Cha mẹ nào cũng thương con nhưng đừng thương theo cách làm cho con mọi thứ. Điều này thoạt nhìn tưởng như là tình yêu thương bao la, nhưng thực tế lại khiến trẻ mất đi cơ hội học hỏi, không biết tự lập và dần hình thành tính ỷ lại. Nếu tình trạng này kéo dài, khi trưởng thành con rất dễ trở nên vô ơn, thậm chí bất hiếu. Dưới đây là 3 việc cha mẹ càng chăm làm thay con thì hậu quả càng khó lường.
1. Làm thay con mọi việc trong sinh hoạt hằng ngày
Không ít cha mẹ, vì thương con nên từ nhỏ đến lớn luôn lo từng bữa ăn, giặt giũ, dọn dẹp, sắp xếp sách vở, quần áo… tất cả đều “bao trọn gói”. Nhiều em nhỏ đến tuổi đi học vẫn không biết buộc dây giày, gấp quần áo hay tự dọn bàn học vì mọi việc đều đã có cha mẹ lo.
Hệ quả của sự chăm lo thái quá này là trẻ không hình thành được kỹ năng tự phục vụ bản thân, không biết trân trọng công sức lao động. Lâu dần, trẻ coi việc được phục vụ là chuyện hiển nhiên, dễ nảy sinh thái độ vô ơn. Khi bước ra đời, trẻ trở nên vụng về, thiếu trách nhiệm, không biết cách tự lo cho bản thân, thậm chí khó hoà nhập với tập thể.
Cha mẹ nên nhớ: Yêu thương không có nghĩa là làm thay tất cả. Hãy để con tự làm những việc nhỏ phù hợp với lứa tuổi như cất đồ chơi, dọn bàn học, phụ giúp rửa chén… Điều đó vừa giúp con rèn tính tự lập, vừa nuôi dưỡng lòng biết ơn khi thấy cha mẹ vất vả.
2. Quyết định thay con mọi lựa chọn trong cuộc đời
Một sai lầm khác mà nhiều cha mẹ hay mắc phải là áp đặt hoặc quyết định thay con mọi việc: học ngành gì, chơi môn thể thao nào, kết bạn với ai, thậm chí chọn nghề nghiệp, chọn người yêu. Ban đầu, con có thể ngoan ngoãn làm theo, nhưng trong lòng dễ nảy sinh ấm ức, thiếu động lực phấn đấu.
Khi không được tự lựa chọn, trẻ sẽ quen với việc “có người khác lo hộ”, không chịu trách nhiệm với cuộc sống của mình. Nguy hiểm hơn, trẻ dễ trở nên vô tâm, không biết trân trọng những nỗ lực mà cha mẹ bỏ ra. Tới một lúc nào đó, khi trưởng thành, con có thể trách ngược cha mẹ: “Vì bố mẹ bắt con làm thế nên cuộc sống con mới không hạnh phúc”.
Cha mẹ cần đóng vai trò định hướng, gợi mở chứ không phải thay con quyết định tất cả. Hãy để con được quyền thử sai, vấp ngã và rút kinh nghiệm. Khi con tự đưa ra quyết định, con sẽ học cách chịu trách nhiệm, biết quý trọng sự hỗ trợ từ cha mẹ và trưởng thành đúng nghĩa.
3. Giải quyết thay con mọi khó khăn và xung đột
Thấy con bị bạn bắt nạt, cha mẹ vội vàng chạy đến trường can thiệp. Thấy con bị điểm kém, cha mẹ lập tức đi xin thầy cô cho cơ hội. Thấy con mâu thuẫn bạn bè, cha mẹ ngay lập tức đứng ra “hòa giải” thay… Những hành động này xuất phát từ tình thương, nhưng vô tình khiến trẻ mất đi cơ hội học cách đối mặt với khó khăn.
Nếu cha mẹ cứ luôn đứng ra gánh thay, trẻ sẽ hình thành tâm lý dựa dẫm, không biết tự tìm giải pháp. Tới khi lớn lên, chỉ cần gặp thử thách nhỏ trong công việc hay cuộc sống, con dễ chán nản, trốn tránh hoặc đổ lỗi cho người khác.
Điều quan trọng nhất mà cha mẹ cần làm là trở thành “người hướng dẫn ở phía sau”. Thay vì nhảy vào giải quyết, hãy lắng nghe, phân tích tình huống, rồi để con tự đưa ra phương án xử lý. Dù thành công hay thất bại, con đều học được bài học quý giá. Đây chính là nền tảng để trẻ trưởng thành, bản lĩnh và có lòng biết ơn.
Tình thương của cha mẹ luôn xuất phát từ tấm lòng chân thành, nhưng nếu thương sai cách thì hậu quả có thể khiến con trở nên vô ơn, bất hiếu. Làm thay con mọi việc, quyết định thay con mọi lựa chọn, giải quyết thay con mọi khó khăn – đó là ba sai lầm điển hình mà nhiều cha mẹ đang vô tình mắc phải.
Nuôi dạy con không chỉ là cho con cơm ăn áo mặc, mà quan trọng hơn là cha mẹ cần biết dạy con biết tự lập, để con biết trân trọng công sức, biết chịu trách nhiệm với bản thân. Khi con có cơ hội rèn luyện từ nhỏ, con sẽ trưởng thành vững vàng, hiếu nghĩa và luôn biết ơn cha mẹ.
Vì vậy, thay vì làm thay, cha mẹ hãy đồng hành. Thay vì áp đặt, cha mẹ hãy định hướng. Chỉ khi đó, con cái mới có thể lớn lên trong sự yêu thương đúng nghĩa, trở thành người vừa giỏi giang vừa biết hiếu kính với bậc sinh thành.
