Gan là một trong những tạng quan trọng nhất trong cơ thể, đảm nhận vai trò lọc độc tố, hỗ trợ tiêu hóa và tổng hợp protein. Có những dấu hiệu trên cơ thể bạn có thể quan sát được bằng mắt thường để sớm phát hiện tổn thương gan nếu chú ý sẽ phát hiện bệnh sớm. Dưới đây là 10 dấu hiệu tiêu biểu giúp bạn nhận biết sớm các vấn đề liên quan đến gan.
1. Móng tay xuất hiện sọc ngang màu trắng
Nếu bạn thấy có những đường ngang màu trắng chạy ngang qua móng tay, đặc biệt là không biến mất theo sự phát triển của móng, đó có thể là dấu hiệu của đường Muehrcke – biểu hiện liên quan đến mức albumin thấp trong máu, thường thấy ở người bị xơ gan hoặc viêm gan. Điểm đặc biệt là những đường này sẽ mờ đi khi bạn ấn lên móng tay và xuất hiện trở lại khi buông tay ra.
2. Móng tay trở nên nhợt nhạt (móng tay Terry)
Móng tay thông thường có màu hồng nhẹ do lưu lượng máu dồi dào bên dưới. Tuy nhiên, ở người bệnh gan, móng tay có thể chuyển sang màu trắng bệch – được gọi là móng tay Terry. Đây là biểu hiện cho thấy mức protein trong máu thấp, đặc biệt là albumin, do gan sản xuất. Dấu hiệu này thường đi kèm với các bệnh gan mãn tính như xơ gan.
3. Đầu ngón tay bị biến dạng như dùi trống
Khi các đầu ngón tay hoặc ngón chân trở nên phình to, tròn bất thường và móng tay cong xuống, bạn có thể đang bị ngón tay dùi trống. Đây là biểu hiện của tình trạng thiếu oxy mãn tính, thường gặp ở người mắc bệnh về phổi, tim mạch và cả gan – đặc biệt là những bệnh nhân bị xơ gan.
4. Bụng trương phình bất thường do cổ trướng
Cổ trướng là tình trạng chất lỏng tích tụ bất thường trong khoang bụng, gây sưng to vùng bụng. Nguyên nhân chính là do áp lực tăng trong tĩnh mạch cửa và giảm sản xuất albumin – hai hậu quả điển hình của xơ gan. Nếu bạn cảm thấy bụng to nhanh bất thường, sờ thấy căng tròn nhưng mềm, hãy nghĩ đến khả năng tổn thương gan.
5. Xuất hiện tĩnh mạch nổi ngoằn ngoèo quanh rốn
Đây là biểu hiện của giãn tĩnh mạch dạng đầu sứa – dấu hiệu kinh điển của tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Các tĩnh mạch nhỏ quanh rốn sẽ phình to, nổi rõ như mạng nhện dưới da, lan tỏa từ rốn ra ngoài. Dấu hiệu này thường thấy ở những người mắc xơ gan nặng.
6. Lòng bàn tay đỏ bừng
Nếu bạn để ý thấy vùng gốc ngón cái và ngón út của lòng bàn tay đỏ rực bất thường mà không đau, rất có thể đó là ban đỏ lòng bàn tay (palmar erythema). Tình trạng này thường xảy ra do nồng độ estrogen tăng cao khi gan không thể chuyển hóa nội tiết tố như bình thường. Dấu hiệu này cũng có thể xuất hiện trong thai kỳ, nhưng nếu bạn không mang thai, hãy kiểm tra chức năng gan.
7. Xuất hiện các nốt đỏ hình nhện trên da
U mạch nhện là những nốt đỏ ở giữa với các nhánh mạch máu nhỏ tỏa ra xung quanh, thường thấy ở mặt, cổ và ngực trên. Khi bạn ấn vào, chúng sẽ biến mất tạm thời rồi xuất hiện lại sau đó. U mạch nhện là biểu hiện phổ biến ở người bị xơ gan do mất cân bằng hormone và rối loạn chức năng gan.
8. Gặp khó khăn khi điều khiển chi theo ý muốn
Bệnh não gan (hepatic encephalopathy) là tình trạng rối loạn thần kinh do gan mất khả năng lọc bỏ độc tố khỏi máu, dẫn đến tích tụ amoniac trong não. Người mắc bệnh này thường có triệu chứng run tay, lơ mơ, mất kiểm soát vận động. Một dấu hiệu đơn giản bạn có thể thử là giơ tay theo tư thế đẩy tường – nếu không thực hiện được một cách chính xác, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo.
9. Vàng da, vàng mắt
Đây là dấu hiệu kinh điển và dễ nhận biết nhất. Khi gan không thể chuyển hóa bilirubin – một sản phẩm của quá trình phân hủy hồng cầu – chất này sẽ tích tụ trong máu và nhuộm vàng da và kết mạc mắt. Tình trạng này không chỉ gặp ở người viêm gan cấp mà còn rất phổ biến ở người mắc xơ gan.
10. Dễ bầm tím và lâu lành
Gan đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất các yếu tố đông máu. Khi gan tổn thương, khả năng đông máu giảm, khiến người bệnh dễ bị bầm tím dù chỉ với những va chạm nhẹ. Đồng thời, tiểu cầu trong máu cũng bị giảm, làm các vết thương lâu lành và dễ chảy máu kéo dài.
