIFA.
Tuyển Ý thua Na Uy với tổng tỷ số 1-7 qua hai lượt trận, và đó là lý do cốt lõi khiến họ rơi vào cảnh play-off. Hệ thống có thể chưa hoàn thiện, nhưng thất bại đến từ màn trình diễn của chính họ nhiều hơn là bất công.
