1. Thể hiện sự yếu đuối giúp phá vỡ “hàng rào phòng vệ” của trẻ
Khi con cái tỏ ra bất kính, phần lớn là bởi chúng đang muốn khẳng định sự trưởng thành, độc lập và thoát khỏi sự kiểm soát của cha mẹ. Nếu lúc này cha mẹ cố chấp tranh luận hay nổi nóng, điều đó chỉ khiến trẻ càng phản kháng mạnh mẽ hơn, củng cố cái tôi và tiếp tục hành vi thiếu tôn trọng.
Ngược lại, khi cha mẹ lựa chọn thể hiện sự yếu đuối, thái độ này có thể chạm đến cảm xúc của trẻ. Thay vì áp đặt, cha mẹ tỏ ra cần được giúp đỡ, từ đó phá vỡ lớp phòng thủ tâm lý của con. Ví dụ, một người mẹ siêng năng làm việc nhà nhưng thường xuyên bị con trai ra lệnh và coi thường công sức.
Một lần, khi dọn dẹp, bà lỡ làm đau lưng và ngồi xuống ghế với vẻ mặt nhăn nhó: “Con trai, mẹ đau lưng quá, không thể tiếp tục dọn được. Con giúp mẹ nhé?” Thấy mẹ đau, cậu con trai lập tức thay đổi thái độ, quan tâm và tình nguyện làm việc nhà. Kể từ đó, cậu bắt đầu biết trân trọng hơn nỗ lực của mẹ mình.
2. Thể hiện sự yếu đuối khơi dậy tinh thần trách nhiệm của con
Ai cũng có bản năng muốn được bảo vệ và gánh vác trách nhiệm, trẻ em cũng vậy. Khi cha mẹ chủ động bộc lộ sự yếu đuối, đó cũng là cách trao cho con cơ hội được thể hiện vai trò của mình trong gia đình. Cảm giác “được cần đến” sẽ thôi thúc trẻ sống có trách nhiệm hơn.
Chẳng hạn, một người cha luôn yêu chiều con gái, nhưng dần dần cô bé trở nên vô lễ. Khi chuẩn bị đi công tác dài ngày, thay vì chuẩn bị chu toàn mọi việc như thường lệ, ông đã nói với con: “Bố đi xa, trong nhà còn nhiều việc, nào là tiền điện nước, nào là đồ đạc hỏng hóc. Bố tin con sẽ lo được, đúng không?” Nghe vậy, cô con gái cảm thấy được tin tưởng và tự tin nhận lời. Trong thời gian bố vắng nhà, cô thực sự học cách tự lo cho mình, đồng thời thấu hiểu nỗi vất vả thường ngày của bố. Từ đó, cô thay đổi thái độ, trở nên biết quan tâm và tôn trọng cha hơn.
3. Thể hiện sự yếu đuối giúp giao tiếp trở nên hiệu quả hơn
Sự thiếu tôn trọng của trẻ đối với cha mẹ thường bắt nguồn từ những rào cản giao tiếp – khi cả hai bên không thật sự thấu hiểu cảm xúc và nhu cầu của nhau. Nhiều cha mẹ khi tranh luận thường chỉ tập trung khẳng định quan điểm, nhấn mạnh vào kinh nghiệm và sự đúng đắn của bản thân, trong khi vô tình bỏ qua cảm xúc của con. Thậm chí, nếu mất bình tĩnh, cuộc trò chuyện có thể bị chặn đứng ngay lập tức.
Trong khi đó, thể hiện sự yếu đuối lại mở ra một hướng tiếp cận khác: chân thành và mềm mại hơn. Khi cha mẹ bộc lộ sự dễ bị tổn thương, con cái thường có xu hướng lắng nghe nhiều hơn và dễ dàng mở lòng. Ví dụ, một người cha tranh cãi với con trai về chuyện học tập, khiến cậu bé tỏ ra bất kính.
Thay vì căng thẳng tiếp tục, người cha bình tĩnh nói: “Cha hiểu con đang chịu nhiều áp lực. Có lẽ vừa rồi cha nói hơi vội, làm con buồn. Cha lo con học quá sức mà chưa tìm được cách hiệu quả, nên kết quả có thể không tốt. Cha muốn cùng con tìm ra giải pháp. Con chia sẻ cho cha biết suy nghĩ của con nhé?” Nghe thấy sự chân thành ấy, cậu con trai dần nguôi giận và bắt đầu trò chuyện cởi mở hơn về khó khăn mình gặp phải. Nhờ vậy, hai cha con không chỉ tìm ra hướng học tập hợp lý mà còn xây dựng được mối quan hệ gần gũi, tin cậy hơn.
