Từ 2025, dùng bảo hiểm xe máy tự nguyện thay cho bảo hiểm bắt buộc được không, CSGT có phạt không?

Bảo hiểm xe máy vẫn là vấn đề mà rất nhiều người tham gia giao thông quan tâm.

Bảo hiểm xe máy là gì?

Bảo hiểm xe máy hiện có 2 loại là:

Bảo hiểm xe máy tự nguyện nghĩa là người chủ sở hữu xe máy tự nguyện mua loại bảo hiểm này để bảo hiểm cho mình và xe khi tham gia giao thông trong trường hợp xe hư hỏng, mất xe, tai nạn...

Bảo hiểm xe máy bắt buộc là bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ sở hữu xe, nhằm đảm bảo chi trả bảo hiểm, khắc phục hậu quả cho nạn nhân trong trường hợp người tham gia giao thông gây tai nạn...

Luật quy định bắt buộc loại bảo hiểm nào?

Trong quy định hiện hành thì bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe là một trong các giấy tờ cần có khi lưu thông trên đường, khi được CSGT kiểm tra thì người đi xe phải xuất trình giấy tờ này. Cụ thể Điều 12 Thông tư 32/2023/TT-BCA (được sửa đổi bởi Thông tư 28/2024/TT-BCA) quy định khi lưu thông trên đường thì người điều khiển xe máy phải mang theo các giấy tờ sau:

- Giấy phép lái xe

- Giấy đăng ký xe

- Bảo hiểm xe máy bắt buộc

- Giấy tờ tùy thân như CMND hoặc CCCD…

Từ 1/1/2025 Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ số 36/2024/ QH15 có hiệu lực vẫn không bỏ quy định về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm của chủ xe. Cụ thể khoản 1 Điều 56 của Luật này quy định:

1. Người lái xe tham gia giao thông đường bộ phải đủ tuổi, sức khỏe theo quy định của pháp luật; có giấy phép lái xe đang còn điểm, còn hiệu lực phù hợp với loại xe đang điều khiển do cơ quan có thẩm quyền cấp, trừ người lái xe gắn máy quy định tại khoản 4 Điều này. Khi tham gia giao thông đường bộ, người lái xe phải mang theo các giấy tờ sau đây:

a) Chứng nhận đăng ký xe hoặc bản sao Chứng nhận đăng ký xe có chứng thực kèm bản gốc giấy tờ xác nhận của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài còn hiệu lực trong trường hợp xe đang được thế chấp tại tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài;

b) Giấy phép lái xe phù hợp với loại xe đang điều khiển;

c) Chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe cơ giới theo quy định của pháp luật;

d) Chứng nhận bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới.

Như vậy theo quy định thì bảo hiểm bắt buộc vẫn là giấy tờ phải có khi tham gia giao thông. Còn bảo hiểm tự nguyện là giấy tờ chủ xe mua không nêu trong luật. Do đó không thể dùng bảo hiểm tự nguyện thay thế cho bảo hiểm trách nhiệm bắt buộc. Chủ xe mua bảo hiểm tự nguyện mà không mua bảo hiểm bắt buộc thì vẫn bị xử phạt.

Về việc có thông tin không cần bảo hiểm trách nhiệm hoặc dùng bảo hiểm tự nguyện là do cử tri TPHCM đã từng kiến nghị lên Bộ tài chính là không nên bắt buộc bảo hiểm xe máy mà chỉ nên khuyến khích người dân mua bảo hiểm tự nguyện. Trên thực tế luật định thì hiện nay nhà nước vẫn quy định phải có bảo hiểm trách nhiệm dân sự khi lái xe ra đường. 

Không có bảo hiểm xe máy bắt buộc sẽ bị phạt ra sao?

Căn cứ theo điểm a khoản 2 Điều 21 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, được sửa đổi bởi khoản 11 Điều 2 Nghị định 123/2021/NĐ-CP quy định về xử phạt các hành vi vi phạm quy định về điều kiện của người điều khiển xe cơ giới như sau:

"2. Phạt tiền từ 100.000 đồng đến 200.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây:

a) Người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy, các loại xe tương tự xe mô tô và các loại xe tương tự xe gắn máy không có hoặc không mang theo Giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới còn hiệu lực"

Như vậy mức xử phạt sẽ ở khủng 100-200.000 đồng và không có hình phạt bổ sung.

Những người có bảo hiểm tự nguyện mà không có bảo hiểm trách nhiệm dân sự sẽ bị phạt. Còn người có bảo hiểm trách nhiệm dân sự mà không có bảo hiểm tự nguyện thì không bị phạt nên người dân cần chú ý tránh hiểu sai quy định.